Kithulgala is a popular travel destination situated at Colombo-Hatton road. It is famous among genera public as people come here for a bath at rapid Kelani River. And it is the only place in Sri Lanka where white water rafting is practiced.
Apart from all these Kithulgala has another value due to some waterfalls situated around. This is my attempt to cover waterfalls and some common travel destinations around Kithulgala.
Tourists attractions at Kithulgala are situated either river side of the road (A7) or opposite to the river. This is an easy clarification.

Places on river side

1. Theligama Suspension Bridge / තැලිගම සoගිලි පාලම (6.996965, 80.359676)
Theligama is the junction situated before Kithulgala. There is a suspension bridge still using by the villagers to cross the river. You can get a nice view of suspension bridge from the new bridge.

Theligama suspension bridge over Kelani River

Theligama suspension bridge

Early morning view of Kelani River

Kelani River

Crossing the river

Theligama suspension bridge

Theligama suspension bridge

Theligama new bridge

2. Makandawa forest reserve and it’s waterfalls

Makandawa forest reserve is a rain forest situated closer to Kelani River at Kithulgala area. Therefore the river to be crossed to reach the forest reserve. The famous bathing place of Kithulgala (Oruthota) is situated behind old rest house and it’s the place where people cross the river by “Paru”. Once you cross the river there is another 500m walk to enter the forest reserve.
If you need to reach the entrance of forest reserve by vehicle, river to be crossed by newly built bridge situated about 2km towards Hatton side from Kithulgala town.

Kelani River at Kithulgala

Kelani River at Kithulgala

It is the transport method of people at Parawalathenna

Follow the path at Parawalathenna village to reach Makandawa rain forest

Makandawa rain forest

Makandawa rain forest has set paths to visit few interesting places. It is bordered by small water streams draining to Kelani River. Makulu Ella and Lenthiri Falls are two waterfalls situated at Makandawa rain forest. There is a site map at the entrance to guide you but you can get a paid guide as well.

The path to Makulu Ella is straight forward. If you follow the foot path starting at entrance without any turns, it ends at Makulu Ela. Just before few meters to Makulu Ela, there is a foot path on right hand side to reach the base of Makulu Ella.
Seems Makulu Ella divides into two part, but vertically. Foot path ends at this first part where you may think it as Makulu Ella. But the roaring sound of proper Makulu Ella will call you as it sits next to this part.

Enter to Makandawa rain forest

Site map. Just get a snap and save it in phone. It will guide you.

The office

Set paths

Makandawa Rain Forest

Set paths at Makandawa Rain Forest

Set paths at Makandawa Rain Forest

Set paths at Makandawa Rain Forest

The place of old bridge between Kithulgala and Pallebage

Makulu Ela to form Makulu Ella

Directions to Makulu Ella: White arrow shows the direction to Makulu Ela. Sanjeewa is showing the foot path to base of Makulu Ella.

Summer hut near Makulu Ella.

Reaching Makulu Ella

Makulu Ella/මකුලු ඇල්ල
This 8m tall waterfall is situated in Makandawa rain forest belongs to Kegalle District. Makulu Ela (මකුලු ඇල) forms this waterfalls before it joins with Kelani River. There was a bridge about 100m above Makulu Ella, which connects Pallebage and Kithulgala. (Now it can’t be seen). Because of presence of different spider species (Makulu-මකුලු) around the fall, it is called Makulu Ella. It flows as a cascade.

Makulu Ella-1st part. Proper Makulu Ella is situated lateral to this.

Top of Makulu Falls

Makulu Ella-1st part

Proper Makulu Ella

Makulu Ella

Lower part of Makulu Ella

At Makulu Ella

Makulu Ella

Makulu Ella

Makulu Ella

Our next target was Lenthiri /Lenkiri Falls situated at Makandawa forest. When you come along the path starting from office, there is a left side turn to Lenthiri Falls. If you follow this road it will bring you to the top of Lenthiri Falls, but it’s not worth. We got direction to base of this beauty.
We crossed a small water stream first where you can see a cultivation done for demonstration purpose. It is a nice place with small paddy field and a small house made in wattle and dub. We went further along the path and crossed next water stream-Maha Ela (මහ ඇල). Soon you cross this stream, you may come across well paved path in left which brings you to top of Lenthiri falls. Fainted foot path in right side is to base of the fall. With ascends and descends along this path you will end up at base of Lenthiri Falls.

Back to foot pathway

Cultivation at forest reserve for demonstration

පාලම	Path to Lenthiri Falls

Crossing Maha Ela. Here you have left side path to top and right side path to base of Lenthiri Falls.

කුඹුර

Close up…

Hike to Lenthiri Falls

Lenthiri Falls / Lenkiri Falls / ලේන්තිරි ඇල්ල / ලේන්කිරි ඇල්ල
This waterfall flows as a cascade and lower part is 20m in height. It flows as three steps

This is the beauty we came across

Lenthiri Ella / Lenkiri Ella

Lenthiri Ella / Lenkiri Ella

Lenthiri Ella /Lenkiri Ella

Lenthiri Ella /Lenkiri Ella

Lenthiri Ella /Lenkiri Ella

Side waterfall at Lenthiri Ella

Top of Lenthiri Falls

At Lenthiri Ella

I am at Lenthiri falls

If you can crawl along the side of the fall, can reach the top. But we didn’t attempt this as rock was slippery following last night rain. We came back to same junction and followed well paved road. About 100m before the end, another foot path in right side to the top of the fall. Here you can view top parts of Lenthiri Falls.

Top of Lenthiri Falls

Upper part of Lenthiri Falls

Upper part of Lenthiri Falls

Upper part of Lenthiri Falls

You will end up on top of the stream if you continue along the path without getting the turn to top of the fall. Here the water stream flows on long slab rock where you can have a nice bath.

Top of the stream

Top of the stream

This is a good bathing place

Having a bath…

We followed the same path back and got right side turn to Ahaslen Kanda (අහස් ලෙන් කන්ද). The path was clear up to second water stream and then we couldn’t follow the foot path. Most probably nobody has been there for a long time.

Back to foot path

Clipper / Parthenos Sylvia

Rest place

Turn to Ahaslen Kanda

We couldn’t find the path beyond this water stream

Mush room

Mush room

We have noticed a camp site within the forest reserve closer to a water stream. It would be a nice experience to camp here. Basically we covered main attractions of Makandawa rain forest. Then we followed the same path up to the entrance and left Makandawa rain forest.
Our last target of the day was the “bridge of River Kwai”.

“The Bridge on the River Kwai”
The Bridge on the River Kwai is a 1957 British-American epic war film directed by David Lean and based on the novel Le Pont de la Riviere Kwai (1952) by Pierre Boulle. The film uses the historical setting of the construction of the Burma Railway in 1942-1943.

This film was made in Sri Lanka and bridge was built over Kelani River near Kithulgala. The filming of the bridge explosion was done on 10th March 1957, in the presence of S.W.R.D.Bandaranaike, the prime minister of Sri Lanka.

This place has nothing to see except some iron staples embedded in the rock at middle of the River.
You have to drive another 1.5km along Hatton road from Kithulgala town and small foot path can be seen in right side mentioning Bridge of River Kwai. This foot path brings you to the bank of the River. A large construction is going on here to build a new bridge (connecting Kithulgala and Parawalathenna) and a power house.
Kelani River is dammed at Polpitiya and water is tunneled here to operate a power house. This would affect the beauty of Kithulgala and white water rafting.

Where you get the turn to see bridge of River Kuwai

This is the only remains of the bridge. Iron staples embedded in the rock (circled)

New bridge and power plant

They are building a tunnel by screwing the rock.

Places on opposite side of the river

1. Kithulgala Beli Lena / කිතුල්ගල බෙලි ලෙන (7.002222, 80.435778)

Kithulgala Beli Lena is a cave where pre historical human has lived. After passing Kithulgala town about 800m towards Hatton, Mahabage road (මහබාගේ පාර) is seen in left hand side. You have to get the direction to Beli Lena from locals. (We followed a different road to reach Beli Lena cave). Last part of this road has been severely damaged with rain. On our way to Beli Lena we could see Wewithalawa (වෑවිතලාව) with it’s towers. This mountain can be seen most of the time at Kithulgala.

Wewithalawa is seen

Zoomed view of Wewithalawa. ITN towers.

?? Ahas Len Kanda at Makandawa forest reserve

Road side beauty

Road side beauty

Road is severely damaged

Beli Lena Falls / බෙලි ලෙන ඇල්ල

Beli Lena is situated at edge of Ingoya Mountain (ඉoඔය කන්ද) about 2000feet above sea level. It is believed prehistoric human-Homo sapiens balangodensis (බලoගොඩ මානවයා) has lived here 32000 years ago. They have found a skeleton of about 16000years old, some pre historic tools, salt and beads of pre historic humans at this cave. These humans have eaten snails (ගොළු බෙලි) and it’s evidenced by shells of snails (බෙලි) found in this cave. That’s why it is called Beli Lena.
Later this cave has become a Buddhist temple and some constructions can be seen. You can see three caves here and one water stream flows in front of second cave forming slim waterfall-Beli Lena falls-බෙලි ලෙන ඇල්ල

Steps to Beli Lena

Entrance to Beli Lena cave

It is situated at Ingoya Mountain

Constructions of a Buddhist temple

Foot path

Cave-1

In between cave-1 and cave-2

In between cave-1 and cave-2

Cave-2. Excavation has been done here.

The places of excavation is bordered here. Actually pre historical men lived in a deep cave than this.

Some later construction

Some later construction

Dropping from the edge of the cave

Beli Lena Falls

Beli Lena Falls

Drops…

View of Wewithalawa from Beli Lena

Cave-3. No excavation done here. This cave has some branches.

Beli Lena cave-3.

How Beli Lena is situated at Ingoya Mountain. Area of Beli Lena is circled…..Beli Lena falls is shown by arrow.

View of Beli Lena falls

Our next place of visiting was Handun Ell. There was a terrible road to the top of Handun Ella from Beli Lena. We got directions from locals and passed Athulauda primary school. At the end we parked our bike at a rubber estate and followed the foot path. This foot path meets a gravel road and walking few hundred meters along this road could hear the sound of the fall. There was a foot path to the top of the fall from gravel road. Handun Ella is a famous place for waterfall abseiling.

Handun Ella is seen to the road

Terrible road to Handun Ella from Beli Lena

Followed the foot path

Crossed a water stream

මීවන

We have reached the gravel road. Anupama is showing the foot path to top of the fall. This gravel road is connected to a main road from other side.

Foot path connected to top as well as base of Handun Ella

Reached top of Handun Ella

The base of Handun fall from top

Garbage collection at top of the fall

We continued down along the same foot path to reach the water stream formed by Handun Falls. In this journey we have missed the side path to the base of Handun falls. As we reached the water stream somewhere down, we had to go up stream to come to the actual base of the fall. It was the opportunity to watch few cascades situated below Handun Falls.

Handun Ella lower cascade-1

Handun Ella lower cascade-1

Handun Ella Lower cascade-2

Handun Ella Lower cascade-2

Handun Ella Lower cascade-3

Handun Ella Lower cascade-3

Patterns made by water

Patterns made by water

Now Handun Ella is seen

Upper part of Handun Ella

2. Handun Falls / හදුන් ඇල්ල

Directions: Colombo->Kithulgala->Mahabage road-> Handun Ella

The water stream starting from south west slope of Unulugala Mountain forms this 30m tall waterfall. As there were ample of Sandle trees in the forest around waterfall, it was called Handun Falls.

Handun Ella

Handun Ella with it’s two parts

Handun Ella

Handun Ella

Abseiling team on top of Handun Falls

Closer view of Handun Ella

On top of Handun Ella lower cacades-3. Actually this is the base of Handun Falls

Base pool at Handun Ella

Here he comes down….

Our next target was Mannakethi Falls. We followed the same road and came to a junction where we got a turn to Handun Ella and line houses are situated. Then we followed the road through line houses and end up at tarred road. We continued along this road where we came across another side road to Palmstone hotel is situated. Luckily the road to Palmstone hotel was in good condition. We parked our bike at last bend before the hotel. Then we crossed the river and got directions from locals in other side of the river. The foot path to base of Manna Kethi falls is situated behind the last house of the rubber estate.

Directions to Manna Kethi falls

The water stream we crossed near Palmstone Hotel. This is the same water stream forms Manna Kethi Ella

The water stream we crossed near Palmstone Hotel. This is the same water stream forms Manna Kethi Ella

3.Manna Kethi Falls / මන්නා කැති ඇල්ල (7.011499, 80.427818)

Directions: Colombo->Kithulgala->Mahabage road-> Manna Kethi Ella

This 60m tall waterfall formed by Girankitha Oya starting from western slope of Unulugala Mountain. It flows in two parts. Reaching to the base of Manna Kethi falls is somewhat difficult task due to sloping slippery rocks and deep base pool.
Villagers wash their Manne (මන්නේ) and Keththa (කැත්ත) from this waterfall causing the name Manna (මන්නා) +Kethi (කැති) fall. Another reason might be the curved appearance of waterfall like Mannakathha (මන්න කැත්ත)
Though it’s height is mentioned as 60m, I feel it is less than this.

Classic view of Manna Kethi Falls from its base. Note it flows in two parts.

Upper part of Manna Kethi falls

Lower part of Manna Kethi falls. Note it flows into a deep base pool.

Closer view of Manna Kethi Falls

Base pool of Manna Kethi Ella

How it falls after forming the water fall… I can remember our first journey to Manna Kethi falls in 2009. We reached the base of the fall from somewhere down the stream.

Manna Kethi Falls

Manna Kethi Falls

Manna Kethi Falls

Then we came back to same foot path and get on to the top of the fall in it’s left side. Upper Manna Kethi falls (ඉහළ මන්න කැති ඇල්ල) is situated above the top of Manna Kethi falls. It is about 15m tall waterfall. We didn’t try to go beyond this waterfall.

On top of Manna Kethi Falls. Nice bathing place.

The drop of Manna Kethi Falls

Upper Manna Kethi Falls

Closer view of Upper Manna Kethi Falls

Upper Manna Kethi Falls

Compare the height of waterfall…

Distance view of Upper Manna Kethi Falls

Our last place of visit of the day was Sampath Ella which was situated at separated area. We came back to Kithulgala town and drove along Malwatta road (මල්වත්ත පාර). After passing the bridge (get directions from locals) we got left side turn to a gravel road and ended up at non mortable narrow concrete bridge. We parked our bike there and got left side turn to reach the water stream from Sampath Ella. It needs to cross few private premises. Walking upstream about 30 will meet Sampath falls. Actually this falls is a cascade and upper part only can be seen on our way in Malwatta road. What we are visiting as Sampath Falls is, it’s lower part.

Non mortable narrow concrete bridge to reach Sampath Falls.

4.Sampath Ella / සම්පත් ඇල්ල (7.027764, 80.418201)

Directions: Colombo->Kithulgala->Malwatta road->Sampath Ella

Liyan Oya which is a branch of Kelani River forms 30m tall Sampath Ella at Ampana area. Seems this waterfall has low water level when there is no rain.

Sampath Ella-Lower part-water level is low

Sampath Ella

Sampath Ella-most lower part

Sampath Ella-Upper part

Sampath Ella

Sampath Ella-Upper part

Looking at us

Last shot of the day

Thanks for reading

I had already walked from Naththandiya to Puttalam along the railways and I wanted to extend the hike northwards till the last passenger station which was Periyanaga villu. Though there were passenger trains to Periyanaga villu those were not functioning anymore and the reason was the war which we had before 2009. Currently the last passenger train station is Noor Nagar. This track was heavily damaged due to non usage but it was fully restored by Holcim cement company because they needed to transport goods from Aruwakkaru quarry site to their factory at Kalladiya(Puttalama).

It was going to be one tough hike since the dry nature in this region and the track was not walker friendly at all. After having breakfast at Puttalama we started hiking along the railway track towards Noor Nagar. Actually there wasn’t much to see other than houses build beside the track.

Starting point

Crossing A10

.

.

After Noor Nagar we came across a lovely cement bridge where we rested a bit and we were lucky to capture the Red train which went towards Aruwakkaru. From here onwards until the next bridge it was a very shady area covered by Kumbuk trees. Next bridge was over Mi oya which originates from Nawagaththegama and feeds Thabbowa. At this point one could appreciate 3 bridges along the line. At the end we reached Karadipuval where the stationmaster was amazed to see us. We again came across the train which was returning back from the quarry and heading towards Puttalam.

Suicidal

.

nothing much to see

just like the railway

different culture

.

side roads

felt sorry for the guys with flip flops

daily hike

in search of basic needs

Cement bridge

Reptiles

daily needs

view from the bridge

.	not cultivated in years

.	here she comes

and there she goes

Kumbuk stretch

.	dried waterways

.

.

3 Bridges

Maintained by HOLCIM

Mi oya

.

.	under the bridge we seeked for shelter

Raigamayai Gampalayai

Kumbuk well

3rd bridge of the 3 bridges

.

new life waiting for monsoons

Wondering who we were

.

.

.

.

reaching mid way point Karadipuval station

the beauty

minus me

After refreshing our selves we begun the 2nd half of the hike and though the initial part had a concreted line the rest was in very bad shape. Walking along this stretch which was about 5Km’s was a nightmare. Periyanaga villu was a ghost station which was now totally abandoned. We ended our hike at this point as planned and walked towards the main road where we got a ride to Puttalam behind a “Demo batta”. At Puttalam we had some refreshments and departed back towards Chilaw.

along the lonely track

cashew

.	this stretch was a nightmare

end destination seen

Periya naga villu the last station of Puttalam line

.	Batta ride from Wanathawilluwa to Puttalam this was one hell of a ride

Rathnapura is the district where highest number of waterfalls are situated in Sri Lanka. This is my attempt to visit waterfalls around A4 road (Colombo-Batiicalo) when it crosses Rathnapura District. There are separate waterfall routes branching from this main road. Ex-Rathnapura-Kalawana road. These are waterfalls around A4 road only from Eheliyagoda to Rathnapura.

Let’s start from Bisodola Falls situated at Eheliyagoda.

1. Bisodola Falls/ බිසෝදොල ඇල්ල (6.864990, 80.273128)

Directions: Eheliyagoda->Dehiowita road-> Eheliyagoda estate road->Bisodola Ella

Bisodola Falls is situated at the border of Eheliyagoda rubber estate. It’s height around 6m (though waterfalls book mentioned it as 3m). Queens (Biso) of King Maya Dunne (මායා දුන්නේ රජතුමා) have bath here to give the name Bisodola.
As it is so closer to the main road, has been popular as a bathing place. Therefore in threaten of pollution.

Scenic Eheliyagoda-Dehiowita road. This is the bend we have to get on to Bisodola Falls

First appearance of Bisodola Falls

First appearance of Bisodola Falls

Bisodola Falls

Bisodola Falls-closer view

Bisodola Falls

I am with Bisodola falls. Imagine the height of the fall.

Beauty around Bisodola Falls

Beauty around Bisodola Falls

Beauty around Bisodola Falls

All in one-Sacred peak, Kunu Diya Parwathaya and? Bana Samonala

Garbage collection around the fall

We came back to A4 road and turned to Eheliyagoda-Nadurana-Kiri Ella road ඇහැලියගොඩ-නැදුරන-කිරිඇල්ල පාර (B222, just after Eheliyagoda town in right side) to visit few waterfalls: Kiri Ella Falls, Kachchaputa Ella (කච්චපුට ඇල්ල) 1 & 2.

We drove along the main road and turned to the by road goes to Nedun RMW (නැදුරන රජමහා විහාරය) at Nadurana junction. Road condition is utterly bad here and noted couple of cascades which are situated closer to each other falling from the mountain with B222 road (on our left hand side). I got clarification from villagers, mentioned its name as Dola Palle Falls. Pictuers and its place are similar to Kachchaputa Falls 1 & 2 described in amazing Lanka site. But nobody knows the name Kachchaputa Falls.

2. Dola Palle Ella /දොලපල්ලේ ඇල්ල 1 & 2

Couple of cascades falling from the mountain closer to Eheliyagoda-Nadurana-Kiri Ella road. Though it is situated closer to the road, can’t be seen from it’s base due to the angle. It is best seen from the road to Nadurana RMV. (6.765896, 80.256102) is the best place to watch these waterfalls in Nadurana RMW road.
Both waterfalls have height of 20-30m. They are not seasonal.

Dola Palle Falls-1 and 2 circled

Dola Palle Falls-1

Dola Palle Falls-1

Dola Palle Falls-2

We continued along the road and got right turn to Handu Kanda (හාන්දු කන්ද) in view of Kabaragala Falls / Kiri Ella falls. Kabaragala falls is well known by people at this area. Handu Kanda road is a carpeted road and we parked our vehicle near Handukanda Praja Shalwa (හාන්දු කන්ද ප්‍රජා ශාලාව). There was a concrete road opposite to Praja Shalawa. At the end of this road, there was a house and we found a foot path starting behind the house to base of Kabaragala falls through a tea patch. Kabaragala falls appeared as a silky sheath with the end of tea patch. There was a short hike to reach its rocky base.

3. Kabaragala Falls / Kiri Ella Falls (කබරගල ඇල්ල / කිරි ඇල්ල) (6.756381, 80.250054)

Directions: Colombo->Eheliyagoda->Nadurana road->Handu kanda-> Kabaragala

18m tall Kabaragala Falls origins at the edge of Kabaragala Mountain (Mountain looks like an Alligator’s back.) It is also called Kiri Ella as it’s white water flows like milk.
But most villagers call it as Kabaragala Falls. We were directed to a cave situated near the fall by villagers. There is a separate path to reach the top of the waterfall. (Not from here) Seems it has low water level without the rain. And villagers are getting drinking water from the fall.

Kabaragala

First appearance of Kabaragala Falls

Kabaragala Falls

Kabaragala falls with it’s spiky base. It is difficult to stand over there. No such a base pool. Therefore protection from pollution by bathing.

Closer appearance of Kabaragala falls

Closer appearance of Kabaragala falls

It’s difficult to get a picture from it’ base

Closer view of Kabaragala falls

How it ends

View of Thoranakotha Kanda from Kabaragala Falls

The cave near Kabaragala Falls

The cave near Kabaragala Falls

Entrance of Mahauskanda (මහඋස් කන්ද) forest reserve situated at Handu Kanda road.

Then we came back to A4 road and got Kurugammodara road (කුරුගම්මෝදර පාර) at Baduwatta (බදුවත්ත) junction to reach Manan Falls. Manan Falls is marked in Google map. It is easy you can come to Kurugammodara road from Nadurana road rather than coming to A4 as both these roads lie parallel to each other.

4. Manan Falls / මනo ඇල්ල (6.788287, 80.269008)

Directions: Colombo->Eheliyagoda ->Baduwatta Junction-> Kurugammodara Road-> Pahalagama Estate road (5km along Kurugammodara Road) -> Manan Falls

The board of Pahalagama Estate is seen in left hand side and road is situated in right hand side (next to Kaju kade) when you travel from Eheliyagoda side. This road ends at a Cinnamon estate. We parked our vehicle at the beginning of the road. We entered the estate through the gate. After 50m walk there was a road to right and we walked about 1km along that road. Manan Ella can be viewed from far when we walked along this road.

Manan Ella flows in three parts. Can go to top of all three parts. We walked up on the left side of 3rd part and reached both 2nd and 1st part. Middle part is a small cascade compared to other two. After reaching the top of 1st part there was a foot pathway to right, to be connected with main road.
Height of 1st part is around 10m, second part is about 3-4m and third part is 15m tall.

At the end of the foot path we reached Manan Falls

First glimpse of Manan Ella

Third part of Manan Ella

Third part of Manan Ella

Close-up

Third part of Manan Ella

At Manan Ella

Selfie time

Elated…

Side view….

On top of third part…

1st and 2nd parts

Second part of Manan Ella

First part of Manan Ella

First part of Manan Ella

Imagine the height of 1st part

Sacred peak again….

On top of 1st part. A foot pathway is there to cross

The water stream

Risky

Again we came back to A4 road and reached Kuruwita town to visit famous Bopath Ella and Dodan Ella which are situated in same road. Devipahala road (දෙවිපහල පාර) which is situated next to Kuruwita police station will bring you to both falls.

5. Bopath Falls / බෝපත් ඇල්ල (6.801782, 80.369443)

Directions: Colombo->Kuruwita->Dewipahala road-> Bopath Falls

This must be one of famous waterfalls in Sri Lanka and most visited waterfall. There is a name board in right side of Devipahala road indicating the by road (after 2-3km) to Bopath Falls. Boutiques are situated on either side of this road and few parking premises available for high prices. A ticket is issued at the entrance.

This 30m tall falls resembles a shape of a leaf of Bo tree and formed by Kuru Ganga. The base of the fall can be reached in two ways: either to get assistance of a “Paru” and reach left side of the fall. Or directly cross the stream to reach the fall. But this might be difficult in high water level of the fall.
It is not advised to climb along the fall (some people do) as it has cost number of lives.

Bopath Ella

Bopath Ella

Like a leaf of a Bo tree

Bopath Ella

How it ends making water vapor

Bopath Ella

Bopath Ella

After it flows

Path to reach Bopath Ella

6. Dodan Ella / දොඩන් ඇල්ල (6.809489, 80.365135)

Directions: Colombo->Kuruwita->Dewipahala road-> Dodan Ella

Dodan Ella is situated in the same road of famous Bopath Ella. Pass the by road to Bopath Ella, drive another half a kilometer. There is a concrete road in right side (ask directions) which divides into two after about 200m. Follow the left side one to cross the tunnel. There is a foot path to left side to reach both parts of Dodan Falls. If you follow the right hand side road you will reach the fall but with more troubles. It had low water level during our visit.
Devipahala Ela forms Dodan Ella when it flows at Demada village. As it has a shape of a Dodan (an orange) it is called Dodan Ella. It flows in two sections and total height is about 53m.??

This the left side road to cross the tunnel and can reach the fall

Diversion of water into this tunnel makes skinny fall

Dodan Falls-Both parts, low water level

Dodan Falls-Both parts

Dodan Falls-Both parts

Dodan Falls

After flow…

Cave near Dodan Ella

After visiting Bopath Ella and Dodan Ella we were back to A4 road. It was hard to forget Batathota Lena and Batadomba Lena when we passed Kuruwita Town.
Both caves are situated in Kuruwita-Erathna (Sri Pada) road.

Batathota Lena / Diwa Guhawa / බටතොට ලෙන /දිවා ගුහාව

Directions: Colombo->Kuruwita-> Erathna road (7km) -> Batathota Lena cave temple

According to the history Lord Buddha has spent the rest of the day with 500 disciples at this cave after making sacred foot print at Sri Pada. Therefore it is called Diwaguhawa.
King Nissankamalla (නිශ්ශ0කමල්ල රජතුමා) (1178-1207) has built this cave temple during Polonnaruwa period. It is said King has visited this cave on his way to Sri Pada.
“Makara Thorana”-මකර තොරණ is seen at the entrance of image house belongs to Polonnaruwa period and a part of it has been renovated by the villagers later.
Later this temple was forested and Ven. Sri Subethi Thero has rediscovered in 1908. The Devale situated outside the shrine house was built at that time. After the demise of Sri. Subethi Thero it has been forested again and rediscovered by Ven. Balangoda Ananda Maithree Mahanayaka Thero in 1995.
Most of current development occurred after that.
This is a popular tourist attraction among Buddhists now.
After the car park you have to walk along the path with boutiques on either side and then have to follow hundreds of steps to reach Diwa Guhawa / Batathota Lena cave temple.
The cave with shrine house, Devale, pond and the statue of Ven. Balangoda Ananda Maithree Thero are the important things you have to visit here.

It says Sthreepura cave-(ස්ත්‍රී පුර ගුහාව) is situated about 200m away from this temple, but I was not able to find it.

Entrance to Batathota Lena cave temple

Shrine house and Dewalaya on left side. Ancient Makara Thorana can be seen at the entrance of shrine house. There is a reclining and standing Buddha statues are seen at shrine house belongs to Polonnaruwa period. No photographs allowed inside the shrine house.

Paintings at outside of shrine house with Makara Thorana

Statue of Balangoda Ananda Maithreeya Thero. And the stupa at cave

The bell…

Cave opening. Cave pond is marked by a fence in right side.

View of Sri Pada from Batathota cave

Shrine of god at Batathota Lena cave temple

Old clock

Flowering Sal tree

කිරිටොපි හා බෙලි මල්

Boutiques on either side of the road to Batathota cave temple

Unknown waterfall is seen in far from Batathota temple.

Kuruwita Batadomba Lena /කුරුවිට බටදොඹ ලෙන

Directions: Colombo-> Kuruwita->Erathna road->Guruluwana road-> Waladura village->Batadomba Lena

It is easy to locate Guruluwana road as turn is right at Eknaligoda Walawwua. You have to drive along a winding road (4.5km) to reach the foot pathway to Batadomba Lena.
This is a pre historical cave where Balangoda Manawaya lived. The foot path starts from the main road first with stone steps and then come to a path with ascends and descends (1.5km). At one stage it goes parallel with a water stream with minor cascade.
There are there are three caves here including main cave with excavation has been done and two accessory caves. Balangoda Manawaya (බලoගොඩ මානවයා) have lived here about 31000 years ago. They have found human remains, marine shells and stone weapons here.
There is a tiny waterfall falling from the top of Batadomba Lena. A Buddha statue and recent construction indicate presence of a cave temple in later stage.
Bulathsinghala Pahiyangala Lena and Kithulgala Beli Lena are other places you will find evidences of pre historical man.

Path to Batadomba Lena

Path to Batadomba Lena. Highly infested with leeches.

View on our way to Batadomba Lena

Road side cascade

Lizard

Dun tree… / දුන් ගහ

මීවන	Reaching Batadomba Lena

The fall at Batadomba Lena

Cave fall

Cave fall

Main cave where excavation has been done.

Through cave opening

Through cave opening

Buddha statue at cave

Excavation. Archeologists have found a human skull here and kept it back for future researches with good technology.

Later constructions of a temple

Separated from main rock

Stone weapons / ගල් ආයුධ

Place where hearth is situated

Trio at cave

Trio at cave

View on our way back from Batadomba Lena

Beautiful evening

Beautiful evening

Eknaligoda Walawwua (එක්නැලිගොඩ වලව්ව) and Irahanda Payana Falls (ඉරහද පායන ඇල්ල) are also situated in Kuruwita-Erathna road. But we couldn’t visit them due to lack of time.
Our next turn to Thepulangoda Falls which is situated at Panukarapitiya-Palm garden road before Rathnapura town.

7. Thepulangoda Falls / තෙපුලන්ගොඩ ඇල්ල / Elle Gedara Ella /ඇල්ලේ ගෙදර ඇල්ල (6.801782, 80.369443)
This waterfall is marked in goggle map. We drove along Palm garden road about 2km and fall was viewed beyond a bridge. It is a bathing place of villagers. Thepulangoda falls is about 4m in height. We moved beyond the fall and found another beautiful fall which is about 5m in height. I would like to name it as upper Thepulangoda Falls. (උඩ තෙපුලන්ගොඩ ඇල්ල)

Thepulangoda Falls is seen over the bridge

Thepulangoda Falls

Thepulangoda Falls- closer view

On top of Thepulangoda Falls

Along the stream

Upper Thepulangoda Falls

Upper Thepulangoda Falls

After visiting at Thepulangoda Falls we continued along Palm Garden road to Goluwawila (ගොලුවාවිල) area to search a fall called Wandura Mala Ella (වදුරා මල ඇල්ල) described in waterfall book. But we were not able to find such a waterfall.

Next set of waterfalls would be described in waterfalls in A4 road (Rathnapura to Balangoda).

This sktch will give you an idea where these waterfalls located.

Click image to enlarge

Thanks for reading

මහ කැලේ මැද රහස් ගොන්නක් සඟවා ගත් ගල් පඩිපෙළක්

බුලතා යනු යෝධයකු බව ලංකාවාසී බොහෝ දෙනෙක් දකිති. එදවස විසු රජතුමන්ගේ අවධානය ගනු වස් මෙලෙස විශාල ප්‍රදේශයක් කළු ගලින් වට කොට වැවක් තැනූ අතර එය අද අප හඳුන්වන්නේ සොරබොර වැව නමිනි. එලෙසම බුලතා විසින් වැව සෑදීමට විශාල කළු ගල් අවට ප්‍රදේශවලින්ම සොයාගෙන තනිව උසුලාගෙන ආවේ සැබැවින්ම ඔහු යෝධයකු වූ හෙයිනි.

ශරීර ශක්තිය අධිකව පිහිට වූ මෙවැනි යෝධයන් පිළිබඳව දුටුගැමුණු රාජ කාලයේ පටන් සිටි බවට අතීත රජ කතා සාක්ෂි දරයි. සොරබොර වැව භූගෝලීය වශයෙන් නිර්මාණය කිරීමටත් වාරිමාර්ග තාක්ෂණික දැනුම යටතේ එහි කොටස් නිසි පරිදි සැකසීමටත් බුලතා සමත් වුණි. මෙම කතාවේ තවත් වැදගත් චරිතයක් වේ. එනම් බුලතාගේ බිරිඳය. ඇය බුලතා මෙන්ම ශක්තිවන්තියක වූ බවට සාක්ෂි දරන ගල් පඩි පෙළ අදටත් නටබුන් ලෙස ඉතිරිව ඇති ඉසව්ව සොයා අප ගියේ එහි තිබෙන තවත් අබිරහස් ගැන දැකගැනීමටය. ​

Google 3D view of the area

SD map. Note the marked mountains

Scenic road to Idamakele

Through the Darkness

Weather was perfect

Path beyond the Elephant fence at Idamakele

Surrounding beauty

Walk along the forest path, Balungala

Dried beauty

Casecades on the way

Ketalagolla falls over there

A Ketalagolla oya waterfall

ෙකාළඹ සිට නුවර හරහා හුන්නස්ගිරිය උඩදුම්බර පසු කොට අතුරු මාර්ගයකින් මහවෙල ග්‍රාම නිලධාරී කොට්ඨාසයට පැමිණ එහි මායිම වන වික්ටෝරියා රන්දෙණිගල රන්ටැඹේ අභය භූමිය සීමාවේ පිහිටි ඉඩමකැලේ නම් දුෂ්කර ගම්මානයට පැමිණිය යුතුය. ගල්පඩිපෙළ යනු වචනයේ අර්ථයෙන්ම ගල් පඩිපෙළකි. එනම් මෙම ප්‍රදේශය පිහිටි රක්ෂිතය තුළ පිහිටි අතීතයේ බුලතාගේ බිරින්දෑ විසින් නිර්මාණය කරන ලද පඩි පෙළක් වීම සුවිශේෂීය. එහි අතීතාවර්ජනය නම් මෙසේය.

බුලතා සහ ඇගේ බිරිඳ පදිංචි වූයේ උඩදුම්බරට නුදුරින් පිහිටි අදටත් ව්‍යවහාරයේ පවතින කිරි පට්ටිය නම් ග්‍රාමයේය. බුලතා සොරබොර වැව නිර්මාණය කළේ මහියංගණයේය. භූගෝලීය වශයෙන් නුවර මහියංගණය මාර්ගය අද වැටී තිබෙන්නේ දහඅට වංගුව හසලක හරහා වේ. එහිදී උඩදුම්බර සිට මහියංගණයට යෑමට කිලෝ මීටර් 30ක් පමණ ඇත. නමුත් අතීතයේ දහඅට වංගුව යනු මහා කඳුවැටියකි. මහනුවර සහ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයත් නැතහොත් මධ්‍යම සහ ඌව පළාතත් වෙන් කරන දහඅට වංගුව අද හඳුන්වන මාර්ගය වුව ද බුලතාගේ කාලයේ එයට සුදුසු මාර්ගය වූයේ කොස්​ගොල්ල කඳුවැටිය හරහා පිහිටි බුලතාගේ බිරිඳ ගල් පඩි සාදා නිර්මාණය කළ මෙම ගල් පඩි පෙළයි.

මහවැලිය පෝෂණය කරන හසලක ඔය පසෙකින් ගලා යන අතර දුම්බර කඳු පෙත ද වන පියස ද මේ ප්‍රදේශයට අරක් ගත් ඝන වනාන්තර වේ. කෙසේ හෝ බුලතා විසින් සොරබොර වැව සෑදීමේදී කළු ගල් භාවිත කළ අතර සමහර ගල් ඔහු ඉවත දැමුවේ පාවිච්චියට ගත නොහැකි බැවිනි. බුලතා හට දෛනිකව කිරිපට්ටිය ගමේ සිට ඔහුගේ බිරිඳ ආහාරය රැගෙන ගියේ කොස්​ෙගාල්ල කඳුවැටිය හරහාය. මෙහිදී වී.ආර්.ආර්. රක්ෂිතය හරහා මහියංගණයට යාමට උපරිම හෝරා දෙකක් පමණ ගත වන ආකර හෙළක් බැසීමට අැති දුෂ්කර කටුක මාර්ගයකි. වර්තමානයේ මෙම ප්‍රදේශ තුළ වන අලි බහුලව සැරි සරන අතර අතීතයේ වන අලි, කොටි සහ වලසුන් වැනි භයානක සතුන්ගේ අඩවියක් වූයේ මෙම ප්‍රදේශයයි. ඍජුවම පිදුරුතලාගල සිට රන්දෙණිගල රක්ෂිතය, නකල්ස් හරහා වස්ගමුව තෙක් දැකිය හැකි මෙම ප්‍රදේශය අතීතයේ ඝන වනාන්තරයක් තිබූ බවට සිතිය හැක.

බුලතාගේ බිරිඳ විසින් බුලතා ඉවත් කරන ගල් කුට්ටි දෛනිකව මහියංගණය සිට නැවතත් කිරිපට්ටියට එන ගමනේ දී මෙම හෙළ නැගීමට අඩි ලෙස භාවිත කොට බුලතා සොරාබොර වැව සාදා නිම කරන විට ඇයද ගල් පඩි දෙදහසක් පමණ යොදා ගෙන මෙම ගල් පඩි පෙළ නිර්මාණ කළාය. අදටත් එම ගල්පඩි සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් මෙම ගමනේදී අපටද දැකගැනීමට ලැබුණි. බොහෝ ගල්පඩි කාලයේ අැවෑමෙන් පස් සහ ශාකවලටම යටව සැඟව ගොස් ඇති බව අපි දුටුවෙමු.

​ෙකාස්ගොල්ල ඝන කඳු වැටි දහයකින් පමණ සමන්විතව දිස් වූ කඳු වැටියකි. මහියංගණය සිට බදුල්ලට යන විට මෙම අපූරු කඳු වැටිය පැහැදිලිව දැක ගත හැක. ඉඩමකැලෙන් ආරම්භ වන මෙම ගල් පඩි ​පෙළ මාර්ගය මහියංගණයේ මොරයාය ග්‍රාමයෙන් අවසන් වේ.

බුලතා සම්බන්ධිත ගල් ප​ඩිපෙළ නිර්මාණයේ කතා පුවත එපමණක් වුවද මෙම ප්‍රදේශය කොතරම් වන අලින් බහුල වුවද නිදන් වළලා තිබෙන ඉසව්වක් බවට ප්‍රදේශ දෙකෙහිම ප්‍රසිද්ධ කරුණකි. ඊට සාධක අපට ද ගමන අතරතුර දැක ගැනීමට ලැබුණි. ඉඩමකැලේ ගම්මානයට පැමිණි පසු අප දුටුවේ රක්ෂිතයේ මායිම වටා පවතින විදුලි වැටයි. ගම්මානයට සිදුවන වන අලි හානි නිසාවෙන් විදුලි වැටක් ඉදි කර ප්‍රදේශය ආරක්ෂා කිරීමට තිබුණද මීට බොහෝ කාලයකට පෙර සිට එය අක්‍රීය වී ඇත.

එම නිසාම ඉඩමකැලේ වැසියන් කිහිප දෙනෙකු වන අලි ප්‍රහාරවලට ලක්ව මිය ගොස් ඇති බවට අපට දැන ගැනීමට ලැබුණි. කොස්ගොල්ල කන්ද ඉහත්තාවේ මහවැලියට සමීප ඉසව්වලින් ජනනය වන උල්පත් ජලයෙන් පෝෂණය වන කැටලාගොල්ල ඔය ඉඩමකැලේ ගම්මානය හරහා ගලා බසියි. ස්ථාන කිහිපයකදී අපට එම දිය පහර දැක ගැනීමට ලැබුණු අතර එම දියවර නිර්මාණය කරන මීටර් 5ක් පමණ උසැති දිය ඇළි 3ක් පමණ අපට දැක ගැනීමට ලැබුණි.

කැටලාගොල්ල අසලට තෙක් පැහැදිලිව අඩි මාර්ගය ඇති අතර ඉන් ඔබ්බට ඝන වන පියස මැදින් තිබෙන අඩි මාර්ගය හොඳින් හඳුනාගත යුතු වන්නේ ශාක පත්‍ර වැටී පොළොව එකම ආකාරයට පිහිටි හෙයිනි. ඔය හරහා කැලයට පැමිණ මඳ දුරක් ගිය පසු එක්තරා ස්ථානයකි. එය හඳුනා ගැනීමට පහසු සලකුණ නම් හාරා ඇති විශාල වළකි. එතැනින් දකුණට ඇත්තේ කොස්ගොල්ල කන්ද වන අතර වමට කැලය හරහා ගිය විට බැලුන්ගල කන්ද මුදුනට යා හැකිය. තවද ඉදිරියට යන්නේ ගල් පඩිපෙළ ඔස්සේ මහියංගණයට වේ. අප ප්‍රථමයෙන් කොස්ගොල්ල කඳුවැටිය තරණය කිරීමට නියැළුණි.

Beautiful Ketalagolla oya

This water creates over 10 waterfalls

A gem pit. From this place left to Balungala and right is the Kosgolla mountain

Finding our path to Kosgolla 1st peak

Nature creations

Silent environment

Clicks Clicks

Found on our way to the first peak

Valley of Mountains

Again a dried tree

Saradiel over there

Second and Third peaks seen at the first peak

අඩි හතර පහ උසට වැඩුණු මාන පඳුරු අතරින් නෙල්ලි ගස් යායවල් මැදින් ගොස් කොස්ගොල්ල කඳු වැටියේ ඉහළම ස්ථානයට ළඟා වූ පසු මහියංගණය සිට නකල්ස්හි කෙහෙල්පොත්දෝරුවේ ගල සහ මිනිපේ ඇළත් කිලෝ මීටර් ගණනක් අලංකාරව ගලා යන මහවැලි නදියත් දැක ගත හැක. වන අලි බහුලව සැරිසරන බැවින් අන්ධකාර වන පියස තුළ අපි වඩාත් සැලකිලිමත් වුණෙමු.

​ෙකසේ හෝ කොස්ගොල්ල තරණයට හෝරා තුනක් පමණ ගත වූ පසු සන්ධ්‍යාව උදා වන කණිසමේ අප ගල් පඩි පෙළ බැසීමට තීරණය කළේ හවස් යාමේ අලි එළියට බහින බව දැනගෙනය. එක් අලි වෙඩිල්ලක් පමණක් අප සතුව තිබුණු නමුත් ගමන වඩාත් සුපරීක්ෂාකාරීව යා යුතු බව අපට වැටහුණි. කෙසේ හෝ කුඩා අඩි පාර දිගටම තිබූ අතර ගල් කුට්ටි මාර්ගය මත තැනිත් තැන තිබුණි. ඒ අතර ප්‍රථම වරට පැහැදිලිව ගල් පඩි දැකිය හැකි ස්ථානයක් අපට හමු වුණි. එම ගල් පොළොවට දැඩිව සම්බන්ධව තිබුණි. ඉතාමත් පැරණි සකස් කිරීමක් බව අපට දැක ගන්නට ලැබූ අතර ගල් පඩි 15ක් 20ක් පමණ එහි පැහැදිලිව විය. එය විනා හතර අත දැකිය හැක්කේ ඝන මාන පඳුරු යායක් පමණි. මාන යාය මැද දුරින් පිහිටි විශාල ගල් කුට්ටි විටෙක අලින් ලෙසද අපට දැක ගැනීමට ලැබුණි. තවද හතරැස් ගල්, ගල් බිත්ති සහිත දිගු ගල් කුට්ටි, කුඩා ප්‍රමාණයේ ගල් ගුහා හා විවිධ හැඩවලින් යුත් ගල් පර්වත රාශියක් අප යනෙන මඟ පුරාවට අපට දැකගැනීමට ලැබුණි.

එහිදී අපට තවත් කැනීම් කරන ලද තැනක් හමු විය. එම හෑරූ වළ වටේට පැරණි ගඩොල්වලින් සෑදූ කුඩා ගොඩනැගිල්ලක වැනි නටබුන් ඉතිරිව තිබුණි. මේ පිළිබඳ වඩාත් සොයා බැලීමේදී අපට දැන ගැනීමට ලැබුණේ එම නටබුන් වූ ගොඩනැගිල්ල වැනි ස්ථානය අම්බලමක් බවයි. මන්ද මීට වසර දෙතුන් සියයකට පෙර උඩදුම්බර හා නුවරවැසියෝ මහියංගණයට ගියේ මෙම ගල් පඩිපෙළ හරහාය. එහිදී ගමන් විඩාව නිවා ගැනීමට මෙම මාර්ගය තුළ මෙවැනි ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයේ අම්බලම් සාදා තිබූ බවට හෙළි විය.

ඇතැම් එ්වා ලී දරවලින් ද ඇතැම් ඒවා වන්දනාමාන ස්ථාන සමඟ ගඩොන් වැනි ගල්වලින් ද සාදා තිබූ බවටත් ජල අවශ්‍යතාවට සමීප බවකුත් දැන ගැනීමට ලැබුණි. එසේ නම් අතීතයේ මෙම මාර්ගය සුලභ ලෙස නුවර මහියංගණය අතර ගම්මානයට යොදා ගත් බව අපට පසක් විය.

මෙහි ඇති අනෙක් ගැටලුව වනුයේ අප ස්ථාන හතරකදී පමණ නිධන් හොරුන් විසින් හාරා තිබූ විශාල වළවල්ය. මන්ද මෙම ඝන කඳුකරය වගා බිම් සඳහා ගෙන නොමැත. විශාල වළක් ලෙස කැපූ ස්ථාන හතරම යම් දෙයක් නැතහොත් පොළොවේ වළලා ඇති යම් දෙයක් ගැනීමට බව පැහැදිලි විය. එම නිසාම මෙම සිදුවීමේ යට ගිය රහස් අපට සොයා ගැනීමට තිබිණ. එම නිසාම ඒ පිළිබඳ රසවත් සේම කටුක තොරතුරු දැන ගැනීමට ලැබුණි. මෙම වළවල් සැබවින්ම නිධන් හොරු විසින් හාරන ලද ස්ථාන විය. ඒ අතීත රජ කතා හා පුරාවෘත්තවල සැඟවුණු නිධන් පිළිබඳ නිසාවෙනි.

බුලතා විසින් සොරබොර වැව සාදන අතරතුර ඔහුගේ බිරිඳ විසින් තැනූ මෙම ගල් පඩි පෙළ ගමනාගමනයට එකල මහත් රුකුලක් විය.

එම නිසාම රාජ වංශිකයන් සහ ප්‍රදේශවාසීහු මහනුවර නැතහොත් කඳුකරයට යාමට ඒමට මෙම මාර්ග භාවිත කළහ. මාර්ගයේ ඇති දුෂ්කර බවත් අනතුරුදායක බවත් බොහෝ විට මිනිස් ජීවිතවලට එකල වුව බලපා තිබිය හැක. එනම් වෙළෙඳාමේ යනෙන පුද්ගලයන් හෝ වෙනත් රදල පැලැන්තියේ සිටුවරුන් මෙම මාර්ගයේ යන විට ස්වභාවික හා සත්ව උවදුරුවලට මෙන්ම පසු කාලීනව බිහි වූ මංකොල්ලකරුවන්ගේ උවදුරුවලට ද හසුව තිබුණි.

එහිදී ඔවුන් ගෙනා වස්තුව නැතහොත් ඔවුන් අත තිබූ වටිනා වස්තු ප්‍රදේශයේම සඟවා පළා යන්නට හෝ මිය යන්නට සිදුව ඇත. තවද මංකොල්ලකරුවන් ප්‍රදේශයේ ස්වභාවික ගල් ගුහා භාවිත කර වස්තුව සඟවා තැබීමට උත්සාහ කළා විය හැක. එම නිසාම මෙම වන පියස තුළ කොතැනක හෝ නිල් මැණික් සහිත නිධන් වස්තුවක් ඇති බවට වර්තමාන ගම්වැසියෝ පවා විශ්වාස කරති. එම නිසාම එම ආරංචිය ප්‍රයෝජනයට ගත් නිධන් හොරු කැලයේ විවිධ ස්ථාන හාරන්නට පටන් ගෙන ඇත.

Through the Mana plain

Almost close to the summit of Kosgolla

Paddies towards Mahiyanganaya

Beautiful Belungala aka Ambagolla mountain

Misty environment

Misty environment

Where we were been

The line is Mahaweli river at Mahiyanganaya

Adopted as per the wind

We were at the top

බැලුන්ගල හා කොස්ගොල්ල හමුවන නිම්නය පිහිටි ස්ථානයේ පිහිටි වළ ඉතා ගැඹුරට හරා තිබුණි. තවද ගල් ගුහාවක් අසල මෙවැනි වළක් හාරා තිබුණි. මෙම කාලය අතීතයේ වස්තුව සඟවා ඇති බවට පවතින පුරාවෘත්ත මගින් මෙවැනි අනවසර හැරීම් අපට දක්නට ලැබුණි. පෙර කී නටබුන්ව ගිය අම්බලම මැද පොළොව පවා ගැඹුරට හාරා පස් පසෙකට දමා තිබුණි. ඇතැම් විට ගල් බැම්ම නිධන් හොරු විසින් කඩා දැමූවක් විය හැක. අපට දැන ගැනීමට ලැබුණු නිල් මැණික් සහිත නිධානය ගැන ලියැවුණු කිසිදු පැහැදිලි සාක්ෂියක් නොවීය. නමුත් ප්‍රදේශයේ දේශපාලනමය වශයෙන් ද මෙම නිධානය ගොඩ ගැනීමට මීට වසර කිහිපයකට පෙර සිට උත්සාහ දරා ඇත.

​ෙමම මාර්ගය සංවර්ධනය කිරීමට ද සැලසුම් කළ බව දැන ගැනීමට ලැබුණි. මහියංගණය වෙහෙර සහ මහනුවර දළදා මාළිගාව අතර පිහිටි මෙම රක්ෂිතය වන අලි ගහණ මහවැලියෙන් පෝෂණය වන බිම් කඩකි. සොබාසෞන්දර්ය සේම අතීත උරුමයක පෙළහර කියා පාන එකම සාක්ෂිය වන ගල් පඩි තවමත් පිහිටි මෙම ප්‍රදේශය නිධන් සැඟවූ ස්ථානයක් විය හැක. නිධන් හොරුන් විසින් මෙවැනි වළවල් කැපීම ගැන යම් කුකුසක් හෝ සාක්ෂියක් මේ පිළිබඳව කොහේ හෝ ඇති බවයි. නැතහොත් මෙවැනි කඳුකර මායිමක ශුෂ්ක කලාපයකට බර ප්‍රදේශයක මැණික් ඉල්ලම් නොමැති හෙයිනි.

අප දුටු ස්ථානවලට පොළොව කැණ තිබුණි. පස් ගොඩවල් ඒ අසල තිබු අතර වෙනත් සැලකිය යුතු සාධකයක් හමු නොවුණි. නමුත් එක්තරා වළක උඩින් ලී කණු දමා තිබූ අතර ඒවා උපයෝගී කරගෙන වළට බැසීමට හෝ පස් ගොඩට ඒමට උත්සාහ දරා ඇතැයි සිතිය හැක. මේ කාලය තුළ වැඩි වශයෙන් මාන පඳුරු පිහිටා තිබු අතර උසැති ගස් පිහිටා තිබුණේ ගස් දෙකක අතර තරමක් දුරකිනි.

​ෙකාස්ගොල්ල කන්ද තරණයේදී කුඩා ගුහාවක් හමු වූ අතර ගල් පඩි පෙළ තරණයේදී පවා ඈතින් ගුහාවක් දැක ගැනීමට අපට ලැබුණි. තවද අලි වසුරු එක් ස්ථානයකදී දැක ගත් අතර මොරයාය ගමට සේන්දු වන ඉසව්වේ පවා විදුලි වැටක් දැක ගැනීමට ලැබුණි. වන අලි තර්ජන දෙපස ගම්මානවලට ඇති බැවින් සමහර ගම්වාසීහු දර කැඩීමට හෝ කැලයට ඇතුළු වීමට බියක් දක්වති.

කෙසේ හෝ අප නඩය සවස 5 වන විට මොරයාය ඉදි කරමින් පවතින ජල ටැංකිය අසලට පැමිණියෙමු. පසුව අසලින් ගලාගෙන යන ඔයෙහි බැස ගත පිරිසිදු කර ගත්හ. කොස්ගොල්ල කඳු වැටිය හරි අපූරුවට මෙහිදී අපට දැක ගත හැකි වූ අතර ක්‍රමයෙන් අන්ධකාරය ප්‍රදේශයට ගලමින් තිබුණි. වන අලි බිය අප සිත් තුළ තිබුණද කිසිදු වන අලි තර්ජනයක් නොමැතිව මෙම අඳුරු වනය ඔස්සේ අප පැමිණි බව ගම්වාසීන්ට පවා පුදුම දනවනසුලු විය. දහ අට වංගුව මාර්ගය නිසාවෙන් ගල් පඩි පෙළ මාර්ගය වර්තමානය වනවිට කිසිවෙකුත් භාවිත කරන්නේ නැත. විශේෂයෙන් මොරයාය ප්‍රදේශයේ බොහෝ දෙනෙකු කිසි දිනෙක ගල් පඩිපෙළ හරහා ඉඩමකැලේ ගමට හෝ උඩුදුම්බරට ගොස් නැත. නමුත් ඉඩමකැලේ ගමෙන් ඉතාමත් කලාතුරකින් කවරෙකු හෝ මහියංගණයට මෙම මාර්ගය හරහා පැමිණෙන බව අපි දැනගත්තෙමු.

කෙසේ හෝ බුලතාගේ බිරිඳගේ නුවණැති සංකල්පයක් නිසා බිහි වූ මෙම ගල් පඩිපෙළ පසුකාලීනව ගමනාගමනයට මහත් රැකුලක් වුණි. එසේම අපචාර හා නීති විරෝධී දේ සඳහා ද මෙම මාර්ගය ඇතැම්හු භාවිතයට ගත්හ. සොරබොර වැව මහියංගණයට ආභරණයක් ලෙස දිළෙන අතර ගල් පඩි පෙළ නටබුන් දිනෙන් දින අභාවයට යමින් පවතියි. රක්ෂිතයක් තුළ පිහිටීමත් වන අලි හා ගුප්තමය වන පියස නිසාවෙනුත් මෙම ගල් පඩිපෙළ වර්තමාන මිනිස් භාවිතයෙන් වියැකී යන්නකි.

there are more mountains

Nirosh at a edge

Insects

Path began through Galpadihela

Path is fully covered by Mana bushes

Those are about 5ft Mana area

Environment

Getting closer to Morayaya

Ruins of the Galpadi

Ruins of the Galpadi

Little more to Morayaya

Where we were at few hours ago

Near Morayaya

Kosgolla Mountain

නමුත් නිධන් හොරු විවිධ කාල වකවානු තුළ නීති විරෝධී ලෙස කැණීම් කරමින් ඔවුන්ගේද ජීවිත අනතුරේ දමන බවක් අපට දැන ගන්නට ලැබුණි. සමස්ත කඳු වැටිය තරණය කළ නිසාවෙන් අවට පරිසරය සියුම්ව නිරීක්ෂණය කළ පසු අපට වැටහුණේ මෙම රක්ෂිත තුළ තවමත් මිනිස් පහස නොලත් ස්ථාන ඇති බවයි. විශේෂයෙන්ම ගල් ගුහා පිළිබඳව ඇතැම් විට පුරාවිද්‍යාත්මක වටිනාමකින් යුත් යම් අතීත හෙළිදරව්වක් එහි තිබිය හැක. ​

ෙකසේ හෝ දුෂ්කර හා අනතුරුදායක ගමනක් අවසන් කරමින් මහියංගණය නගරය පසු කොට අපි දහඅට වංගුව හරහා නැවතත් තම්මැටියාව ප්‍රදේශයට පැමිණ නුවර බලා පිටත් වුණෙමු.

Thanks for reading!

Sobasiri Team © 2018

I was visited Sri Palabaddala temple for collecting some information about the mysteries and unbelievable incidents that Rev Premaloka Thero and Rev Chandraloka Thero faced. Below are the informations that I collected from the oldest villagers in Balawana. Please note that there are more and more things happened in Peak wilderness sanctuary which are cannot believe also.

සිරිපා මහ හිමේ මිනිසුන් නොගිය ඉසව්

සමනල රක්ශිතය යනු ලංකාවේ තිබෙන ජෛව විවිධත්වය සහ සොබා නිර්මාණ බහුලම ඉසව්ව වන අතර සමනල කන්ද යනු ශ්‍රී ලංකාවේ විශාල ජනතාවක් තරණය කර ඇති ලංකාවේ උසින් පස්වන ස්ථානයේ වැජඹෙන මීටර 2243 ක් පමණ උසැති කන්දකි. බුදුන් වහන්සේගේ සිරිපතුල පිහිට වූ එම උත්තම පූජනීය ස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ සමනල ගිරි මුදුනේ උඩ මලූවේය. සිරිපා තරණය කළ හැකි සම්මත මාර්ග තුනක්ද අප‍්‍රසිද්ධ මාර්ග 5 ක්ද පවතියි. ඒ හැර දෙපසක පිහිටි ගම් දෙකක් යාකරන සමනල දුර්ගය ආදී මාර්ග කිහිපයක්ද පවතියි. මේ සියල්ල සමස්ත රක්ෂිතයේ වනගත පරිසරයෙන් උපරිම වශයෙන් සියයට විස්සක තිහක පමණ කොටසක් වන අතර ඉතිරි සියයට හැත්තෑව අසුව යනු තවමත් අල්ප වශයෙන් මිනිස් පහස ලැබූ ගුප්ත සහ අබිරහස් ගොන්නක් පිරි ඉසව් වේ.

සංචාර දිවියේ අප ප‍්‍රියතම අඩවිය වන සිරිපා අඩවිය යනු සත්‍ය වශයෙන්ම සංචාරය කිරීමට උචිත ඉසව්වක් නොවන බව අපටද පසක් වූ කරුණකි. මන්ද අප විඳි ඇතැම් ප‍්‍රායෝගික අත්දැකීම් සමග සිරිපා රක්ෂිතය ආශ‍්‍රිත ගැමියන් හා ඔවුන්ගේ අතීත සිදුවීම් පිළිබඳ අප අත්දුටු යම් අබිරහසක් මෙම රක්ෂිත​ෙය් පැවතීමය.

සමනල රක්ෂිතය තුළ පවතින කඳු නම් සමනල කන්ද, කුණු දිය පර්වතය, පිදුරුතලා ගල (හීන් පිදුරුතලාව) බෑන සමනළ, කෝඳුරු ගල, සප්ත කන්‍යා කඳුවැටිය, ගවරවිල කන්ද, බල්ලා බැඳිගල සහ මහ පිදුරුතලාවයි. ඊට අමතරව නම්ලත් දියඇලි රාශියක් සිරිපා රක්ෂිත මායිමෙන් කඩා වැටෙන අතර නම් රහිත තවත් දියඇලි සහ දියඇලි දාම රාශියක් සිරිපා රක්ෂිතය තුළ ඇති බව අප ප‍්‍රායෝගිකව දැක ඇත්තෙමු.

ලංකාවේ සෙසු වනාන්තර වලට සාපේක්ෂව සමනල රක්ෂිතයේ සංචාරයට සහ ගවේෂණයට යන පිරිස ඉතා අල්පය. මන්ද අවාරේ බොහෝ විට ප‍්‍රචණ්ඩ වර්ෂාව තිබීමත් සමස්තයක් ලෙස වළාකුලූ වනාන්තර පද්ධතියකට රක්ෂිතය උරුමකම් කියන නිසාවෙන් නිතරම වැස්ස සහ තද අකුණු ගැසීම් ඇතිවීමය. තවද අලියා සහ කොටියා (දිවියා) යන සතුන් බහුලව මෙහි වාසය කිරීම සහ පිටත මාර්ග හෝ අවාරේ යාමේදි උන්ගෙන් සිදු වූ අනතුරු බහුල වීමත්ය.

මීට තවත් නිදසුන් ලෙස ගතහොත් අධික කූඩැල්ලන් සංඛ්‍යාවක් සිටීම විස සහිත සර්ප ග‍්‍රහණය, විෂ කටු ඇතුළු සහ ලිස්සන සුළු අනතුරුදායක පාංශු බිම් කඩක් වීම සහ දැවැන්ත තුරුමුදුන් අතර නිතරම අඳුරු වන ලහැබක්ව තිබීම නිසා මංමුලා වීමද සැලකිය හැකිය.

දුර අතීතයේ සිට සමනල රක්ෂිතයට ඇතුළු වීම නැතහොත් සමන්දෙවි අඩවියට ඇතුළුවීම යනු වන්දනාවක් බඳු ශුද්ධ වූ කර්තව්‍යයකි. සිරි පතුල පිහිටුවීමේ ගාම්භීරත්වය නිසාම සමන් දෙවිඳු තවමත් විවිධ වේෂයෙන් මෙම කැලයට අධිපතිව සිටින නිසා​ෙවන් අතීතයේ සිට රක්ෂිතයට ඇතුළු වන්නන් කිසිම අවස්ථාවක ‘කට වරද්දා’’ ගත්තේ නැත. එහි වර්තමාන සාක්ෂිය අදටත් සිරිපා කරුණාවේ යෙදෙන විට අපට දැකිය හැකිය. සමන්දෙවි අඩවියේ කිසිවෙකුටත් තක්කෙටම ඔට්ටු විය නොහැක. සිරිපා කරුණාවේ යෑම වුවත් වත්පිළිවෙත් රාශියක් මැද කළ යුතු කරුණාවකි. වසරේ හරි අඩක් පමණක් මෙම සිරිපතුල කරුණාවට ඉඩ ඇත්තේ ඉතිරි මාස හය (අවාරේ සමය) සත්‍ය වශයෙන්ම ප‍්‍රචණ්ඩ වැසි සමග පරිසරය දරුණු වන හෙයිනි. එය අවාරේ හතර වතාවක් පමණ මාර්ග 4 කින් ගිය අප ප‍්‍රායෝගිකව දන්නා අත්දැකීමකි.

අවාරේ සිරිපා කරුණාව අවට ගම් වැසියන් පවා කිසිවිටෙකත් අනුමත නොකරන්නේ ජීවිත අත්දැකීමෙන්ම එහි පවතින අනතුරුදායක බව ඔවුන් දන්නා හෙයිනි. එලෙස පුරසාරම් දොඩමින් සිරිපාගම ප‍්‍රදේශයෙන් අවාරේ සමනල ගිර තරණයට තනි පංගලමේ යන දෙතුන් දෙනෙකු ලෙස ගිය බොහෝ පිරිසක් උන්මත්තක භාවයට සහ කොටි ප‍්‍රහාරවලට ලක්ව මියගොස් ඇත. සිරිපා ගම ආශ‍්‍රිත බලවන ගමේ වෙසෙන යසරත්න මාමා අප සමග බෙදාගත් ඔහු දැක අසා තිබූ ජීවිත අත්දැකීම් මෙසේය.

ලංකාවට ආවේණික කොටියා හෙවත් දිවියා සමනල රක්ෂිතය හා හෝර්ටන් තැන්න තුළ බහුලව වාසය කරයි. තවද සාමාන්‍ය අලින් පවා මෙම රක්ෂිතයේ වාසය කරන අතර අතීතයේ හෝර්ටන් තැන්න යනු වන අලි නිජබිමකි. සමනල හා හෝර්ටන් රක්ෂිත එක යායට ඇති රක්ෂිත දෙකක් වන අතර එවා එකිනෙක බද්ද වී ඇති හෙයින් මෙලෙස අලි සහ කොටි රක්ෂිත දෙකේම එහෙ මෙහෙ යමින් වාසය කරයි.

අතීතයත් සමග සසදා බැලූකල අතීතය උඩවලව ඇඹිලිපිටිය ආශ‍්‍රිත වන අලි හපුතලය, බෙලිහුල් ඔය හරහා සමනල රක්ෂිත වලට සංක‍්‍රමණය වී ඇත. සමන් දෙවි අඩවියේ ආශ්චර්ය වනුයේ සිරිපා වාරේදි අලි සහ කොටි හෝ වෙනත් කිසිදු සතෙකුගෙන් කිසිම අවස්ථාවක කිසිදු හානියක් නොවීම සහ කිසිවෙකුටත් උන්ව දැක ගත නොහැකි වීමය. නමුත් අවාරේ යන විට දුර්ලභ අවස්ථාවක් ලෙස අලි හා කොටි දැක ගැනීමට ඉඩ ඇත. තවද වාරේ අප යනෙන ප‍්‍රධාන හා සෙසු මාර්ගවල අවාරේදි අලි සහ කොටි ගැවසීම ඉතා සුලභ වන අතර ඒ නිසාම සමන් දෙවි අඩවියේ කට වරද්ද ගත් පුද්ගලයන්ට අවාරේදි එහිම දඩුවම් ලැබී ඇති අවස්ථා එමටය.

මීට වසර කිහිපයකට පෙර ප‍්‍රදේශයේ තරුණයෙකු සමන්දෙවි අඩවියට අවාරේ පිවිසියේ අහවල් වෙලාවට අහවල් හෝරා ගණනක් තුළ සමනලගිර නගින බවට පුරසාරම් දොඩමින් සහ සමන් දෙවි අඩවියේ හාස්කම් අවතක්සේරු කරමිනි. කෙසේ හෝ තනිවම පලාබද්දල පාරෙන් අවාරේ ගිය ඔහු නැවත පැමිණියේ නැත. ඊට දින කිහිපයකට පසු ගම්වැසියන් ගොස් බලන කල කොටියෙකුගේ ප‍්‍රහාරයට ලක්ව ඔහු මියගිය බවට ගෙත්තම්පාන කිට්ටුව තිබූ ශරීර කොටස් වලින් හඳුනාගෙන තිබුණි.

තවද මෙලෙසම තවත් කිහිපදෙනෙක් අවාරේ ඔට්ටු තබමින් ගොස් නැවත එන විට ඔවුන් උන්මත්තක භාවයට පත්ව තිබුණි. පඩි සහිත මාර්ගයේම ඔවුන්ට මග වැරදි මංමුලාවී වෙනත් ඉසව්වකින් එළියට පැමිණ තිබුණත් ඔවුන් සිහිමද ගතියකින් යුක්තවය. තවද ගිය වසරේ පවා සිරිපා අවාරේදී පලාබද්දල රජ මාවතට අලින් පැමිණ තිබුණහ. ඒ බව පසුව දැන ගැනීමට ලැබී ඇත්තේ කැඩීගිය පඩි සහ අලි වසුරු මගින්ය. එලෙසම වරක් කුරුවිට එරත්ත මාර්ගයෙන් හුදෙක් විනෝදය හා මත් සතුට උදෙසා අවාරේ සිරිපා ගිය නඩයක් දින කිහිපයක් වනයේ අතුරුදන්ව සිටියහ.

මද වර්ෂා සමයේ ඔවුන් පිටත්ව හැරමිටි පාන දක්වා ගොස් නැවත එන විට ඔවුන්ට දින 2 ක් පමණ යනතුරු සීත ගඟුල හරහා යාමට නොහැකිව තිබුණි. හෙණ ගසමින් අකුණු සමග ප‍්‍රචණ්ඩ වර්ෂාවක් එදවස ඇඳහැලී එරත්ත සීත ගඟුල ගංගාව ඉතිරි දෙපස මාර්ග පවා යට කරමින් ගලමින් තිබූ නිසාවෙනි.

කුරුවිට එරත්ත මාර්ගයේ යන විට සීත ගඟුල බැස එතෙර වී යා යුතු අතර එම මාර්ගයට බොහෝ විට ​ෙසසු ප‍්‍රධාන මාර්ග වලට වඩා දුෂ්කර හා සෞන්දර්යයෙන් අනූන මගකි අවාරේ යාමේදි ගල් පෙරළීම්, නාය යෑම්, ජල ගැලීම් වැනි ස්වභාවික අනතුරු වැඩිම මාර්ගයද එයම වේ. එරත්ත මග වැටී ඇත්තේ කුණු දිය පව්ව හා පැදුරුතලා ගල කඳු අතරිනි. සීත ගඟුල සහ කුණු ගඟ පෝෂණය කරන මුල් දියවර ජනනය වන්නේද මෙම මාර්ගය ආශ‍්‍රිත වන පියසිනි. තවද වාරේ සහ අවාරේ බහුලව අලි වසුරු දැකිය හැක්කේද මෙම මාර්ගයේ වන අතර අපට එක්වරක් අවාරේ මෙහි ගමන් කිරීමේදී අලි කුංචනාදය පවා ඇසුණි. තවද එරත්න යනු දැරණියගල උඩමාලිබොඩ මාර්ගයද එකතුවන මගකි ඝන කැලයක් සහ සෙසු මාර්ග වලට සාපේක්ෂ පඩි රහිත මාර්ගයක් වනුයේ මෙයයි.

තවද අතීතයේ සහ වර්තමානයේ භාවනානුයෝගිව වාසය කරන භික්ෂූන් සමනල රක්ෂිතයේ වාසය කරන බව නොරහසකි. එලෙස භික්ෂූන් වාසය කරන්නේ මෙහි තිබෙන ගල්ගුහා වලය. නමුත් ඉතාමත් කිහිප දෙනෙක් හැරුණු විට එම භික්ෂූන් වාසය කරන ඉසව් ගැන නොදනිති. මේ පිළිබඳ යම් වැදගත් තොරතුරු රාශියක් ගිය වසරේ කුණු දිය පර්වතය තරණය කරන විට අපි දැනගත්තෙමු.

කුණු දිය පව්ව ආශ‍්‍රිත වන පියසේ පිහිටි ගල් ගුහාවල ඔවුන් වාසය කරන බවත් පිදුරුතලාගල කන්දේ වනපෙදෙස් වලද එලෙස භික්ෂූන් වාසය කරන බවයි. මේ හැරුණු විට සිරිපා රක්ෂිතය තුළ ඇති එකම භික්ෂු ආරාමය ලෙස හැඳින්විය හැක්කේ වර්නගලිය, වර්ණගල අම්බලම ආශ‍්‍රිත ඉසව්වේ විහාරස්ථානයක බව සැවොම දන්නා අතර එරත්න මග වැටී ඇත්තේ ඒ ඔස්සේය. එහි වාසය කරන පුද්ගලයකු හා හිමිවරු මේ ආදී සිරියාවේ ගුප්ත බව පිළිබඳ අත්දැකීම් රාශියක් ඇත්තවුන් වන්නේය.

භාවනානුයෝගී භික්ෂූන් අතර වඩාත් ප‍්‍රචලිත නාමය සහ තම ජීවිත කාලය තුළ රක්ෂිතයේ වාසය කරමින් භාවනානුයෝගීව වාසය කළ චන්ද්‍රලෝක හිමියන් වැදගත් සාධකයකි. අදටත් එ් හිමියන් පමණක් දැන සිටි සමනල අඩවියේ රහස් අත්දැකීම් සමුදයකි තවද හිමියන්ගේ අනුගාමී වූ හිමියන්ගේ මුඛ්‍ය සිසුවෙකු වූ ප්‍රේමාලෝක හිමියන්ගේන් අප දැනගත් තොරතුරු රාශියකි.

එම තොරතුරු ඇතැම් විට අදහාගත නොහැකි වුවත් ඒ සමාන වෙනත් තොරතුරු මින් පෙර සමනල රක්ෂිතය ආශ්‍රිත ඉසව්වලින් අප දැන හුන් නිසාවෙන් ප‍්‍රතික්ෂේප කළ නොහැකි විය. මන්ද සියලූ ලෞකික සැප සම්පත් අතහැර තම ධ්‍යානය පිණිස රුදුරු වන සතුන් බහුල ඉසව්වක තනිවම වාසය කරන ප්‍රේමාලෝක හිමියන් ජීවිතයේ අර්ථය බෙහෙවින් වටහා ගත් කෙනෙකු බව අපට පමණක් නොව බොහෝ සැදැහැවතුන්ට පසක් වූයේ මිනිස් වාසයකින් කිලෝමීටර් ගණනක් ඈත ඝන වනයක රුදුරු වනසතුන් සමග තනිවම භාවනා කිරීම නිසාවෙනි.

වයසින් මුහුකුරා යන්නටත් පෙරම වනගත වූ ප්‍රේමාලෝක හිමියන් භාවනාවට ඇලූම් කළේ නිර්වාණය ළඟාකර ගැනීමේ උතුම් අරමුණිනි. තවද කුඩා කල සිට සමනල රක්ෂිතයට හා සමන් දෙවි අඩවියේ හාස්කම් ගැන විශ්වාසයකින් හා උනන්දුවකින් සිටි හිමියන් තුළ අතීත කථාවල පැමිණි දිවා ගුහාව සියැසින් දැක බලා ගැනීමේ උනන්දුවක්ද තිබුණි. පලාබද්දල මගේ ධර්මරාජගලට ඔබ්බෙන් මහ වනයේ තිබෙන ගල් ගුහාවක කලක් වාසය කළ උන්වහන්සේ සතියකට වරක් නියමිත ගම්වැසියන්ගෙන් අවශ්‍ය ආහාර කළමනා රැගෙන යැයි. දිනකට එක් වේලක් අනුභව කරන උන්වහන්සේ වාසය කළ ගල් ගුහාව කාල​ෙයන් කාලයට වෙනස් කරන්නේ විවිධ හේතු මතය. ‘‘යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන’’ යනු සිරිපාගම ආශ‍්‍රිත ජනයා හොඳින් අසා ඇති ගුප්ත ස්ථානයකි.

ප්‍රේමාලෝක හිමියන් මෙම යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන තම වාසය කරගෙන කල්ගෙවුවේ තම භාවනානුයෝගී බවට අවශ්‍ය හොඳම ස්ථානයක් බවට එම ගල්ගුහාව එතුමන්ට දැනුණු හෙයිණි. නමුත් කිසියම් බලවේගයක් විසින් උන්වහන්සේට නිතරම එම ගල්ලෙනෙන් එලවා දැමීමට උත්සහ කර තිබේ. විටෙක විවිධ ශබ්ද වලින්ද අමුතු හඬවල් හා බියකිරීම් වලට උන්වහන්සේ ලක්කළද ප්‍රේමාලෝක නම් බුද්ධ පුත‍්‍රයන් ඒ අදෘශ්‍යාමාන දුෂ්ට බලවේග වලට සැලුනේ නැත. එම බියකිරීම් හා උන්වහන්සේව එම ගල්ලෙනෙන් එලවා දැමීමට සිහිනෙන් පවා පණිවුඩ එවූ බව උන්වහන්සේ පැවසූහ. මන්ද එම ගල්ලෙන යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන යන නාමයෙන් හැඳින්වීමට කතා පුවතක් සහිත වූ හෙයිණි.

තවද ප්‍රේමාලෝක හිමියන් යනු තම පාදයේ ලේඋරා බොන්නට එල්ලෙන කූඩැල්ලෙකු වත් මරණයට පත් නොකරන හිමි නමකි. උන්වහන්සේගේ ධ්‍යානය කෙතරම් ශක්තිමත්ද කිවහොත් එම ගල්ලෙන උන්වහන්සේ නිදාගන්නා ස්ථානයේ හිසට ඉහළින් පිහිටි ස්ථානයක පල බරියා සර්පයෙකු වාසය කර ඇති අතර උන්වහන්සේ එහි වාසය කළ කාලය පුරාවටම එම සර්පයාගෙන් කිසිදු අනතුරක් සිදු වී නොමැත. සර්පයා හිමියන්ගේ හිස සමීපයේ මුලූ කාලය පුරාම වාසය කළද හිමියන්ට කිසිදු උපද්‍රවයක් නොවුයේ එතුමන්ගේ බවුන් වැඩීමේ බලමහිමය නිසාවෙනි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ සිරිපතුල පිහිටුවීමේ ගමනේදී ගිමන් හැරි දිවා ගුහාව පිළිබඳ අතීතයේ සිට බොහෝ කථා ගොඩනැගුණි. මහගිරිදඹ ආශ‍්‍රයෙන් බටකොට ලෙන ආදී යම් ස්ථාන වලින් ගුහා හමුවුවද එ්වා දිවා ගුහාව නොවුයේ දිවා ගුහාවට අනන්‍ය වූ මූලික ලක්ෂණ එහි නොතිබුණු නිසාවෙනි. මන්ද දිවා ගුහාව යනු පලතුරු උයනක් මැද පිහිටි විශාල ගුහාවකි. ගුහාව තුළ දිය දහරක් සහ හිරු එළිය හොඳින් ලැබීමට තිබිය යුතු හෙයිණි මේ දිවා ගුහාව සොයා ප්‍රේමාලෝක හිමියන් බොහෝ අඳුරු ගුප්ත කැලෑ වල සැරිසැරුවද උන්වහන්සේට හමුනොවුණි. නමුත් එක දිනක් උන්වහන්සේ කැලයේ සක්මන් කරන විට පහතට පිහිටි විශාල හෙළක පලතුරු පිරුණු ගස් සහිත ප‍්‍රදේශයක් දැක තිබේ.

උනවහන්සේ එම හෙළට බැස ගත් පසු විශාල දිය දහරාවක් අසලින් අලංකාර ගුහාවක් දැක තිබේ. නමුත් උන්වහන්සේගේ සිහිකල්පනාව මඳ ගතියක් පැමිණි හෙයින් උන්වහන්සේට එහි සිිටින කිසිවෙකු ‘‘පැමිණෙන්න’’ කියා අඬගසා තිබේ. අමුත්තා පිළිබඳ හරි වැටහීමක් හිමියන්ට නොවුණු අතර සිහිකල්පනාව නැවත පැමිණෙන විට එතුමන් සිරිපා යන රජ මාවතේ සිට ඇත. මෙවැනි අදෘශ්‍යමාන බලවේග රාශියක් සිරිපා රක්ෂිතයේ ඇති අතර සුදු හැඳගත් වැඩිහිටියෙකුව බොහෝ පිරිසකට හමු වී ඇති අතර වාරේ සහ අවාරේ එලෙස හමුවී ඇත්තේ කැලයේ මංමුලාවන විට නිවරදි මග සොයා ගැනීමට හෝ යම් වදනක් පවසා උදව් කිරීමට වැනි දෙයකදීය. එම නිසාම එම අදෘශ්‍යමාන පුද්ගලයා සමන් දෙවිඳු යැයි බොහෝ දෙනා තුළ මතයක් පවතියි. මන්ද අප දැනගත් ඇතැම් මංමුලා වීම් සහ අනතුරු සිද්ධීන්වල මෙකී සුදු හැඳගත් වයසක පුද්ගලයෙකු එක්වරම ඔවුන් සිටි ස්ථානයට පැමිණ නැවතත් ඔවුනට නොපෙනෙන ලෙස අතුරුදහන්ව ඇත.

කෙසේ හෝ ප්‍රේමාලෝක හිමි දුටු සත්‍යය නැවත වරක් ගවේෂණය කිරීමට උන්වහන්සේට අවස්ථාව නොලැබුණු අතර එකී දිවා ගුහාව හා සම්බන්ධ සිද්ධිය සිරිපා කන්දට නැගෙනහිරට වන්න ආශ‍්‍රිතව බත්තුළු ඔය හා රජමාවත අතර කැලය බවට උපකල්පනය කෙරුණි. සිරිපා රක්ෂිතයේ වන සතුන් ගිරි දුර්ග අතර තවමත් අප හෝ ​ෙවනත් අයෙකු පා නොතැබූ ස්ථාන රාශියකි. කුණු දිය පව්ව, හීණ් පිදුරුතලාව, සප්තකන්‍යා, සමනල කන්ද ආදිය අප තරණය කොට එහි ඇති දුෂ්කර බව හා ගුප්ත බව අත්දුටු අතර ලබන සතියේ යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන සම්බන්ධ වැදගත් අබිරහස් සිද්ධිය හා සමනල කන්දේ අබිරහස් ගුහා සංකීර්ණය පිළිබඳ ගවේෂණාත්මක වාර්තාවකින් හමුවෙමු.

බෑන සමනොළ බෑවුමේ අබ්රහස් ගුහා

යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන් යනු ප්‍රේමාලෝක හිමියන් වාසය කළ ස්ථානය වූ අතර බුද්ධ පුත්‍රයෙකු වූ එතුමන්ව එතැනින් පලවා හැරීමට අදෘශ්‍යමාන බලවේග කටයුතු කළද එ් කිසිවකුට එය කරගත නොහැකි විය. මෙම ගල්ලෙනට මෙම නම ලැබීමට කතා පුවතක් පවතී. එහි සත්‍යතාවය පිළිබඳ ගමේ පැරැන්නන් අප සමඟ එකඟත්වය පළකළේ ඔවුන්ගේ ජීවිත අත්දැකීමෙනි. සිරිපා රක්ෂිතය ආශ්‍රිතව දිවි ගෙවන ගැමියන් සමන් දෙවි අඩවිය තම හිස් මුදුනේ තබා කටයුතු කරති. එම නිසාම රක්ෂිතයෙන් පිට වුවද එම ගම්දනව් සමන් දෙවි අඩවිය යැයි සැලකේ. එම නිසාම ඔවුන් කුමන කාරණයක් ආරම්භ කිරීමට පෙර වුවද සමන් දෙවියන්ගේ අවසර ලබා ගැනීමක් සිදුකරති.

නිදසුනක් වශයෙන් නව නිවසක් තැනීමට ප්‍රථම තමා නිසැකයෙන්ම නව නිවසක් සාදනවා යැයි නොකියැවේ. ඔවුන් පවසන්​ෙන් හැමවිටම නව නිවසක් සෑදීමට උත්සහ කරනවා නැත්නම් ‘බලමුකෝ’ වැනි ලෙසිනි. සිරිපා කඳු මුදුනට යාමේදී පවා ඔවුහු අදටත් අවශ්‍ය වත් පිළිවෙත් නොපිරිහෙලා ඉටුකරති. කිසිවිටකත් සමනොළ ගිර පැය 2න් නගිනවා ලෙස හෝ වදන් නොකියන අතර නිතරම සමන් දෙවි ආශිර්වාදය මැද සාර්ථක වේවා ලෙස පැවසේ. එසේම සිරිපා තරණයේ ගැයෙන යාතිකා, විරිඳු ගායනා කරමින් මහත් ශ්‍රද්ධාවෙන් තම ගමන යති.

එසේම තම දෛනික ජීව​නෝපාය සඳහා කිතුල් පැණි හෝ වෙනත් අවශ්‍යතාවලට සමන් දෙවි අඩවියට ඇතුළු වීමට පෙරද වත් පිළි​ෙවත් ඉටුකර භාරවෙති. එලෙස මීට වසර ගණනාවකට පෙර මල් කපන මිනිසුන් වාසය කළ ගල් ගුහාවක් තිබුණි. එය රජ මාවතේ ගෙත්තම්පානෙන් එහා ධර්මරාජ ගලට ඔබ්බෙන් තිබුණු අතර කැලයට රිංගන මල් කපන මිනිසුන් රාත්‍රිය ගතකිරීමට සහ අවශ්‍ය හකුරු ආදිය සකසා ගැනීමට එම ගුහාව භාවිතා ​ෙකාට ඇත.

දිනක් පුද්ගලයෙකු තනිවම පැණි දියකරමින් හකුරු සෑදීමේ නිතර වෙමින් හිඳි අතර එසැණින් ගුහාවේ එක් පසෙක සුදු හැඳගත් ගැහැනියක් සහ කුඩා දරුවෙකු ගල් පොත්තක් මත නිදා සිටිනු දැක ඇත.

ඉන් වඩාත් බියට පත්වූ ඔහු ගින්දර මත රත්වෙන පැනි හැළිය භාවිතා කර එතැනින් පැන යාමට ඉටා ගෙන ඇත. එහිදී ඔහු බුර බුරා රත්වෙන පැණි හැලිය අර ගැහැනිය හා දරුවා වෙතට වක්කර පැන ගොස් කෙළින්ම නිවසේ නතර වී තිබුණි. ඔහු සිතුවේ යම් දිෂ්ටියක් වැනි බලවේගයක් කියා බව පවසන ලදී. කෙසේ හෝ පසු දින තවත් ගැමියන් කිහිප දෙනෙකු සමඟ ඔහු එම ගල් ලෙනට ගොස් විපරම් කරන විට දැක ඇත්තේ පැණි හැලී මියගිය කටුස්​ෙසක් සහ කටුසු පැටවෙකු පමණි. මෙය අත්භූත සිද්ධියක් බව දැනගත් ඔවුන් පසුව ඉන් ඉවත්ව ඇති අතර පසු කාලීනව එම ගල්ගුහාව ‘යක්ෂණී හිටපු ගල්ලෙන’ ලෙස හඳුවන්නට විය.

සමන් දෙවි අඩවිය සැබැවින්ම ගුප්තය. ලක්ෂ සංඛ්‍යාත බැතිමතුන් පිරිසක් වයස් භේද නොතකා උඩ මළුවට නගින්නේ උත්තම සිරි පතුල දැක ගැනීමටය. නමුත් ඒ කිසිවෙකුත් අවාරේ සිරිපා යාමක් ගැන සිතාවත් නොමැත. එසේම අවාරේ යාම ප්‍රායෝගිකව අනතුරුදායක බව අපි දුටුවෙමු. මන්ද සෑම සවස්වරුවකම පාහේ මහගිරිදඹ ආශ්‍රිත මීටර 2000ට වැඩි ඉහළ වැහිබර කාල ගුණයෙන් සමන්විතය. හැටන් පාරේ වේවා පලාබද්දල රජමාවතේ වේවා අධික වර්ෂා සහිත කාලයේදී පඩිපෙළ් දිස්වන්නේ දියඇලි විලසිනි. වැසි ජලය මහ පරිමාණයෙන් පඩි දිගේ පහළට ගලායන අතර ප්‍රදේශයට හිරු එළිය වැටෙන්නට නොදී ඝන මීදුමකින් හා අඳුරු වලාකුළු මතින් වෙළාගන්නේ සවස 3 පසුවත්මය.

එලෙස මහ වැස්සට පසුව ගමන් කිරීමේදී දැඩි දුෂ්කරතා ඇතැම් විට ගස් කඩාවැටීම් සිදුවේ. අවාරේ වැස්සට දෝරේ දමන සීත ගඟුල හා අවශේෂ ගංගා සියල්ලම දැඩි ප්‍රචණ්ඩය. ඉතා කුඩා දිය දහරාවන් පවා අතිශය වේගයෙන් ගලා ගෙන යන අතර ගල් තලාවන් සියල්ල ජලයෙන් වැසී යයි. ඊට හොඳම නිදසුන නම් වාරයේදී ගල්තලාව හොඳ හැටි පෙනෙන එරත්න මගේ ඩයිමන්ඩ් ගල සහ වර්ණගල ඉසව් දිය දහරවල් අවාරේදී ගල් පොත්තක් ​හෝ නොපෙනෙන ලෙස එකම සුදු යායකින් යුතුව දිය ගලන බැවිණි. එවන් දවසක කැමරාවක් කුඩයක් යටට ගෙන ඡායාරූපයක් ගත නොහැකි තරම් වර්ෂාව, පින්න හා මීදුම් අධිකය. තවද ගල් පෙරළීම් සහ මඩ පස් සේදීමද බහුලව දැක ගත හැක.

බෑන සමනොළ නොහොත් සිරිපා රක්ෂිතයේ පිහිටි උසින් මීටර් 2000ට වැඩි අනෙක් කන්ද නම් ලංකාවේ අතළොස්සක්වත් තරණය කර ​ෙනාමැති ස්ථානයකි. ඊට හේතුව ළඟාවීමේ අති දුෂ්කරතාව හා පිහිටීමේ දළ බෑවුම සහ සැනෙකින් වෙනස් වන කාලගුණයයි. සිරිපා මළුවට නැගගත් පසු දකුණු දෙසින් කඳු දෙසින් කඳු ගැට 3ක් දැක ගත හැකිය. එය වමේ සිට පිළිවෙළින් බෑන සමනොළ, කෝදරු ගල (කුඩා බෑන සමනොළ) සහ කුණුදිය පර්වතයයි. මේ හැරුණු විට බටහිර හා උතුරු පැතිවලින් පිදුරුතලාගල, සප්තකන්‍ය සහ මහ පිදුරුතලාගල කඳු දැකගත හැකිය.

බෑන සමනොළ පිළිබඳ මා වැඩිදුර තොරතුරු සිරිපාගම අවට මිනිසුන්ගෙන් දැන ගැනීමට ප්‍රථම ගූගල් සිතියම් (Google 3DEarth Maps) ආධාරයෙන් බෑන සමනොළ කන්ද නිරීක්ෂණය කළෙමි. එහිදී බෑන සමනොළ කන්ද දකුණු බෑවුමේ ඉතාමත් දළ බෑවුමක් සමඟ ගල් බිත්ති වෙන්ව ඇති ආකාරය නිරීක්ෂණය කළෙමි. තවදුරටත් ඒ අසල ත්‍රිමාණ රූප විශාලනය කර ලැබීමේදී දුටුවේ, කන්ද මුදුනේ සිට මීටර් ගණනක් පහළට බෑවුම් වූ ගල් බිත්ති දෙකක් මැද විශාල ගුහාවක් ඇති බවයි. ගුහාව තුළ ශාක ව්‍යාප්තියද දැකගත හැකි බවත් ගුහාවට පිවිසීමට කිසිදු සුදුසු ස්ථානයක් බෑවුමෙන් සොයාගත නොහැකි විය. ඊට බැසිය හැකි එකම මාර්ගය නම් බෑන සමනොළ මුදුනේ සිට කඹ ආධාරයෙන් පමණි. ඉහත සිද්ධිය ඒ ආකාරයෙන්ම යසරත්න මාමාද මා හට පැවසුයේ මා පුදුමට පත් කරවමිනි. මන්ද චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය ඔස්සේ බෑන සමනොළ මා දුටු ​ෙද් සැබෑවක් බව මා යසරත්න මාමාට පැවසීමට පෙරම ඔහු විසින් මා හට පැවසූ නිසාය.

දශකයකට ආසන්න කාලයක් තුළ අප විසින් ලංකාවේ කඳු 150කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් තරණය කර ඇති අතර ඉන් වඩාත් දුෂ්කරතම කඳු තරණ වූයේ කුණු දිය පර්වතය, පිදුරුතලාගල සහ බෑන සමනොළ වචනයෙන් කිව නොහැකි තරම් කටුක බවක් කාලගුණයේ දුෂ්කර බවක් ඒ තුළ නිරන්නතරයෙන් ගැබ්ව තිබූ හෙයිනි. රජ මාවතේ යන විට කොඩිය කඩේ අම්බලමට පසු අපට කළු ගඟ ආරම්භ වන මුල් දියවර දැක ගත හැකිය.

සැබැවින් මුල් දිය උල්පත ඊට ​බොහෝ එහයින් පිහිටියද අඩියක් දෙකක් පළල දිය දහර එම ස්ථානයෙන් ගලා යන්නේ එය කළු ගඟේ මුල් දියවර බව පසක් කරමිනි. එම ස්ථානයෙන් දකුණට එනම් නැගෙනහිර දෙසට වනයට රිංගා යන විට අපට කෝඳුරු ගල තරණය කළ හැකිය. පසුව එතැන සිට බෑන සමනොළ යා හැකි නමුත් බෑන සමනොළ තනිව තරණය කිරීමට පමණක් අවශ්‍ය වූ නිසාවෙන් පහසුම මඟ යනු රජ මාවතේ ගෙත්තම් පානට පසු හුමුවූ සීත ගඟුලට පිවිස ඒ දිගේ දිය දහර උඩට ගමන් කොට වන පියසට ගමන් කිරීමයි.

කෙසේ හෝ දිවා ගුහාව පිළිබඳ යම් විපරමක් බෑන සමනොළ බෑවුමේ පිහිටි ගුහාවෙන් එළිවිය හැකි බව අපට සිතුන නමුත් තවමත් කිසිවෙකුත් එහි සංචාරය කර නොමැත. එම නිසා එම උත්සාහ බොහෝ පස්සට යන ලදී. තවද සිරිපා මළුවට පිවිසෙන මාර්ග අතරින් වඩාත් දිගු හා දුෂ්කරතම මාර්ගය වන මුක්කුවත්ත පාර බෑන සමනොළ නැගෙනහිරින් පිහිටා ඇත. එලෙසම පිදුරුතලාගලට උතුරින් දැරණියගල මාර්ගය පිහිටා ඇත. මෙම මාර්ගය දෙකටම බොහෝ දුරක් පැමිණෙන තුරු උඩ මළුව දැකගත නොහැකි අතර අතීතයේ තාක්ෂණික මෙවලම් නොමැතිව ගැමියන් විසින් මෙම මාර්ග සොයා ගත් ආකාරයද පුදුමය දනවන සුලුය.

හපුගස්තැන්න වතුයායේ දෙහෙන කන්ද ග්‍රාමයේ පිහිටි මුක්කුවත්ත කොටියන් වනයට පිවිසෙන්නේ කිලෝමීටර් ගණනක් දි​ගට පැතිරුණු රතිකන්ද හරහට නැගීමටය. මෙම ඉසව්වට සමනළ කන්ද හෝ ඒ අවට කිසිදු කන්දක් දැකගත නොහැකි මුත් වන පියසක තුරු මුදුන් අතරින් නිලඹර පවා නොපෙනෙන ඉස්ව්වක මෙම මාර්ගය සොයා ගත් ගැමියාට පවා සුදු හැඳ ගත් පුද්ගලයෙකු සිහිනයෙන් දර්ශනය වී මේ මාර්ගය පිළිබඳ ලබා දුන් ඉඟි අනුව ඔහු මෙම මග සොයා ගත් බව ගැමි වහරේ පවතියි.

මුක්කුවත්ත පාර යනු කොටියා බහුලව වාසය කරන මගකි. කොටියා යනු මාංශභක්ෂක සතෙකි. නමුත් සිරිපා වාරයේදී මාර්ග වල තිබෙන කඩවල දල්වන ගිනිමැලයට ආසන්නයට පැමිණ වනයට වී ගිනි තියන තරම් ඌ තුළ හික්මීමක් ඇති බව එම වෙළෙඳුන් පවා පසුගිය වසරවල අත්දැක තිබේ. තවද කාලයක් මුළුල්ලේ වගේම මෙම වසරේත් සුපුරුදු පරිදි දිවියා අසල ගම්මානවලට පැන බල්ලන් හා හරකුන් ඩැහැගෙන ගොස් ඇත. සිරිපාගම ආශ්‍රිත ගම්වැසියන්ට උගෙන් කරදරයක් නොවුණද වරෙක බැඳ තිබූ හරකෙකුගෙ ගාතයක් පවා කඩාගෙන ගොස් ඇති බව යසරත්න මාමා අපට පැවසීය.

තවද සිරිපා රක්ෂිතයේ වෙසෙන අලි යනු කුඩා කුරු අලි බවට ජනතාව තුළ මතයක් ඇති මුත් එය සත්‍යක් නොවන බව මීට වසර කිහිපයකට පෙර මස්කෙළිය ආසන්නයේ මියගිය අලියෙකුගේ සිරුර සාක්ෂි දැරීය. වන අලි බහුලව ගැවසෙන්නේ දැරණියගල උඩ මාලිබොඩ හා එරත්න ගෙත්තම් පාන මැදගින්න ආදී අම්බලම් ආශ්‍රිතවය. එම ප්‍රදේශ සමතල, බිමක්ව පැවතීමත් ලඳු කැලෑමය පරිසරයක් තිබීමත් නිසා අැතුන්ට එහෙ යාම පහසුය. එබැවින් එම ඉසව් තුළ ඕනෑ තරම් අලි වසුරු දැක ගත හැකිය. අවාරේ යන විට ඇතුන්ගේ කුංචනාදය ඇසීමටත් පුළුවන.

තවද දැරණියගලින් අැරඹෙන උඩ මාලිබොඩ මාර්ගය එරත්න මැණික්හින්න අම්බලම අසලට එනතුරු පවතින කි.මී. 5ක පමණ දුර තුළ අලි බහුලව ගැවසෙන අතර එම මගේ අලි පිටඋලා, දැමූ ස්ථාන, මඩේ එරුනු අලින්ගේ පා සලකුණු, කැඩී ගිය මාර්ග සහ අලි වසුරු දැක ගැනීම සුලභ වේ.

නමුත් වසර ගණනක් ගත වූවද තවමත් කිසිවෙකුටත් එම අලියෙකුගේ රුව ඡායාරූපයකට ගැනීමට නොහැකි වී ඇත. එලෙස අලි දුටු එකම ඡායාරූපය ගනු ලැබුවේ මීට දශකයකටත් එපිටින් සමනල අඩවියේ සිටි වන ජීවී නිලධාරී මහතෙකු පමණි. ඒ විනා අදටත් කිසිවෙකුට අලියෙකු දැක ගැනීමට නොහැකිව පවතියි. සිතියම් වල පරිදි අලි බහුලවම ගැවසෙන්නේ මහ පිදුරුතලාගල හා පිදුරුතලාගල ආශ්‍රිතවය. වන අලින් මියයන විට ඔවුන් ගමන් කරන ස්ථානයක් ඇති බවත් එය අලි සොහොනක් බවට ද සමහරු අතර මත ඇති මුත් මල්කැපීමට යන කිසිවෙකුටත් එලෙස අලි දැකගත නොහැකිව ඇත.

මීට වසර කිහිපයකට පෙර උඩමාලිබොඩ ජීවත් වූ සමනල අඩවිය වෙත පැමිණි ගැමියෙකු කුරුඳු කපා ගැනීමට මලක් කැපීමට එක් දිනක් වනයට රිංඟා ඇත. එලෙස පිටත් වූ ඔහු සාමාන්‍යයෙන් අඳුරු වැටීගෙන එන විට නැවත නිවසට පැමිණෙන නමුත් එදා එලෙස ඔහු ආවේ නැත. එ් වෙනුවට පසුදින සවස් යාමය වන විට ඔහු එරත්න සිට දැරණියගලට බසයෙන් පැමිණ තිබීම කාගේත් පුදුමයට හේතු විය. එහිදී ඔහු පැවසුවේ කැලයේ තිබූ මල් හා කුරුඳු වලට ලොල්ව ගිජු ලෙස ඒවා සොයාගැනීම නිසා ඔහුගේ සිහිකල්පනාව නැතිව ඉබාගාතයේ කැලයේ ඇවිද ගිය බවය. එසේ හෝ එක්තරා පුද්ගලයකු පැමිණ ඔහු හොවාගෙන එරත්න ආසන්නයට පැමිණ එක්වරම අතරුදහන්ව ඇත. පියවි සිහිය පැමිණෙන විට ඔහු සිට ඇත්තේ අඩවි කන්ද ආසන්නයේය. පමණට වඩාදේට ගිජුව සමන් දෙවි අඩවියට පය තැබීම නොහැකි බව ඉන් පැහැදිලිය.

තවද අවාරේ හෝ වාරයේ සිරිපා කරුණා කරන වයස අවුරුදු 70 ඉක්මවූ පිරිස් අද ද දැක ගත හැකිය. එලෙස තම ජීවිතය ගැන නොසිතා කරුණා කිරීමේදී ඇතැම් අය මිය ගොස් තිබුණි. ‘අාඬියා මළ තැන්න’ හා ‘නාකියා මළ තැන්න’ යනු එලෙස නම් ලද ස්ථාන වේ.

තද ලිහිණිහෙළ යනු මාපලාන ඇල්ලේ දියවර බෑන සමනොළ සිට ගලාගෙන යන විශාල අඳුරු නිම්නයකි. ඉතාමත් අපහසුවෙන් මාපලාන ඇල්ල ඉහළට ගොස් දියවර දිගේ යන විට තවත් අපූරු දියඇලි දැක ගැනීමට පුළුවන. අදටත් එම ලිහිණි හෙළ තුළ මිනිස් අැට කටු දැක ගැනීමට හැකිය. මන්ද ලිහිණි හෙළින් ඇඳ වැටුණු සහ සියදිවි හානිකර ගත් පිරිස බහුල බැවින්.

ලිහිණි හෙළ දුර්ගය තුළ ගමන අතිශය දුෂ්කරය. එසේම එම වන පියස අඳුරු සහගතය. දෙපසින්ම රූස්ස ගස් වලින් වට වුණ එම දුර්ගය වන සතුන් අධිකය. සර්පයන් පවා බහුලය. බෑන සමනොළ දකුණු බෑවුම පිහිටි එම ඉසව්වෙන් බෑන සමනොළ හෝ කෝඳුරුගල තරණය කිරීම සිහිනයක් පමණි.

සමනල කන්දේ තවත් දායාදයක් වනුයේ මැණික් ඉල්ලම්ය. නැගෙනහිරට වන්නට ගවරවිල සහ ආශ්‍රිත තැන්නවල  මතු වූ මැණික් ඉල්ලම් ඇත. එලෙසම වේවැල්වත්ත අලුපොළ ආදී ප්‍ර​ෙද්ශවලින් සිරිපා හිමේ රිංගා අනවසර මැණික් ගරන්නවුන් උන්මත්තක භාවයටත් එක එකා මරා ගන්නා තරමට සිහි විකල්ව හැසිරුණු කථා පුවත් ලොවට රහසක් වුවද ඒ ප්‍රදේශ වල ජනයාට නොරහසකි.

අවසන් වශයෙන් නිගමනයට එළඹනුයේ නම් සමන් දෙවි අඩවිය යනු හාස්කම් සහිත ඉතා භක්තියෙන් ​ගොඩවැදිය යුතු ඉසව්වකි. එ් තුළ තවමත් නොවිසිඳුණු අබිරහසක් සොයා යෑම මාරාන්තික ගමනක් බවටත් එහි දුෂ්කර බව සමන් දෙවි කරුණාවෙන්ම ජයගත යුතු බවත්ය.

Thanks for reading!

Sobasiri Team © 2018

Turned to this road from Adavi Kanda road

Mountain near Batadobalena

More to go

Dried waterfall

Scenic roads

Mapalana ella seen

Reaching to Pawanella where the Raja Mawatha getting started

Palabaddala Temple

Mountains are covered by heavy mist

Seasonal waterfalls seen

Starting of Raja Mawatha

All the shops were closed

Notice about the stairs

Plerk of that moment

Starting of Stairs. Turn left before this stairs to the stream

Came to the stream

It was very noisy

Time for a hike along the stream

Bridge towards Siripagama side

Good for a bath

The bathing point

Framed environment

Milky water

Mountains over Balawana village

As per the villagers said some of them have been at these peaks

Going to Mapalana

Name board at the road

Beautiful giant

A part of the fall

Full range of the fall

This is how it flow

Mapalana-and-its-massive-rocky-plains

Nearby forest

Top of the fall

Another angle

Side rocky plain of it

Can go to the back of the fall at the middle point

Milky stream

The lost fall of Avissawella

Streams from Wewekele

Entrance is currenlty closed

Day o1 –

සමනල රක්ෂිතය යනු පූජනීය ස්ථානයක් බඳුය. උතුම් බුදු සිරි පතුල පිහිටි සමනොළගිර වන්දනාමාන කිරීමට උචිත උඳුවප් පොහොය සිට වෙසක් පොහොය දක්වා කාලය වාරය (Season) ලෙස හඳුන්වන අතර එය දළ වශයෙන් මාස පහකි. ඉතිරි මාස 7 අවාරය (Off-Season) ලෙස හඳුන්වන අතර ඈත අතීතයේ පටන් පැමිණි සම්ප්‍රදාය වනුයේ එයයි. එය හුදෙක් ආගමක් සම්බන්ධ වූ නියමයක් නොවන්නේ ඒ තුළ පරිසරයේ නියමයන් අන්තර්ගත වී ඇති හෙයිනි. සිරිපා අවාරය වසරේ මාස 7 ක් පවතින්නේ සොබාදම් නියමයට අනුව සමනල රක්ෂිතයේ වටිනාකම වැඩි හෙයිනි.

ක්‍රියාදාම සංචාරකයෙක් ලෙස අවාරේ සිරිපා තරණය කිරීම සැබවින්ම දුෂ්කර හා අවදානම් ගමනකි. මෙහි පවතින දුෂ්කරතා වනුයේ අධික වර්ෂාව සහ මීදුම, වන සතුන් සුලභව ගැවසීම, ගස් කඩා වැටීම්, ක්ෂණික ජල පහරේ වැඩිවීම් සහ කිසිදා මිනිස් වාසයක් හෝ පුද්ගලයෙකු හමුනොවන බැවින් කරදර උපද්‍රව සිදුවීමේදී වන හානිය වැඩිවීමයි.

trail head at udamalibada

Path starts from the back of the house

Trail-will-start-from-here

Getting-ready-to-the-hike

Morning refreshed

Blessed

Near Pandeniya oya

Giant-mountains-at-the-silent-forest

small casecades

Mushrooms

Plenty-of-small-falls-and-streams-to-see

සිරිපා තරණයට ඇති ප්‍රසිද්ධ මාර්ග තුන වනුයේ හැටන්-නල්ලතන්නිය මාර්ගය, කුරුවිට-එරත්න මාවත සහ ශ්‍රී පලාබද්දල රජ මාවතයි. පැහැදිලිව පඩි මගින් හැටන් සහ රජ මාවත සමන්විත වන අතර කුරුවිට මාර්ගය ස්වභාවික වන පියස තුළ අඩි මාර්ගයක් ලෙස සෑදී ඇති බැවින් සෙසු මාර්ග යුගලයට වඩා දුෂ්කර බවින් සේම සුන්දරත්වයෙන්ද අනූනය. සිරිපා සමය තුළ බහුතරයක් සැදැහැවතුන් යාම්ඊම් සිදුකරනුයේ මෙම මාර්ග තුන හරහා පමණක් වන අතර තරුණ පිරිස් සෙසු අප්‍රධාන මාර්ග පහෙන් මාර්ග තුනක් භාවිත කරනු ලබයි.

ඉන් අප්‍රධාන මාර්ග තුන වනුයේ දැරණියගල – උඩමාලිබොඩ මාර්ගය දෙහෙනකන්ද-මුක්කුවත්ත මාර්ගය, සඳගලතැන්න-රජමාලේ මාර්ගය වේ. නමුත් මෙම ත්‍රිත්වයට අමතරව තවත් අප්‍රධාන මාර්ග දෙකක් ඇත. නමුත් ඒවා හී පවතින දුෂ්කර බව හා අවදානම අතිශය ඉහළ බැවින් ක්‍රියාදාම චාරිකාකරුවන් පවා එම මාර්ග භාවිත නොකරනු ලැබේ. ඒවා නම් බත්තුළුඔය පැරඩයිස්/ දිය ඇලි මාර්ගය, සමනල දුර්ගය මාර්ගය වේ.

සමනල රක්ෂිතය හැඩ කරන මහා කඳු අතර සමනල කන්ද ලංකාවේ උසින් පස්වන ස්ථානයෙහි ලා වැජඹෙන අතර ඊට අමතරව බෑන සමනල හීන් පිදුරුතලාව/ පැදුරුතලාගල කන්ද, කුණුදිය පර්වතය, බල්ල, බැඳිගල, රත්කන්ද, සප්තකන්‍යා කඳුවැටිය, මහ පිදුරුතලාව සහ ගවරවිල කන්ද සමනල රක්ෂිතය වසාගෙන සිටින දැවැන්ත කඳු වේ. මේ අතර සමනල රක්ෂිතයේ ජල උල්පත්වලින් කුලුඳුලේම උපදින ගංගාවන් රාශියක් ඇති අතර ඉන් කළු සහ කැලණි ප්‍රමුඛ වේ. අතීත ජන කවි වහරේ තිබුණද මහවැලි සහ වලවේ ගංගා යනු හෝර්ටන්තැන්නෙන් උපදින මහා ගංගාවන් වන බව අපි මින් පෙර ගවේෂණ මගින් දැනගත්තෙමු. මෙම දියවර නිර්මාණය කරන අලංකාර දියඇලි සමූහයක් තවමත් මිනිස් පහස නොලද ඉසව්වල පවතින නමුත් ඉන් නායගඟේ ඇලි හත, කුණු දිය පව්ව දියඇලි දාමය, වර්ණගල ඇල්ල, මාපලාන ඇල්ල, කූනිස්සන් ඇල්ල, හාල්මැහි ඇල්ල, සීත ගඟුල ඇලි, යකා ඇඬූ ඇල්ල, රජමාලේ ඇල්ල, ගාථමොර් සහ මරේ අැල්ල ශ්‍රීපාද සහ ගවරවිල ඇලි මින් ප්‍රධාන වේ.

Welcomed us

At-another-stream

Natures-Secrets

On the way

Time-for-a-selfie

More-to-go

More to see

Jungle trek

through-the-darkness

ශාක සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් අනූන සමනල රක්ෂිතය තුළ කොටියා, අලියා, වල් ඌරා, ගෝනා, මුවා, මීමින්නා, ඉත්තෑවා සහ තවත් අවශේෂ සතුන් වර්ග මෙන්ම ජලාශ සහ උරග විශේෂ ගණනාවක් මෙහි වාසය කරයි. පක්ෂි රජදහනක් වන මෙහි වටිනාකමින් අධික ශාක බහුලව තිබෙන බව නොරහසකි. වල්ලපට්ට, දෝතලු, කටුකිතුල්, බාඳුරා, කඳුලැස්ස, උඩවැඩියා වර්ග ආදී දහසකට අධික ශාක හා පැළෑටි මෙහි කාලගුණික තත්ත්වවලට අනුගත වී වර්ධනය වෙයි.

මෙවර අප දැරණියගල-උඩමාලිබොඩ හරහා මහ වැසි මැද අවාරයේ සිරිපාදය කරුණා කිරීමට සැරසුණේ පරිසරයේ ස්වභාවය සහ සුන්දරත්වය වැඩිදුරටත් නැරඹීමට තිබූ ආශාව නිසාවෙනි. කොළඹ සිට දැරණියගලට පොදු ප්‍රවාහනයේ ගිය පසු දැරණියගල සිට උඩමාලිබොඩ බසයෙන් බසය නවත්වන ස්ථානයට යායුතුය. පසුව එතැනින් තුන්රෝද රියක හෝ පා ගමනින් ස්ථිර වශයෙන්ම ගමන පටන් ගන්නා ස්ථානයට යාමට තවත් කි.මී. 6 ක් පමණ යා යුතුය. එවිට ඔබට ශ්‍රී පාදයට මැයෙන් සඳහන් නාම පුවරුවක් සහිත නිවසක් අසලට ළඟාවිය හැක.

මෙතැන සිට ඔබ පිවිසෙන්නේ සමනල රක්ෂිතයටය. මෙතැන සිට කි.මී. 5 ක් පමණ ගිය පසු කළු ගඟ හමුවන අතර පසුව මාර්ගය කුරුවිට – එරත්න මාර්ගයට සේන්දු වේ. වැඩි දුෂ්කරතාවක් සහිත මෙම මාර්ගය වන අලි ගැවසෙන කූඩැලි ගුළි පවතින මඟක් බවට ප්‍රචලිතය. නිවසට යාබදින් අප පන්දෙනිය ඔය හරහා ගොස් අනෙක් පසට පිවිසියේ චිරි චිරි පොද පටන්ගත් සැණිනි. සීතල දිය දහරාව වේගයෙන් ගලාගෙන යන අතර ක්‍රමයෙන් තුරුලතා අතරින් අඳුරු අහස් කුස පතිත වන්නට විය.

මෙම ගමනේදී අපට බොහෝ වෙහෙසකර වන්නේ කූඩැල්ලන් පියවරක් පියවරක් පාසා සිටීමයි. එම නිසා ඊට සුදුසු පිළියම් ලෙස ඩෙටෝල් සහ පොල්තෙල් පල් කරගත් මිශ්‍රණය, තලා ගත් දුම්කොළ මිශ්‍රණය, ඇලම් භාවිතය සහ කූඩැලි මේස් භාවිතයෙන් අපි තරමක් සන්නද්ධව සිටියෙමු. නමුත් කූඩැල්ලා යනු අපටත් නොදැනීම අපගේ පපුව මුහුණ හරහා හිසට පවා යන සතෙකු බව අපි පෙර අත්දැකීම් මගින් දැනගෙන සිටියෙමු.

පන්දෙනිය ඔය පසුකරනවාත් සමග ලේ සුවඳට මත් වූ කූඩැල්ලන් සතර අතින් අප කරා පැමිණෙන්නට වූ අතර අඩි මාර්ගය යන්තමින් අපහැදිලි වුවත් එය නිශ්චය කර ගැනීමට අපහසු නොවුණි. සෙමින් සෙමින් අප ඉදිරියට ගමන් කරන්නට වූ අතර තවමත් උදෑසන දහයටවත් නොමැති වුවද වනපෙත ගොම්මන් අඳුරක ගිලී තිබුණි. මහ ඝෝෂාවකින් හා වියරු බවකින් ගලාගෙන යන පන්දෙනිය ඔයේ ශබ්දය අතර අතු පතර මත වැටී පනින දිය බිඳු මගින් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අපි තෙත් වන්නට වුණෙමු.

මීට වසර පහකට පමණ පෙර අප යන විට තිබූ අපැහැදිලි මාර්ගය මේ වන විට හොඳ අඩි පාරක් බවට පත්ව ඇති අතර අවාරයේ බොහෝ පිරිසක් මෙම මාර්ගය භාවිත නොකරන බැවින් ශීඝ්‍ර ශාක වර්ධනයක් සිදු වන පරිසරය විසින් අප යන මඟ අහුරා තිබුණි. වැහි වලාව ද මදක් දරුණු වන්නට වූ බව දැනුණේ අඩි මාර්ගය දිය පහරක් ලෙස අපට දක්නට ලැබුණු නිසාවෙනි. තව ද කුඩා දිය පහරක් තරණය කරන්නට අපට වතුරට බැසීමට සිදු වූ අතර ජලයේ වේගය ඉතාමත් අධික විය.

නැවතත් අපි ඉදිරියටම ගමන් කළේ කෙසේ හෝ වැස්ස තවත් ප්‍රචණ්ඩ වීමට මත්තෙන් එරත්න මාර්ගයට පිවිස අද දින රැය පහන් කිරීමට සුදුසු ස්ථානයකට ගොඩවැදිය යුතු නිසාවෙනි. මාර්ගය පුරාවට ජලය ගලාගෙන ඒමෙන් පස බුරුල්ව එරෙන සුලු විය. කූඩැල්ලන් කලිසම් දිගේ ඉහළට නැගීමේ අඩුවක් නම් දක්නට නොලැබුණි. අපගේ සගයෙකුගේ පපුවට සහ බෙල්ලට යාමට තරම් උන් වේගවත් වී තිබුණි. ගල් කුට්ටි මත හිඳ වැස්සේම මඳ විවේකයක් ගෙන මතුපිටින් පෙනෙන කූඩැල්ලන් ගලවා දමා නැවත ගමන ආරම්භ කළේ මඳක් කඳු නැගීමකට අවතීර්ණ වෙමිනි.

මාර්ගය බෙහෙවින් ලිස්සන සුලු වූ අතර තද වන ගහණයක් දෙපසම දක්නට ලැබුණි. ක්‍රමවත්ව දැකගත හැකි අඩි මාර්ගය වූ අතර අප විශාල ගල් බිත්තියක් අතරින් වැටී තිබුණ මාර්ගය ද පසුකොට ඉදිරියටම ඇදුණි. වර්ෂාව හේතුවෙන් පරිසරය අඳුරේ ගිලී තිබුණු අතර මීදුම් සළු තුරු හිස් අතරින් වරින්වර එබෙමින් අප යන මග විමසා බලන්න විය. එක් ස්ථානයකදී එතරම් පරණ නොවූ අලි වසුරු දැකගත හැකි වූ අතර වල් ඌරන්ගේ අඩි සලකුණු ඊට මඳක් නුදුරින් දිය කඩිත්තක් අසල දැකගැනීමට හැකි වුණි.

Due to heavy rain on these days

Guys-are-on-the-way

Another-stream

Group-selfie

A landmark of the journey

Pure Sri Lankan

Kuruganga

On the way of Heramitipana

Selfie-time.

Keep walking for the target

තවත් කිලෝමීටර් කිහිපයක් යන විට අපි දිය දහරාවන් කිහිපයක් පසුකරමින් ඉදිරියට ඇදුණෙමු. කෙසේ හෝ පැය 3 කට අධික කාලයක් මහවැසි මැද අප පැමිණි මග අවසානයට ළඟාවීමේ අස්වැසිල්ලක් සහිත ස්ථානයකට පැමිණීමට නියමිත බව අපට දැනුණේ ගඟක ශබ්දයකිනි. එය නිසැකයෙන්ම සීත ගඟුල නොහොත් කළු ගඟ විය යුතු බව අපට සිතුණි. කෙසේ හෝ අපගේ මාර්ගය බාධක වෙමින් දැවැන්ත ගසක් කඩාවැටී තිබුණි. ඉන් රිංගා අනෙක් පසට ගොස් මීටර කිහිපයක් ගිය පසු අප සේන්දු වූයේ කළු ගඟ අසලටය.

උඩමාලිබොඩ මාර්ගයේ හමුවන ප්‍රධානම මං සලකුණ මෙය වන අතර මෙතැන් සිට එරත්න මාර්ගයට බොහෝ දුරක් නොමැති වග අපි දැනගෙන සිටියෙමු. අහස් කුසට විවෘත පරිසරයට පැමිණි අප දුටුවේ අඳුරු වුණු නමුත් මඳක් අඩු වූ වර්ෂාවක් සහිත අහසකි. නමුත් මීදුම් තත්ත්වය නිසා අපට අවට කඳු දැක ගැනීමට නොලැබුණි. කෙසේ නමුත් අප ගෙනා ආහාර ගැනීමට සහ දිගු විවේකයක් ගැනීමටත් කූඩැල්ලන් ඉවත් කිරීමටත් අවශ්‍ය වූ හෙයින් අසළ වූ ගල්තලාවක් මතට වී අපි සිටියෙමු. සීතල ජල පහර ගල් වැටිවල හැපී පෙන පිඩු නගමින් ජල බිංදු විසුරවමින් ගලාගෙන යන අතර චිරි චිරි ශබ්දයේ මිහිරියාව විනා වෙනත් කිසිදු ශබ්දයක් අපට නොඇසුණි.

මඳකට වර්ෂාව අඩු වූ නිසාවෙන් නැවතත් අප ඉදිරියට යාමට පටන් ගත්තේ තෙත බරිත වූ ඇඳුම් නැවතත් ඇඳගෙනය. වැසි ආවරණ යුගලයකින් සහ ඇතුළත පොලිතින් කවරවලින් ආරක්ෂා කර ඇති වූ හෙයින් අපගේ ගමන්මලුවලට ජලයෙන් අනතුරක් නොවුණි. මෙතැන් සිට ගමන එතරම් දුෂ්කර මඟක් නොවන අතර ක්‍රමවත් අඩි මාර්ගය එරත්න මාවත හමුවන මංසන්ධිය දක්වා පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.

මහ වැස්සේ මඩ සහිත මාර්ගයේ කූඩැල්ලන්ගේ බාධක මැද අප පැමිණි ගමන බොහෝ දුෂ්කර වූයේ මේ සිරිපා අවාරය වූ බැවිනි. නමුත් ජලයෙන් පෝෂිත වූ සුන්දරත්වය අපට සිරිපා වාරය තුළ මෙපමණ දැකිය නොහැකිය. වන අලි වසුරු සහ හෝරා කිහිපයකට හෝ පෙර අලි ගමන්ගත් ඉසව් අතරින් අප ඇවිද කළුගඟ තරණය කළේ ජලයේ වේගය හා පරිමාව ගැන ද සැලකිලිමත් වෙමිනි. එරත්න මාර්ගය හමුවන මංසන්ධියෙන් දකුණට ගිය විට එරත්නටත් වමට ගිය විට හැරමිටිපාණටත් ළඟා විය හැකිය.

Bena Samanala and Kunudiya (KDP) seen

Bena-Samanala-Kondurugala-Kunudiya-and-Heen-Piduruthalawa

Nice-environment.

KDP and Heen Piduruthalawa (Paduruthalagala) seen

Just after the sunshine

This-is-ratnapura-route

We-at-Udamaluwa

Beauty

මෙම ස්ථානයට ළඟම එරත්න ම​ඟේ මං සලකුණ වනුයේ ඉඳිකටුපාණ සහ මැදහින්න අම්බලම්ය. එරත්න මාර්ගයට පිවිසුණු අපට පෙර පරිදිම මාර්ගය දිගේ ගලා එන ජලය දැකගත හැකි වූ නමුත් මෙම මාර්ගය තරමක් පළල හා පහසු මාර්ගයක් වූ බැවින් ඉදිරියටම ගමන් කිරීම අපහසු නොවීය. එමනිසාම මඳ ගතියෙන් වූ වර්ෂාව මැද ඉඳිකටුපාණ අම්බලම වෙත ළඟා වූ අපි නැවතත් මද විවේකයක් ගත්තෙමු. මෙම ප්‍රදේශයේ සුන්දර තැනිතලාවක් ඇති අතර ගුවනට විවෘත විශාල ප්‍රදේශයක් මෙහි විය. නූල් ගෙත්තම සිරිපා ගමන තුළ සාම්ප්‍රදායික චාරිත්‍රයක් බැවින් සෑම මාර්ගයක් තුළම මෙවැනි ඉඳිකටුපාණ හෝ ගෙත්තම්පාණ යන ස්ථාන දක්නට ලැබේ. එය කෝඩුකාරයන් හා සැදැහැවතුන් යම් පමණින් පිළිපදිනා චාරිත්‍රයකි.

මඳ විවේකයක් ගත් අප හවස්යාමය නිමා වන්නට ප්‍රථම හැරමිටිපාණ නැත​හොත් එරත්න පාර රජ මාවතට සේන්දු වන ස්ථානයට යා යුතුව තිබුණි. එම නිසාම හණිකට ගමන පිටත් වූ අපි මඳක් සැනසිල්ලේ ඉදිරියටම ගමන් කළ ද හැරමිටිපාණට පෙර හමුවන දුෂ්කර ගල් පර්වත හරහා යායුතු මාර්ගය තරණය කරන්නට පටන් ගත්තෙමු. කෙසේ හෝ සවස 5 වන විට හැරමිටිපාණ අම්බලමට පැමිණි අප මෙහි රැය නොනැවතී රජ මාවතේ උඩමළුවට ප්‍රථම හමුවන අම්බලම වන ‘‘ආඬියාමළතැන්නට’’ යාමට තීරණය කළේ උදෑසනින්ම උඩ මළුවට ගොස් හිරු උදාව දැකගැනීමේ පුංචි අපේක්ෂාවක් හිත දරාගෙනය.

හැරමිටිපාණේ සිට උඩමළුව තෙක්ම කොන්ක්‍රීට් පඩි අතුරා ඇති බැවින් ගමන් කිරීම අපහසු නොවේ. එමනිසාම කකුල් වේදනාව එතරම් නොසිතාම ඉදිරියට ඇදුණෙමු. සවස් යාමය පසුවන කණිසමේ අපි ආඬියාමළතැන්න අම්බලමට ළඟා වූ අතර රාත්‍රිය එහි ගත කිරීමට සැරසුණෙමු.

එම ශාලාවට පිටතින් අපි තෙමුණු ඇඳුම් සහ බෑග පසෙකින් තබා කූඩැල්ලන් සියල්ලම ගලවා දමා රාත්‍රියට සුදුසු ලෙස සිටීමට සැරසුණෙමු. මන්ද මීට පෙර දෙවතාවකට ආඬියාමළතැන්නේ අවාරේ රැය ගෙවීමේදී පාන්දර වනවිට ශාලාව තුළට තද මීදුම ගලන බව සිහි වූ බැවින් වැඩිපුර ඇඳුම් ඇඳීම අත් කකුල් වසාගෙන සිටීම යෝග්‍ය බව නොරහසකි.

How calm the environment

Think-about-the-freedom

Misty Mountains

Next-plannings

Perfect-and-gloomy-weather

Giants are still sleep

We saw Colombo city

Crazy on identifying these peaks

We were stand above the clouds

the valley of mountains

Mountains through Knuckles, 5 peaks, alugal and Dumbanagala seen

Dell stand above the clouds

Mountains towards HP side

Gate-was-closed

Like to touched them

අවාරේදී විදුලිය නොමැති හෙයින් මුළු සමනල රක්ෂිතයම එකම තනි අඳුරක තිබුණි. කල්තියාම විදුලි පන්දම් ගෙන ආ නිසාවෙන් අප සිටින ප්‍රදේශයේ ශාලාව තුළ ඒවා එල්ලා අවට නිරීක්ෂණය කොට ශාලාවට ඇතුළු වන ස්ථානය මෙහි පසෙක තිබූ ලෑලිවලින් වසා දැමුවේ රාත්‍රියට වල් ඌරන් මෙම ඉසව්වට පැමිණෙන හෙයිනි.

ඉන්පසු අප ගෙන ආ නූඩ්ල්ස් පැකට් සහ අනෙකුත් පාන් වැනි ක්ෂණික ආහාර අප සතු වූ අතේ ගෙන යා හැකි ගෑස් ළිප ආධාරයෙන් පිළියෙල කරගත්තෙමු. නැවතත් මඳ වර්ෂාවක් පටන් ගත් හෙයින් හණිකට ආහාර ගෙන ගමන නැවත ආරම්භ කළ අපි හෙට දිනයේ සැලසුම කතිකා කරගත් පසු අපි නින්දට වැටුණෙමු. මොර සූරන මහ වැස්සක හා මිනිස් වාසයෙන් කිලෝමීටර් ගණනාවක් දුර මහ වනයක උතුම් සිරිපතුල පිහිටි ඉසව්ව පාමුල අප නැවතුණේ හෙට පාන්දරින් උඩමළුවට යා යුතු වූ හෙයිනි.

හෙට දිනයේ වර්ෂාව නැතිවුවහොත් අපට අවට පරිසරයේ සුන්දරත්වය හා අපූර්වත්වය දැකගත හැකි විශ්වාසයෙන් අපි නින්දට වැටුණෙමු.

Day – 02

පරිසරය නිහඬ නැත. වන්දනාමාන හඬක් හෝ වෙනත් කිසිදු මිනිස් වාසයක් පිළිබඳ හඬකුදු නොමැති මහ වනයේ ගව් ගණනක් දුර ඇවිද අප සමනොළගිර අවාරයේ තරණය කළේ උඩමාලිබොඩ – දැරණියගල මාර්ගයෙනි. පෙර දින මහ වැස්සේ ගස් කඩා වැටීම, ප්‍රචණ්ඩ සීත ගඟුල සහ නොකඩවා සැම තැනකින්ම ගලා යන දිය දහරාවන් රාශියක් හරහා යමින් කීරි ගැහෙන සීතලේ වන අලි ගිය මංකඩ පසුකොට මැදහින්න අම්බලම අසලින් එරත්න මාර්ගයට වැටී පසුව හැරමිටිපාන අම්බලම අසලින් රජ මාවතට සේන්දු වී ආඬියාමලතැන්න අම්බලමට ගොඩවැදුනේ අඳුරත් තුරුළු කරගෙනය. ඒ පසුගිය සතියේ ලිපියේ කථාවය.

පසුදින දැඩි සේ වෙහෙසට පත්ව තිබූ හෙයින් රාත්‍රී ආහාර ගෙන නින්දට වැටුණද පසුදින උදෑසනින් අවදිව උඩ මළුවට යා යුතු බව අපගේ සිහියේ තිබුණි. මැදියම් රැයේ එක් අවස්ථාවක අප තිගැස්සී ඇහැරු​ෙණ් එලියේ වූ ලී ​ෙකාටයක් බිමට වැටෙන සද්දෙට විය. යන්තම් වර්ෂාව අඩුව තිබූ හෙයින් වල් ඌරන් රංචුවක් අසල වූ ප්‍රදේශයේ සැරිසරන බව අප දුටුවේ විදුලි පන්දම් එළියෙනි. කෑලි කැපෙන ඝන අන්ධකාරය මුළු ප්‍ර​ෙද්ශය පුරා පැවතුණු අතර අම්බලම් ශාලාවේ දොර අප ලෑලි යොදා වැරෙන් වසා තිබුණද ගොඩනැගිල්ලේ අඩක් විවෘතව පැවතියේ සම්මත ඉදිකිරීම පරිද්දෙනි. ඒ නිසාවෙන් ශාලාවට හොඳ හැටි මීදුම ගලන්නට විය.

Another set of mountains through Maskeliya

The holy destination

Gawarawila seen, the giant of it back might be Mariyakote or can named as Gawarawil Peak

More to identify

The giants of Nuwaraeliya through Maussakele

Another clear view through Knuckles

These are getting cleared

Mountains through Balangoda

Zoom out them

Journey started to Nallathanniya

Greenish

Peace Pagoda at the base of Ballabedigala

Where we were

සගයන් හිසේ සිට දෙපතුල තෙක් පොරෝනවලින් වසාගෙන සිටියේ අධික සීතලට වූ බැවින් අප සියල්ලෝ මිනිස් වාසයෙන් ගව් ගණනක් දුර නින්දට වැටුණි. ඔරලෝසුවේ එලාම් හඬට අප අවදි වන විට වෙලාව තවම පාන්දර 4.30 පමණ විය. තවමත් අඳුරේ කිසිදු වෙනසක් නොතිබුණි. සතා සිවුපාවා මේ කණිසමේ ගමන් කිරීම සුලභ වූ හෙයින් අප පාන්දර පහ වන විට මහගිරිදඹ තරණය කිරීමට සැරසුනෙමු. ආඬියාමලතැන්න අසල වන පියසට ගමන් කරන මාර්ගයක් තිබූ අතර එය හැටන් මාර්ගයේ මහගිරිදඹ ආශ්‍රිතව සම්බන්ධවන වනගත අඩි මාර්ගය විය. වාරයේ හැටන් මාර්ගයේ තදබදය අධික වූ විට සෙසුජනයා හට මෙම අඩි මාර්ගය ඔස්සේ පැමිණ රත්නපුර මාර්ගය ඔස්සේ මහගිරිදඹ නැග උඩ මළුවට ළඟා විය හැකිය.

ලෑලි දොර පළු පසෙක තබා අප සිටි ස්ථානය පිරිසිදු කළ පසු අපි යන්තමින් හිරු මෝදුවෙන කණිසමට පෙර යා යුතු වූ බැවින් ආඬියාමළතැන්නට සමුදී මහගිරිදඹ තරණයට සූදානම් විමු. පඩිපෙළ ආධාරක වූ යකඩ වැට ඇල්ලිය නොහැකි තරම්ය. සීතල පින්න වැටී ඒවා තව තවත් සීතල වී තිබුණි. උදැහැනැක්කෙම වූ හෙයින් අපට කඩිනමින් හුලං කපොල්ල ආසන්නයට ළඟාවීමට ගතවූයේ සුළු වේලාවකි. දෙපොතකන්ද – මුක්කුවත්ත මාර්ගය රජ මාවතට එකතු වන ස්ථානයද පසුකරමින් අපි සුළං කපොල්ලට ළඟා වුණෙමු. එහි සුළඟ අධික වූ අතර මීදුමද ඊට සහයට එකතුව සිටි හෙයින් දැඩි වෙහෙසක් මැද සීතල දරාගෙනම අප සුළං ක​ෙපාල්ල පසුකර උඩමළුවට ළඟා වීමට පය ඉක්මන් කළෙමු. තවමත් මුළු මහගිරිදඹ වසාගෙනම අැත්තේ සුදු මීදුම පමණකි.

කෙසේ හෝ හිරු උදාවට පෙර අප මහගිරි දඹ තරණය කර උඩමළුවට ළඟා වුවද හිමිදිරි අරුණ තවමත් දෙරණත සිප ගැනීමට පැමිණි වග දුටුවේ නැත. පාන්දර 5.30 පසුවූවද හිරු උදාවක් සිරිපා රක්ෂිතයට නූයේ ප්‍රදේශයේ වලාකුළු සහ මීදුම අධික වූ හෙයිනි. කෙමෙන් කෙමෙන් අවට කඳු හා ඈත ගම් දනව් පෙනීමට ගත් නමුදු ඉර සේවයක් අද දිනයේ දක්නට නොලැබුණි.

මොහොතකට අප වලාකුළු උඩ සිටිනා සිතුවිල්ලක නතර වූයේ අප සිටි උඩ මළුව වටා අංශක 360 ම එකම සුදු පාට මීදුමෙන් වැසී තිබුණු හෙයිනි. මිදුම් යාය කොතරම් ප්‍රබලද යත් ඒවා වලාකුළු මෙන් තදට තිබුණි. ඉතාමත් ඈත දුරක් දක්වා උස් කඳුවල මුදුන් ඉහළට එසවී තිබුණේ සුරලොවක අප සිටිනා පරිද්දෙනි.

හිරු උදාවුවද හිරු කිරණ තවමත් නාවේ වැසිබර වලාකුළු මුළු ගගනතම වසාගෙන සිටි නිසාවෙනි. කුණුදිය පර්වතය, බෑන සමනල, හීන් පිදුරුතලාව, ග්‍රේට් වෙස්ටර්න්, පිදුරුතලාගල, ඩෙල්, නමුණුකුල, කොටගල, කොනිකල් ආදී කඳු සේම නකල්ස් වනයේ කඳු වන නකල්ස් වැටිය, අලුගල්කන්ද, කොබෝනීලගල සහ දුම්බානාගලත් අපට දැකීමට හැකිවිය. සමස්ත දිශා අවට අප නිරීක්‍ෂණය කරන්නට වූ අතර බටහිර දිශාවෙන් යන්තමට කොළඹ වරාය හා අවට පරිශ්‍රයද, නෙලුම් කුලුන සහ තවත් උස් ගොඩනැගිලි මැනවින් දැක ගැනීමට හැකිවිය.

Well maintained by the Nature

Seetha Gangula casecades

Refreshed

Getting-close-to-the-end-of-the-trail.

Zoom out view

colorful Nature

Should-come-on-the-season

Dont-remember-its-name

Yaka andu ella

Another loveley

Selfie-with-YAE

Seasonal casecades through Ballabedigala

They are not small

How beautiful them

වලාකුළුවලටත් උඩින් අවාරයේ සිරිපා මළුවේ සිට දැකිය හැකි මෙම සුන්දරත්වය නැරඹීමට පෙර දවසේ අප විඳි වෙහෙස හා පීඩාව ගත යුතුම විය. එය අපතේ නොගිය බව අප දුටු​ෙව් මෙම සුන්දරත්වය නිසාමය. තවද හැටන් මාර්ගයේ සාම චෛත්‍යයට ඉහළින් පිහිටි බල්ලබැඳිගල කන්ද යනු යකා ඇඬූ ඇල්ල වැටෙන මහා පර්වතයකි. එය අද වන විට දිය ඇලි සමූහයකින් සමන්විතව තිබුණි. වර්ෂාව නිසාවෙන්ම එහි කන්ද මුදුනේ සිට පහළට වැටෙන දියඇලි ගණන 7 කට අධික විය. ඒ සියල්ල එකිනෙකට මදක් සමීපව පිහිටා තිබූ බැවින් එම පර්වතයේ සුන්දරත්වය පැවසීමට වචන රහිත තරම්ය. විටෙක කඳු වැටියට පහළින් මීදුම් සළු යායට එළා ඊට ඉහළින් වැටෙන වතුර පහරවල් මීදුම් සළු යට සැඟව තිබෙන දසුන දැකීමට තරම් අපට වාසනාව තිබුණි.

බල්ලාබැඳිගල යනු මහ පිදුරුතලාවට යාබද කන්ද වන අතර සප්ත කන්‍යා කඳු වැටියටද අසල්වැසි වෙයි. හැටන් පා​ෙර් සීත ගඟුලේ උපත සිදුවන්නේ මහ පිදුරුතලාව කන්දෙන් වන අතර මහ පිදුරුතලාව යනු දන්නා තරමින් තවමත් කිසිවෙකුත් තරණය නොකළ ඉසව්වකි. එය තනිකරම ඝන වනාන්තරයක්වන අතර එහි ඇති දේශීය ශාක හා පැලෑටි ගණන මිල කළ නොහැකි වේ.

දෙහෝරාවකට ආසන්න කාලයක් අප උඩ මළුව ආශ්‍රිතව සිටි අතර තුරුහිස් යායට උඩින් තැවරුණු මීදුම් සළු කෙමෙන් කෙමෙන් වියැකී ඈත ගම් දනව් දක්නට ලැබුණු හෙයින් අපගේ සගයන් වූ නිරෝෂ් සහ සමිදුගේ තෙවැනි ඇසට විවේකයක් නොලැබුණි. ඒ අතර සමීර සොයුරා ඔබමොබ දුවන වලාකුළු පටිගත කරන්නට වූයේ හිරුකිරණක් අහස් කුසෙන් එබෙන්නට වෙර දරන ඇසිල්ලේදීය. උඩ මළුව අවාරයේ විවෘත නොකරන නමුත් එහි සිටිනා හාමුදුරු නම සමග කතා කිරීමේදී අප විඳි අත්දැකීම්වලට වඩා දෑ දැනගත හැකි විය. සුවාන් සොයුරා එලෙස විස්තර දැන ගන්නා අතරතුර අවාරයේ වුව උඩමළුව ආශ්‍රිතව සිටින බල්ලන් හට බිස්කට් කිහිපයක් ලබාදීමට තරම් බන්දුජීව සොයුරා කාරුණික විය.

සගයන් සියලු දෙනා තම කාර්යයන් අහවර වූ පසු අප හැටන් පාර ඔස්සේ පල්ලම් බැසීමට තීරණය කළෙමු. රත්නපුර පාරට වඩා හැටන් පාරේ මහගිරිදඹ පඩි සැකසුමේ දැඩි නැග්මක් තිබුණද පාලුවට ගිය මහගිරිදඹේ රිසි සේ නිදහසේ පල්ලම් බසින්නට වූයේ සිරිපා වාරයේ මේ අවට කෙතරම් තදබදයක් තිබේදැයි සිතමිණි. මහගිරිදඹ අවසන් වනවාත් සමගම දකුණට කුඩා අඩි මාර්ගයක් විය. එය සඳගල තැන්න – මරේ වත්ත මාර්ගයේ පිවිසුම වූ අතර වර්ෂාව හේතුවෙන් පඩි රහිත එම මගේ යාම මදකට පසෙකලා අද දවසේ වැඩි වෙහෙසක් නොදරාම හැටන් මගේ යාමට තීරණය කළේ බල්ලාබැඳිගලේ දියඇලි සමූහය සමීපයෙන් දැක ගැනීමට අවශ්‍ය වූ හෙයිනි.

Peace-Pagoda

Might be the target on next year

Makara Thorana

Rajamale Fall

Gartmore falls from Gawarawila

Mohini Fall

Holy peak above the tea lands

the dam

පෙරදින වැස්සට පඩිපේළිය තවමත් තෙතබරිතව තිබූ අතර අවාරයේ දළුලා වැඩුණු තුරුලතා පඩි පේළි දිගේ මාර්ගය මත වැටී තිබුණි. තවමත් පින්න අතු අග දිලෙන්නට වූ අතර චිරි චිරි ගාමින් වන පියස තුළ එහෙ මෙහේ ගලන දිය සීරා ගණනාවක හඬ අපගේ සවන් වැකුණි. ඈතින් උතුරු දිසාවේ කඳු ශිඛර, මාඋස්සාකැලේ ජලාශය සහ ගවරවිල තැන්න පවා දැක ගැනීමට ලැබුණු අතර මෑතින් වන​ෙගාමුවට ඉහළ ගල් වැටි මතින් මීදුම් සළු ඈත්වෙමින් හරිත වර්ණයේ විවිධ පැහැයන් අපට දක්නට ලැබුණි.

ක්‍රම ක්‍රමයෙන් පඩි පේළි බැස අප සීත ගඟුලට ළඟා වූ අතර ප්‍රචණ්ඩව ගලන සීත ගඟුල සහ එහි වූ දිය ඇලි යුගළය පෙණ දමා පින්න පඩි පේළි මතටත් විසි කරමින් ගලන්නට විය. කුඩා පාලමට යටින් අපට යාමට නොහැකි වූයේ ජල පහරේ ප්‍රබලත්වය නිසාවෙනි. එහෙයින් අපි පාලම මතින් ගමන් කර අසල අම්බලමේ මද විවේකයක් ගත්තෙමු.

පසුව නැවතත් ගමන පටන් ගත් අතර එක යායට දුරට විහිදෙන පඩි පේළියේ දෙපස කොන්ක්‍රීට් බැම්ම වසාගෙන පාසි බැඳී තිබෙනු දුටු ස්ථාන ආශ්‍රිතව වනරොද පෙනුනේ ස්වර්ගයට යන ද්වාරයක් ලෙසිනි. මෙවැනි සුන්දර දර්ශන අපට දැකීමට ලැබීම සමන් දෙව් අඩවියේ වාසනාවක් යැයි අපට සිතුණි. විටෙක වම් පසින් වනය තුළින් ගලා එන ජලකඳ පඩි පේළි දිගේ ලියැදි ක්‍රමයට ගලා යමින් අනෙක් පසට පැන වනයේම අතුරුදන්වූ අතර වනතුරු ලතා සහ කෘමීන්ගේ ඡායාරූප ගනිමින් අපි නිදහසේ ගමන් කරන්නට වීමු.

හෝරා කිහිපයකට පසු අප යකා ඇඬූ ඇල්ල පිහිටි සාම චෛත්‍ය අසලට පැමිණි අතර ඊට ළඟා වීමට ප්‍රථම අපි අලංකාර දියඇලි සමූහයක් අසල කන්දෙන් ඇදහැලෙනු දුටුවෙමු. බල්ලාබැඳිගල මුදුනේ අැළයට පිහිටි විශාල සමතලා බිම වර්ෂා කාලයට එකම වැසි ජලය රූටාගෙන එන ඉසව්වකි. එම වැසි ජලය කන්ද මුදුනේ විවිධ බෑවුම් අතරින් පහළට වැටෙන්නේ ගල් තලා දිගේය. මීටර 50 කට වැඩි උසක දී වැටෙන මෙම ඇලි ගල් බිත්තිය වෙන්වන ස්ථානයකදී නැවතත් ඇලි බවට පත්වන්නේ දුර සිට මෙහි සුන්දරත්වය බලන්නෙකුට අලංකාර දියඇලි සයක් පමණ පෙන්වමිනි. මෙම ඇලි සක්‍රීය වන්නේ වැසි සමයට පමණක් වන නමුත් සාම චෛත්‍යය මුදුනේ පිහිටි යකා ඇඬූ අැල්ල නිරන්තරයෙන් පවතින ඇල්ලකි.

ඇලි සියල්ලේ විවිධ ඡායාරූප ගත් පසු අප ගමන නැවතත් පිටත් වූ අතර එක එල්ලේ අප පල්ලම් බැස්සේ මකර තොරණ අසලටයි. ගම්වැසියන් දෙතුන් දෙනෙකු මේ අසලදී අපට හමුවූ අතර තවමත් දහවලට ළං නොවූ හෙයින් අප මේ ඉසව්වේ වනය තුළ පවතින රජමාලේ ඇල්ල බැලීමට ගියෙමු.

ඉතා පිරිපුන්ව කඩා වැටෙන රජමාලේ ඇල්ලේ දියවර මාඋස්සාකැලේ ජලාශයට ගලාගෙන යයි. පසුව අපි නල්ලතන්නියට පැමිණ ජලාශය දෙසට ගමන් කළෙමු. මාඋස්සාකැලේ ජලාශය අතිශය සුන්දර විය. ඈතින් ගාලුමෝර් දියඇලි යුගලය කන්ද මතින් ඉතා පිරිපුන්ව ඍජුවම කඩා වැටුණේ ජලාශයටයි. ඊට අමතරව ඉහළ ගාලුමෝර් ඇලි ගවරවිල කන්දෙන් කඩා වැටෙනු අපි දුටුවෙමු. සිරිපාකන්ද අලංකාරව දැකගත හැකි සේම අහස් වියනේ වර්ණ රටා මැද හරිත දනව්ව නිල් දියවරට සුන්දරව තිබුණේ තෙල් සායමක් පරිද්දෙනි. අප මේ අවට තව තවත් ඇවිද යමින් සුන්දරත්වය නරඹන්නට වූයේ හැටන් වෙත යන බස් රථය පිටත්වීමට තවත් වේලා තිබුණු හෙයිනි.

විසල් තුරු මුදුන් විසින් සැකසූ උඩු වියන සහ සීතලත් තුරුලුකරගෙන සමන්දෙව් අඩවියේ අත්දැකීම් හිත දරාගෙන අප සෙමින් ඇවිද ගියේ මෝහිණී ඇල්ල දෙසටයි. බස් මාර්ගයේම පිහිටි මෝහිණී ඇල්ල කුඩා ලක්ෂපාන ඇල්ල ලෙසද හඳුන්වනු ලැබේ. මීටර 30 ක් පණ උසැති ඇල්ල ඉතා පුළුල්ව කඳු වැටියේ ඉහළ සිට කඩා වැටුණි. එම දියවරද අනෙක් පස පිහිටි මාඋස්සාකැලේ ජලාශයට ගමන් කරයි. නල්ලතන්නිය සහ මස්කෙලිය අවට වර්ෂාකාලයේදී විශාල දියඇලි ප්‍රමාණයක් නැරඹිය හැකිය.

විශේෂයෙන් සමනල, ගවරවිල කඳුවැටිවලින් ගලන දියවරින් උපදින දියඇලි සියල්ලේම ජලය ගමන් කරනුයේ මාඋස්සාකැලේ ජලාශයට වන බැවිනි. මහ වැස්සේ අවාරේ දෙදිනක් සමනල රක්ෂිතය තුළ සැරිසරා අප විඳි අත්දැකීම නැවත ආවර්ජනය කරමින් උණු පොල් රොටීවල රස බලා හැටන් බලා යන බස් රථයට ගොඩවූයේ සමන් දෙවි අඩවියෙන් ආශිර්වාද ලබා ගනිමිනි.

Online Articles :

Article 1 , Article 2

Thanks for reading!

Sobasiri Team © 2018

Centered

This time we were elucky to see this much of water

Getting dark

The reserviour

Holy-peak

Small islands are covered

Adams-Peak-fall.

Little islands

Pano 1

Pano 2

Nawalapitiya and Thalawakele are two areas situated in different districts (Kandy and Nuwera Eliya) connected by B grade road-B317. Travelling along this winding road gives opportunity to visit number of waterfalls. This is my attempt to give information about some waterfalls situated in this scenic road.
We started the journey from Nawalapitiya using public transport-bus. My first destination was Queens Berry estate cascades situated at Queensberry Estate. I have been there for Rilagala / Pasmale hike and noted these cascades when we entered the estate.

1. Queensberry estate waterfalls / ක්වීන්ස්බෙරි වත්ත දිය ඇලි
This is the hallmark of this trip. Kadiyanlena Oya (කඩියන්ලෙන ඔය) originates from the water streams at Queensberry estate. Baby Kadiyanlena Oya forms four cascades during it’s course in Queensberry estate.
Some of these cascades will get your attention once you get down at Queensberry junction. There is a foot path to reach the main stream from main road at Queens Berry junction and we crossed it by the bridge. Then followed the foot path through the line houses to reach the base of Queensberry estate falls-1. Actually this is a side stream of Kadiyanlena Oya.

This is the view you will get when you get down at Queensberry estate. You can see Queensberry estate waterfalls No 1 is flowing. (Middle of the picture)It is easy to track the path from here. Pasmale range is seen behind.

Queensberry estate waterfalls No-1 /ක්වීන්ස්බෙරි වත්ත දිය ඇලි-1 (6.984124, 80.593300)

This is a side stream of Kadiyanlena Oya. It is about 10m in height.

Side view of Queensberry Falls-1.

Queensberry Falls-1.

Anupama is at Queensberry Falls-1.

Posed with fall No-1.

Orchid

This is baby Kadiyanlena Oya. Water from Queensberry Falls-1 also joins with it.

Initial stage of Kadiyanlena Oya.

Chat after work

The estate road follows the path of Kadiyanlena Oya. We also followed the path of Kadiyanlena Oya to view more and more waterfalls. Then we have reached the factory junction and get on to the right side of the Kadiyanlena Oya. Kadiyanlena Oya forms a waterfall with two steps just below the factory junction. I would like to name it as Queensberry estate falls No. 2.

This is another road side cascade formed by a feeding stream of Kadiyanlena.

Queensberry estate waterfalls No-2 / ක්වීන්ස්බෙරි වත්ත දිය ඇලි (6.989835, 80.599624)

Queensberry Falls-2. It is about 10m in height and flows as two steps.

Queensberry Falls-2.

Upper part of Queensberry Falls-2.

Upper part of Queensberry Falls-2.

Top of Queensberry falls-2.

Enjoying…

Kadiyanlena Oya forms falls No.3 soon after Queensberry estate Falls-2. Again we followed the stream in it’s right side to reach the base of Queensberry Estate Falls-3.

Queensberry Estate Falls-3 /ක්වීන්ස්බෙරි වත්ත දිය ඇලි-3

Queensberry Estate Falls-3. This waterfall flows in angle with height of 5/6m.

Queensberry Estate Falls-3

Queensberry Estate Falls-3

Queensberry Estate Falls-3

Holes

Fast flow…

Posed with the fall

Queensberry estate warerfalls-4 is situated at downstream of Queensberry estate waterfalls-3. It is about 10m in height and the most beautiful one out of these four ladies.

Queensberry estate waterfalls-4 / ක්වීන්ස්බෙරි වත්ත දිය ඇලි-4

Queensberry Estate Falls-4. It is about 7-8m in height.

Queensberry Estate Falls-4.

Closer view of Queensberry estate falls- 4.

Closer view of Queensberry estate falls- 4.

With Queensberry estate Falls-4.

During our Rilagala hike we have come across few waterfalls situated above Queensberry estate Falls No.1.I would like to name them as Upper Queensberry estate Falls.

Upper Queens Berry estate Falls.

Upper Queens Berry estate Falls.

Upper Queens Berry estate Falls

We said good bye to Queensberry estate and entered to Thalawakele-Nawalapitiya road again. It is the junction of Queensberry estate and Kolapathana estate. You can view all these cascades (except fall No-1) formed by Kadiyanlena Oya at 18th Kilometer post at Thalawakale -Nawalapitiya road.

Exit from Queensberry estate

Pride of Queensberry

Pasmale range / Rilagala

Hill top

Queensberry estate Falls-2, 3 and 4.

Kadiyanlena Oya and Queensberry estate falls.

Kukulagala

We have walked towards Nawalapitiya and came across another road side waterfall just opposite to 17th km post. This waterfall seems about 10m in height and flows in two steps. I got to know it is not seasonal but low water level is seen during drought. I would like to name it as 17th Km post waterfall.

17th km post waterfall (6.995849, 80.605313)

17th Km waterfall and Thalawakele-Nawalapitiya road.

17th Km waterfall in Thalawakele-Nawalapitiya road

17th Km waterfall in Thalawakele-Nawalapitiya road. It flows in two steps.

Set of line houses

Our next stop was famous Kataboola Falls.

Kataboola Falls / කැටඹූල ඇල්ල (7.012832, 80.586246)
Kadiyanlena Oya forms this beautiful waterfall at Kataboola tea estate. Classic Kataboola Falls has three parts. Two parts above the bridge and last one below the bridge. If you look at this fall at 11th kilometer post you can see another part of the cascade situated above the first part of Kataboola Falls. I have pictured it through current wires. Literature says the first part is about 8m in height.
This is the place where Kandy district is separated from Nuwera Eliya district.

Upper part of Kataboola falls.

Classic view of Kataboola falls over the bridge. 1st and 2nd part of the fall are seen.

1st and 2nd parts of Kataboola Falls.

2nd part of Kataboola falls. This was captured from the bridge.

2nd part of Kataboola falls.

Just before form 2nd part

Lateral view of 2nd part of Kataboola Falls.

Lateral view of 2nd part of Kataboola Falls.

The bridge and arches. Thalawakele-Nawalapitiya road goes over it.

The bridge and arches.

1st part of Kataboola Falls. Travel with Chathura TV programme was shoot here when we were there.

1st part of Kataboola Falls.

Closer view of first part of Kataboola Falls.

Closer view of first part of Kataboola Falls.

First part of Kataboola Falls.

We are at base of Kataboola Falls

Base of Kataboola Falls

Kataboola power house

You can pass the bridge and enter to Kandy district. There is a foot pathway towards downstream just after the bridge to reach 3rd part of Kataboola Falls. Kataboola power house also can be seen here. Total height of Kataboola Falls is about 25m.

We are entering to Kandy district-Pasbage Korale Pradeshiya Saba.

Road, bridge and 3rd part of Kataboola Falls.

3rd part of Kataboola Falls.

3rd part of Kataboola Falls.

3rd part of Kataboola Falls.

When you walk towards Kadiyanlena town after passing Kataboola Fall, you might notice a tiny silky falls (7.017984, 80.585882) in right hand side within 500m. It is about 10/12m in height and can be approached by a side road at 11km post.

Tiny and silky waterfall is seen on at Kataboola.

Closer view of Kataboola.

Closer view of above falls

Closer view of above falls

As it is a cascade difficult to get whole waterfall in one picture.

When Sri visited this area he has found new waterfall situated at 9/11 bridge and named as Kadiyanlena Falls as it is closer to Kadiyanlena town. This fall is about 6/7m in height and looks like mini version of Kalthota Duwili Falls.

Kadiyanlena Falls / කඩියන්ලෙන ඇල්ල (7.019176, 80.576610)

Plunging of water to form the fall.

Kadiyanlena Falls. Similar to Kalthota Duwili Falls.

Kadiyanlena Falls

Kadiyanlena Falls.

Just before Kadiyanlena Falls, You may notice another waterfall in right hand side with power plant project. This is not seasonal as I have noted it twice with similar water levels. We didn’t attempt to reach the base of it as we were running out of time.

Side waterfall situated closer to Kadiyanlena Falls.

Side waterfall situated closer to Kadiyanlena Falls.

Searching for Kotmale Maha Pokuna (කොත්මලේ මහ පොකුණ ඇල්ල) and Kotmale Maha Kandura Falls (කොත්මලේ මහ කදුර ඇල්ල)
These two waterfalls are mentioned in books (even it was mentioned by Ebhard Kawushad in his book-A guide to the waterfalls of Sri Lanka). But no exact location mentioned about these falls. I have found an old discussion in Lakdasun forum about Kotmale Maha Pokuna and Maha Kandura Falls. As Kotmale can be approached from Kadiyanlena I have visited these two waterfalls as well.

According to Lakdasun discussion I tried to locate these fall. We got the bus to Thispane from Kadiyanlena and got down at Thispane (තිස්පනේ) town. Luckily we met a three wheel driver who is knowledgeable about the area.
We drove up to Harangala (හරoගල) junction and turned to Kalapitiya road (කලපිටිය පාර). Soon after the turn there is a waterfall with a bridge, might be Kotmale Maha Pokuna Falls.
According to Eberhard Kautzsch description, Kotmale Maha Pokuna Falls is about 10m tall waterfall and situated closer to Harangala town. There was a large pond at the base of this falls to give the name “Maha Pokuna” (මහ පොකුණ). After the expansion of road this pond might has been vanished. Only controversy is they say it is situated at Thalawakele -Nawalapitiya road.

? Kotmale Maha Pokuna Falls with the bridge.

? Kotmale Maha Pokuna Falls with low water level.

? Kotmale Maha Pokuna Falls.

We drove further along this road and reached 2nd kilometer post. Just opposite to 2nd kilometer post ? Kotmale Maha Kandura Falls is situated. It is a cascade with three or four parts. We tried to walk along the water stream but it was unsuccessful due to slippery rocks.

Lower part of? Kotmale Maha Kandura Falls.

Upper part of ? Kotmale Maha Kandura Falls.

? Upper part of Kotmale Maha Kandura Falls.

? Upper part of Kotmale Maha Kandura Falls.

There was a road lateral to the stream and we walked up along it to reach the upper part. After walking through bushes we were able to get a satisfactory picture of upper part of Kotmale Maha Kandura Falls.

Kotmale Maha Kandura Falls

Kotmale Maha Kandura Falls

Kotmale Maha Kandura Falls

There is a nice view point towards Kotmale reservoir if you walked beyond 2km post along Kalapitiya road.

Kotmale Mahaweli Seya and Kotmale reservoir from view point.

Kotmale reservoir and Dam

In between these two waterfalls there is another water stream which is good for bathing. (At 1/5 bridge)

The place where we had a bath.

The place where we had a bath.

At the end of this journey I was able to visit following waterfalls at Thalawakele-Nawalapitiya road.

1. Queensberry estate waterfalls 1,2,3 & 4
2. 17th km post waterfall
3. Kataboola falls
4. Side falls of Kataboola Falls
5. Kadiyanlena Falls
6. Kotmale Maha Pokuna Ella
7. Kotmale Maha Kandura Ella

Thalawakele-Nawalapitiya road ends at Dimbula junction (දිඹුල හන්දිය) to join with Nuwera Eliya-Thalawakele road. After Queensberry estate you can visit Mount Vernon Estate Falls and top of Devon Falls as well before this road gets end.

Thanks for reading

දුම්රිය සේවය යනු ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් භාවිත කරන ප්‍රවාහන සේවය වන අතර කොතෙකුත් අඩුපාඩු දුර්වලතා තිබුණද අදටත් අප රටේ දුම්රිය පද්ධතිය ඉතාමත් සුන්දර ඉසව් වලින් ගමන් කරන බව ලොවක් පරසිදු වූ සත්‍යයකි. බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩු සමයේ ඉදිවූ මෙම දුම්රිය පද්ධතිය තුළ සුන්දරත්වයේ අග්‍රගණ්‍ය නිමැවුම වනුයේ උඩරට දුම්රිය මාර්ගයයි. කොළඹ සිට බදුල්ලට දිවෙන කි.මී. 292.3 ක් පමණ වන දුම්රිය මග ලංකාවට ආභරණයක් බඳුය. නමුත් මීට වසර සියයකට පෙර අතීතයේ මෙම උඩරට මාර්ගය තුළ ලංකාවේ උසින්ම තිබූ දුම්රිය මග තිබූ බව බොහෝ දෙනා නොදනී. මේ ලිපි පෙළ එම දුම්රිය මගේ අතීතාවර්ජනයේ නටබුන් සොයා ගිය ගමනක් පිළිබඳවයි.

කොළඹ කොටුව යනු ලංකාවේ ප්‍රධානතම දුම්රිය ස්ථානය වන අතර සියලුම දුම්රිය මාර්ගවල දුම්රිය ධාවනය සිදුකෙරෙනුයේ කොටුව ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථානය හරහාය. ලංකාව තුළ ඇති සමස්ත දුම්රිය මාර්ගවල දිග. කි.මී. 1340.48 ක් වන අතර ඒ තුළ දුම්රිය ස්ථාන 162 ක් සහ දුම්රිය නැවතුම්පොළවල් (උප දුම්රිය ස්ථාන) 149 ක් ඇත. දිනකට දුම්රිය ගමන් වාර 411 ක් පමණ සිදුකළද ඒ සියල්ල පාලක වන්නේ පාලන මැදිරි ත්‍රිත්වයක් හරහා පමණි.

වර්ෂ 1864 දී පමණ කෝපි ප්‍රවාහනය සඳහා ඇරඹුණු දුම්රිය සේවය තුළ මුල්ම දුම්රිය ගමන්මග වූයේ කොළඹ සහ අඹේපුස්ස අතරය. ලංකාවේ දුම්රිය මාර්ගය වනුයේ උඩරට ප්‍රධාන මාර්ගය, මුහුදුබඩ මාර්ගය, පුත්තලම් මාර්ගය, කැලණිවැලි මාර්ගය, මාතලේ මාර්ගය, උතුරු දුම්රිය මග, මන්නාරම් මාර්ගය, මඩකලපු මාර්ගය, ත්‍රිකුණාමලය මාර්ගය, මිහින්තලය මාර්ගය පමණක් බව අද වන විට යථාර්ථය වුවද මීට අතීතයේ ඇතුළත්ව තිබූ නමුත් කාලයාගේ අවෑමෙන් විවිධ හේතු මත වසා දැමුණු දුම්රිය මාර්ග 3 ක් තිබේ.

එනම් උඩපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මාර්ගය, යටියන්තොට මාර්ගය හා ඕපනායක දක්වා තිබූ කැලණිවැලි මාර්ගයයි. මෙම අතීත උරුමයක සැඟව තිබූ සුන්දරත්වය සහ මේවා අවභාවිතයට පත්වීමේ සංසිද්ධි සොයා යන මෙම ලිපි පෙළ මගින් ප්‍රථමයෙන් හෙළි කරනුයේ ලංකාවේ උසින් වැඩිම වූත් පටු දුම්රිය මග (Narrow Gauge) වූත් නානුඔය සිට නුවරඑළිය හරහා රාගලට තිබූ දුම්රිය මාර්ගයයි.

කොළඹ සිට රාගම හන්දිය සහ පේරාදෙණිය හංදිය පසුකොට එක එල්ලේ බදුල්ලට දුවන පොඩි මැණිකේ, උඩරට මැණිකේ දුම්රිය නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයේ අද නවත්වා නැවත අඹේවෙල හරහා බදුල්ල බලා ගමන ආරම්භ කරයි. නමුත් මීට වසර 115 කට පෙර එනම් වර්ෂ 1903 දෙසැම්බර් මස 14 වැනි දින සර් හෙන්රි බ්ලේක් ආණ්ඩුකාරවරයා විසින් නානුඔය සිට නුවරඑළියට යන පුංචි කෝච්චිය නැතහොත් පටු දුම්රිය මාර්ගය විවෘත කරන ලදී.

​ෙමම දුම්රිය මගට පටු දුම්රිය මග සහ පුංචි කෝච්චිය ලෙස හැඳින්වීමට හේතුවක් තිබේ. එය නම් දුම්රිය පීලි 2 ක් අතර පවතින දුර වේ. වර්තමාණ​ෙය් අප භාවිත කරන දුම්රිය පීලි 2 ක් අතර දුර අඩි 5 යි අඟල් 6 ක් (මිලිමීටර් 1676 ක්) වන අතර එය පුළුල් දුම්රියමග (Broad Guage) ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. නමුත් උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මගේ රේල් පීලි අතර දුර වූයේ අඩි 2 යි අඟල් 6 ක් (මිලිමීටර් 762 ක්) වූ අතර එය පටු දුම්රිය මග (Narrow Guage) ලෙස හැඳින්වුණි.

ලෝකයේ දුම්රිය මාර්ග ප්‍රභේද 4 ක් පවතියි. එ්වානම් සාමාන්‍ය මග (Standard Guage) වන අඩි හතරයි අඟල් අටහමාරක් (1435 මිලිමීටර්) පුළුල් මග (Broad Guage) වන අඩි හතරයි අඟල් එකොළහේ සිට අඩි හතක් පමණද මධ්‍යම මග (Medium Guage) වන අඩි තුනයි අඟල් 6 ක් (මිලිමීටර් 1067 ක්) පමණ සහ පටු දුම්රිය මග (Narrow Guage) වන අඩි 2 යි අඟල් 6 ක් (මිලිමීටර 762 ක්) වන ප්‍රභේද වේ. දුම්රිය මාර්ගය අවම පළල අඟල් 15 ක් හෙවත් මිලිමීටර 381 ක් වන අතර විවිධ රටවල අවශ්‍යතාවන්ට අනුව මෙම දුම්රිය මාර්ග භාවිත කරනු ලබයි. උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මාර්ගය (UPR Line) ලංකාවේ පටු දුම්රිය මගකට තිබූ එකම ස්ථානය වූ අතර ලෝකයේ තවමත් ඔස්ට්‍රේලියාව, තස්මේනියාව, තායිලන්තය, මැලේසියාව, ආර්ජන්ටිනාව, ජපානය සහ බොහෝ යුරෝපීය රටවල භාවිත කරයි.

අපට අසල්වැසි වන ඉන්දියාවේ නීල්ගිරි කඳුකර දුම්රිය මගේ අදටත් භාවිත කරනුයේ අඩි 2 යි අඟල් 6 ක් වන පටු දුම්රිය මාර්ගයයි. මෙම පටු දුම්රිය මාර්ගය බො​හෝ විට භාවිත කරන්නේ කඳුකර දුර්ග පවතින ඉසව්වල බැවින් නානුඔය සිට නුවරඑළියට සහ ඉන් ඔබ්බට දුම්රිය මාර්ගයක අවශ්‍යතාව වර්ෂ 1895 අප්‍රේල් මස නුවරඑළියට පැමිණි සර් වෙස්ට් රිජ්වේ ආණ්ඩුකාරවරයාට ප්‍රථමයෙන් දැනුණි.

ඔහුගේ ඉල්ලීමකට අනුව මෙම මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් සඳහා සියලුම ප්‍රතිපාදන සහ අනුමැතිය සමග ආරම්භ වූයේ 1900 වසරේ නොවැම්බර් මාසයේදීය. මෙම දුම්රිය මග නානුඔය සිට රාගලට ඉදිකිරීමට යෝජිතවූ අතර එම මගේ දිග සැතපුම් 19 ක් පමණ විය. අදටත් දැකිය හැකි නානුඔය සිට නුවරඑළිය දුර්ග මාර්ගයේ දුෂ්කරතාව සහ වියදම අධික වන බැවින් පටු දුම්රියක් ධාවනය කිරීමට උචිත ලෙස මාර්ගය ඉදිකරන ලදී.

A Train on UPR line

A Train on UPR line passing Nuwaraeliya Town

Nanuoya-Railway-Station

Nanuoya

An-abondand-train

Some-ruins-of-general-trains-at-Nanuoya

Complex-railway-line-at-Nanuoya

Its-the-other-side-of-it

Some-more-views

Some-more-views

inside-of-that-train

Train-engine-turning-point

Abondand-railway-tracks-in-Nanuoya

සමස්ත දුම්රිය මගේ ප්‍රථම අදියර ලෙස නානුඔය සහ නුවරඑළිය දුම්රිය මග ජනතාවට විවෘත වූයේ වර්ෂ 1903 දෙසැම්බර් මස 14 වන දිනය. පසුව දෙවන අදියර කඳපොළ දක්වාත් තෙවන අදියර රාගල දක්වාත් ​ඉදිකර වර්ෂ 1904 අග වන විට සමස්ත දුම්රිය මග ඉදිකිරීම අවසන් කොට ප්‍රවාහන පද්ධතියට දායාද වුණි. මෙම දුම්රිය මග තැනීමට ගිය වියදම එවකට පරිදි රුපියල් ලක්ෂ 16.5 කට ආසන්න විය. සමස්ත දුම්රිය මග තුළ ප්‍රධාන දුම්රිය ස්ථාන 5 ක් ඉදිවූ අතර ඒවා නම් නානුඔය සිට සැතපුම් 4 ක් දුරින් බ්ලැක්පූල් දුම්රිය ස්ථානයද සැතපුම් 6.5 ක් දුරින් නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානයද සැතපුම් 12 ක් දුරින් කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානයද, සැතපුම් 16.5 ක් දුරින් බෲක් සයිඩ් දුම්රිය ස්ථානයද සහ නානුඔය සිට සැතපුම් 19 ක් දුරින් රාගල දුම්රිය ස්ථානය ලෙස ප්‍රධාන ස්ථාන 5 ක් ඉදිවුණි.

මීට අමතරව නුවරඑළිය සහ කඳපොළ අතර දුම්රිය නැවතුම්පොළවල් 3 ක් ඉදිවූ අතර ඒවා නම් නානුඔය සිට සැතපුම් 8.5 ක් දුරින් පීඩ්රූ නැවතුම්පොළත්, සැතපුම් 9.5 ක් දුරින් සමර්හිල් නැවතුම්පළත් සහ සැතපුම් 10.5 ක් දුරින් පෝර්ට්වුඩ් නැවතුම්පළත්ය. ඊට අමතරව නානුඔය සිට සැතපුම් 12 ක් දුරින් 12.40 නම් නැවතුම්පොළක් සැතපුම් 14.5 ක් දුරින් ශාන්ත ජෝන් නැවතුම්පොළත් ලෙස තවත් නැවතුම්​පොළවල් 2 ක් කඳපොළ සහ බෲක් සයිඩ් දුම්රිය ස්ථාන අතර ඉදිවුණි. මෙම දුම්රිය නැවතුම්පොළවල් 5 ඉදිවීමට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ තේ ප්‍රවාහනයයි.

මෙම දුම්රිය ස්ථාන සියල්ල ඉතා නිවැරදි ලෙස යාහැකි පහසුම හා උචිත මාර්ගය ඔස්සේ තනන ලදී. තේ ප්‍රවාහනය සඳහා විශේෂයෙන්ම මෙම මාර්ගය භාවිත වූ අතර මාර්ගයේ දුෂ්කරතාවට සමානව සුන්දරත්වය අතින් ඉතා ඉහළ අගයක විය. නානුඔය සිට ඍජුවම රාගලට දිවෙන මෙම මාර්ගය ක්‍රමක්‍රමයෙන් ජනතාවට වඩ වඩාත් සමීප වන්නට වූයේ එහි අවශ්‍යතාව ඊට සරිලන ලෙස පැවතුණු හෙයිනි.

මෙම මාර්ගයේ ධාවනය කිරීම සඳහා මුල්ම වාෂ්ප එන්ජිම ගෙන එන ලද්දේ වර්ෂ 1902 දී වන අතර එය එංගලන්තයේ ෆාස්ට් ස්ටුවර්ට් සමාගමෙනි. 1904 ඇරඹුණු මෙම UPR මාර්ගය ක්‍රමක්‍රමයෙන් ජන ජීවිතයට සමීප වුණි. එම නිසාම මෙම මාර්ගයේ භාවිත වූ දුම්රිය මිශ්‍ර දුම්රියක් වූ අතර එහි මැදිරි 11 කින් පමණ සමන්විත විය. ඉන් භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයට මැදිරි 5 ක් වූ අතර දිනකට දුම්රිය 16 ක් පමණ එකල ධාවනය විය. 1920 වන කාලසීමාවේ සමස්තයක් ලෙස ලංකාවේ දිනකට දුම්රිය ධාවන වාර ගණන තුන්සියයකට ආසන්න වූ අතර එම කාල වකවානුව තුළම උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයද ජනප්‍රිය වුණි. එම මාර්ගය කෙතරම් ජනප්‍රිය සහ දියුණු තත්ත්වයක තිබුණාද කියතොත් මගී දුම්රිය මැදිරිවලට අමතරව ආණ්ඩුකාරවරයා වෙනුවෙන් විශේෂ සුඛෝපභෝගී මැදිරියක් පවා තිබුණු බව සඳහන්ය.

වසර 30 ක පමණ කාලයක් සක්‍රියව ධාවනය වූ මෙම දුම්රිය මාර්ගය තුළ 1934 වසරේ පමණක් මගීන් 7279 දෙනෙකු පමණ මෙම මාර්ගයේ ගමන් කළ බවට දුම්රිය දත්තවල සඳහන් වේ. මෙම දුම්රිය ප්‍රවාහනය එකල ජන ජීවිතයට බොහෝ සමීප වුණි. මන්ද කඳුකර දුෂ්කර බෑවුම් ඔස්සේ ළඟා විය හැකි පහසුම ස්ථාන හරහා වැටී තිබුණු බැවින් නුවරඑළිය සහ රාගල අතර අවශ්‍යතාව තදින් දැනුණි.

වසර සියයකට පෙර සක්‍රීයව පැවතුණු මෙම මාර්ගයේ අද වන විට ඉතිරිව තිබූ නටබුන් සොයා නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයට ළඟාවූයේ බදුලු රාත්‍රී තැපැල් දුම්රිය ඔස්සේය. පෙට්ටි 12 ක් 13 ක් ගැටගසාගෙන එන්ජින් දෙකකින් ඇදගෙන ගමන් කරන පොඩි මැණිකේ සහ උඩරට මැණිකේ දුම්රිය යනු ලංකාවේ අතිශය ජනප්‍රිය සහ සුන්දරතම මාර්ගයයි.

බිංගෙවල් 43 කින් සමන්විත උඩරට දුම්රිය මගේ ප්‍රථම බිංගෙය වනුයේ බෝතලේ බිංගෙය වන අතර දිගම බිංගෙය වන මීටර් 567 ක් දිගැති සිංගිමලේ බිංගෙය හැටන් සහ කොටගල අතර පිහිටා තිබේ. අපූරු වංගු සහිත මීටර් 423 ක් වන මීන්ගල්ල බිංගෙය ඉහළ කෝට්ටේ සහ බලන දුම්රිය ස්ථාන අතර පිහිටා ඇති අතර තෙවන බිංගෙය කඩිගමුව ආශ්‍රිත ඇති අතර එහි දිග මීටර 382 කි. මීට අමතරව දුම්රිය ස්ථාන දෙකක් අතර පවතින වැඩිම බිංගෙවල් ගණන ඔහිය සහ ඉදල්ගස්හින්න දුම්රිය ස්ථාන අතර පිහිටා ඇති අතර ඒ ගණන 14 ක් වේ. ඉන් දිගින් වැඩිම බිංගෙය 29 වන බිංගෙය වන අතර උඩරට දුම්රිය මාර්ගය මෙපමණ සුන්දර වන්නේ මෙවැනි මිනිස් ශ්‍රමයෙන් නිමැවූ අපූරු ක්‍රියාන්විත මගිනි.  මෙවැනි එකීමෙකී සුන්දර හා අපූරු ස්ථාන සහ අතීත මිනිස් ශ්‍රමයෙන් නිමැවුනු ඉසව් රාශියක් සපිරි උඩරට දුම්රිය මග පිළිබඳ තවත් අටුවාටීකා අනවශ්‍ය තරම්ය. මන්ද එතරම්ම මෙම මාර්ගය දේශයෙන් එහා ගිය ජාත්‍යන්තරයේ පවා ප්‍රචලිත වූ සුන්දර ඉසව්වකි. කර්කෂ පො​ෙළාවෙන් පටන්ගෙන කඳු හෙල් අතරින් මීදුම් මිටියාවත් මැදින් මීටර 1800 කට වැඩි උසක් හරහා ගමන් කරන මෙම දුම්රිය මාර්ගයේ වර්තමාණය වන විට වැඩිම උසකින් පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 6204 ක උසින් පිහිටි පට්ටිපොල දුම්රිය මාර්ගයයි.

නමුත් උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයේ පිහිටා තිබූ කඳපොළ දුම්රිය මාර්ගය නම් අතීතයේ පැවති මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 6316 ක උසකින් පිහිටා තිබූ කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානයයි. එය පට්ටිපොළ දුම්රිය ස්ථානයට වඩා මීටර් 112 ක උසින් පිහිටා තිබුණි. උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගය වර්තමානය වන විට පැවතුනේ නම් කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය ලංකාවේ උසින්ම පිහිටි දුම්රිය ස්ථානයයි.

The mark which was situated infront of the Nanuoya Canteen (Photo taken in 2011)

This is the current status of the mark. It was covered by concrete slabs

Ruin-of-UPR-track-near-Nanuoya-Station

THe-UPR-Nameboard-situated-near-to-the-Nanuoya-Police-Station

Thi is what happened to the nameboard. We cleared the trees to get it visible

The-begning-of-the-railway-line-from-here.

A-signal-tower-of-UPR-Track-near-the-nameboard

This was the UPR railway line 115 years ago

අතීතයේ පරිදි නානුඔය දුම්රිය මග හන්දියක් ලෙස පැවතුණි. ඉන් බදුල්ලටත් රාගලටත් දුම්රිය මාර්ග බෙදුණු බැවින් නානුඔය වර්තමානයට වඩා ජනාකීර්ණ සහ සංකීර්ණ මාර්ගයක් විය. උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයේ නටබුන් සහ අවශේෂ සොයායන ගමනේ ප්‍රථම හෙළිදරව්ව පැවතුනේ නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයේය. එය පිහිටියේ දුම්රිය ස්ථානය තුළ ඇති ආපනශාලාව ඉදිරිපිටය. එය UPR ලෙස සඳහන් පොළොවේ කොටා තිබුණු සලකුණකි.

මීට වසර කිහිපයකට පෙර වනතුරු එම සලකුණ කාටත් දැකිය හැකි පරිදි පැහැදිලිව තිබුණද පසුගිය මස අප යන විට දුම්රිය ස්ථානය නවීකරණය කිරීම හේතුවෙන් එම සලකුණ කොන්ක්‍රීට් කුට්ටි 2 කින් වසා දමා තිබුණි. එබැවින් තවදුරටත් එම අතීත නටබුන් දැකගැනීමට හැකියාවක් අපටවත් කිසිකෙනකුටත් නොතිබුණි. නමුත් අන්තර්ජාලය වැඩිදුර ගවේෂණය කිරීමේදී වසර හයකට පමණ පෙර ගත් එහි ඡායාරූපයක් සොයා ගැනීමට හැකිවුණි.

නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයෙන් වම් පසට දිවයන්නේ උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගය වන අතර දකුණට දිව යන්නේ බදුලු දුම්රිය මාර්ගයයි. UPR මාර්ගය වෙනමම මාර්ගයක් ලෙස පැවතුණු අතර එහි පටු දුම්රිය නවතා තිබුණි. කොළඹ සිට පැමිණෙන දුම්රිය නානුඔය නැවතූ පසු ඉන් බසින මගීන් පටු දුම්රිය වෙත ගමන් කළ යුතුය. වෙනමම පැවතුණු දුම්රිය මාර්ගයක් වූ උඩුපුස්සැල්ලාව  පැවතියේ නානුඔය සිට නුවරඑළියට යන ප්‍රධාන මහා මාර්ගයට සමාන්තරව කඳු ඉහළිනි.

අදටත් UPR ලෙස උඩුපුස්සාල්ලාව මාර්ගය සඳහන් කරමින් නාම පුවරුවක් දක්නට ලැබෙන අතර වර්තමානයේ පවා එම පුවරුව දැකීමට හැකිය. එය පිහිටියේ නානුඔය පොලිස් ස්ථානයට යන මාර්ගයේ දකුණු පසිනි. එහි පටු දුම්රිය මාර්ගයේ ආරම්භය 1903 වසරේ දෙසැම්බර් මස 14 ලෙස සඳහන්ව ඇති අතර සිංහල හා දමිළ භාෂා වලින් මාර්ගයේ නාමය සඳහන් වේ.

අතීත උරුමය වර්තමානයේ වලපල්ලට යන කියමන සනිටුහන් කරමින් එම නාම පුවරුව පවා කැලෑවැදී තිබුණි. නානුඔයටම ඉතිරිව ඇති එකම අවශේෂ නටබුන් වන එම මාර්ගය සඳහන් නාම පුවරුව අප යන විට මුළුමනින්ම ගස්වලින් වැසී කිසිවෙකුටත් නොපෙනෙන තරම්ව තිබුණි. කෙසේ හෝ අපි එය වසා තිබුණු කුඩා ගස් කිහිපය අයින් කර දමා නාම පුවරුව හොඳින් පෙනෙන පරිදි සකසා ගත්තෙමු. පසුව එහි ඡායාරූපයක් ගත්තද එවිටත් වේලාව පාන්දර 4 ට පමණ වන්නට විය. පාළුවට ගිය නානුඔය නගරය මීදුම් සීතල මැද ගුළිව තිබුණි. නුවරඑළිය හරහා රාගලට යන ලංගම බස් රථය හිමිදිරි 5 ට පිටත් වන බැවින් නුවරඑළි යාමට පැමිණි මගීන් දුම්රිය ස්ථානය අවට සිටිනු දැකගත හැකි විය. ඉහත නාම පුවරුවට ඉහළින් රේල් පීලි යොදාගෙන කුඩා අඩි මාර්ගයක් අදටත් පවතියි. එම මාර්ගය දිගේ ඉහළට යන විට රේල් පාරට භාවිතවූ ගල් කුට්ටි අදටත් අපට දැක ගැනීමට ලැබුණි. ඉන් ඉහළට ගිය පසු බස් පාරට සමාන්තරව මාර්ගය ඉදිරියට ගමන් කොට තිබූ නමුත් අද වන විට එය ගම්මානවලට යන අඩි පාරක් පමණක් විය. හිරු උදාවනතුරු එහි රැය පහන් කළ අපි එතැන් සිට අවශේෂ මාර්ගය දිගේ නුවරඑළියට යාමට සූදානම් වුණෙමු.

Article 2

කඳු හෙල් අතරින් දිවෙන උඩරට මැණිකේ සහ පොඩි මැණිකේ දුම්රියන්ට වර්තමානයේ අපහසුවක් ඇත්තේ හැටන් සිට පට්ටිපොළ සහ බදුල්ල සිට පට්ටිපොළ දක්වා අතර නැග්ම සේම කඩුගන්නාව නැග්මද වේ. එහෙත් පුංචි කෝච්චිය යනු මේ නැගීම් සියල්ලට වඩා අපහසු හා දුෂ්කර වූ ආකාරයක පිහිටි උඩුපුස්සැල්ලාව (UPR) මාර්ගයේ ධාවනය වූවකි. වසර සියයකට ආසන්න උරුමයක් සපිරි නුවරඑළියට ගිය දුම්රිය මගේ නටබුන් සොයා යන ලිපි පෙළෙහි දෙවන දිගහැරුම මෙසේය.

පසුගිය ලිපිය පරිදි අපි නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයේ සිට UPR නාම පුවරුව ඇති ස්ථානය හරහා එම කුඩා කඳු මුදුනට පැමිණි අතර ඒ තුළ පැරණි දුම්රිය මග තිබූ ඉසව් සොයා පියමනින්නට වීම දුම්රිය මාර්ගය පහළින් ගමන් කරන බස් මාර්ගයට සමාන්තරව පැවතුණු අතර මේ වන විට එම කුඩා මාර්ගය තේ වත්තකට අයත්ව පවතියි.

UPR line. See the stone foundation of the track

Stone foundation of the railway line

The only Signal tower at Kalegala

The only Signal tower at Kalegala

තේ වගාව දෙපසම සිදුකරන අතර අඩි 5 ක් පමණ ගල් වැලි ඇතිරූ මාර්ගය අවට ගම්බිම් කරා දිවයන මාර්ගයක් වී ඇත. නානුඔය සිට මෙම දුම්රිය මෙම කඳු ගැටය හරහා ගමන් කරන විට ඈතින් සිංගල් ට්‍රී කන්ද සහ එහි මුදුනේ පවතින සන්නිවේදන කුලුනු පවා දැකගත හැකිය. තේ වතු අතරින් යන මෙම මාර්ගයේ අප තව තවත් ඉදිරියටම ගමන් කළ අතර අවට ගම් වැසියන්ගෙන් පැරණි දුම්රිය මග පිළිබඳ විමසුව ද ඒ කිසිවෙකුත් කිසිදු විස්තරයක් දන්නා බවක් නොපෙනුණි. මන්දයත් අප නිදහස ලබන කාලයේ හෝ ඊට පෙර ඉපදුණු කිසිදු වැඩිහිටියෙකු අපට සොයා ගත නොහැකි වූ හෙයිනි. තේ වතු අතරින් අැති මෙම මාර්ගය සැබවින්ම පුංචි කෝච්චියට කදිම මගක් වග අපට ද සිතුණේ එහි සුන්දරත්වය නිසාවෙනි. හෙමි හෙමිහිට වංගු ගසා දිවෙන මාර්ගයේ එක්තරා වතු නිවාස කිහිපයක් අසල දී අපට වයස්ගත වැඩිහිටියෙකු හමුවිය.

ඔහු හා සන්නිවේදනය කිරීම අපට මදක් අපහසු වූයේ භාෂාමය ගැටලු නිසාවෙන් වුවද අප සතුව තිබූ UPR නාම පුවරුව සහ පැරණි ඡායාරූප කිහිපයක් පෙන්වූ පසු ඔහු මගින් අපට වැදගත් තොරතුරු කිහිපයක් දැන ගැනීමට හැකි වුණි. එනම් එක් ස්ථානයකදී දැකගත හැකි ගල් කුට්ටි පොදු දුම්රිය මග සකස් කළ ආකාරයයි. එය අප දුටුවේ පහළ තිබූ තේ වත්තට බැසගත් විටදීය. සාමාන්‍යයෙන් බිං ගෙවල් සහ දුම්රිය පාලම් සෑදීමට යොදාගන්නා ආකාරයේ හතරැස් ගල් කුට්ටි එකපිට තබා සකස් කළ මාර්ගයයි. එම ගල් අදටත් පැවතීමට තරම් ශක්තිමත් සේම නිමැවුම කෙතරම් අගනේද යැයි අපට සිතුණි.

ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අප තේ වතු පේළිය අවසන් කරමින් ප්‍රධාන මාර්ගයට පිවිසියේ මින් එහාට ක්‍රමවත් ලෙස අපට යාමට නොහැකි වූ බැවිනි. මන්දයත් මින් එහාට මාර්ගය තිබුණා නම් එය වැටී ඇත්තේ කොනිකල් රක්ෂිතයේ දියඇලි තුඩුව (Water Fall Point Mountain) කන්දට පහළ වන පියස හරහා වන බැවිනි. එම නිසා අපි කොනිකල් රක්ෂිතයට ඇතුළු නොවී ප්‍රධාන මාර්ගයට පිවිස ඉදිරියටම ගමන් කළෙමු. පසුගිය දින කිහිපය තුළ නුවරඑළියට කොපමණ වර්ෂාව පතිත වුවද අද වන විට පැවතියේ සෞම්‍ය කාලගුණයකි. කාපට් අතුරා ඇති මාර්ගයේ එහා මෙහා යන වාහන අතර කඳු මිටියාවත් නිසොල්මනේ පැවතුනද සිංගල් ට්‍රී දියඇලි තුඩුව, කොනිකල් කන්ද, කිකිළියමාන වැනි කඳු අප තරණය කළ අයුරු සිහිපත් විය.

මීළඟට අප පිවිසියේ බ්ලැක් පූල් මංසන්ධියටයි. නානුඔය දෙසින් පැමිණි අප දකුණට බර කෙළින් මාර්ගයේ ගමන් කළ විට මීපිලිමාන හරහා අඹේවෙල සහ හෝර්ටන් තැන්නටත් වමට හරවා ගිය පසු නුවරඑළිය නගරයටත් ළඟා විය හැක. මෙම ස්ථානය අවට අපට වැදගත් ඉසව් කිහිපයක් පිළිබඳ දැනගත හැකි විය.

ඉන් ප්‍රධානම ස්ථානය නම් දැනටත් ඉතිරිව තිබෙන දුම්රිය සංඥා කණුවක නටබුන් සහ කැලේගාල දෙසට යන විට හමුවන අශ්ව ලාඩම් වංගුව සහ කැලේගාල අහස් බෝක්කුව නොහොත් බිංගෙයයි.

උඩුපුස්සැල්ලාව මගේ දුෂ්කරම ඉසව්ව වූයේ නානුඔය සිට නුවරඑළියට ළඟා වන මාර්ගය වේ. මන්ද මෙම ප්‍රදේශ තුළ තිබූ දැඩි දුර්ග තත්ත්වයයි. මෙම දුර්ග කෙතරම් දරුණු සහ ප්‍රබලද කියතොත් කඩුගන්නාව දුර්ගයට වඩා අපහසු විය. මන්ද ශ්‍රීලංකාවේ භාවිත වන සාමාන්‍ය සහ සම්මත දුම්රිය නැග්ම වූයේ 1/44 වේ. එනම් දුම්රිය මාර්ගය අඩියක් එසවීමට අඩි 44 ක දුරක් ගමන් කළ යුතු බවයි.

මෙය තවදුරටත් පැහැදිලි කළොත් උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ කඩුගන්නාව කන්ද නගින දුම්රිය මාර්ගය එකවර තද බෑවුමක් ලෙස ඉහළට එසවිය නොහැක. එහිදී දුම්රිය මාර්ගය එසවිය යුත්තේ අඩියෙන් අඩියය. මෙහිදී දුම්රිය මග එක අඩියක් එසවීමට සමස්ත මාර්ගය අඩි 44 ක දුරක් අතර බෙදිය යුතුවේ. එනම් අඩි 44 ක දුරක් (මීටර් 13.4) තුළ රේල් පීලි එසවිය හැකි උපරිම උස අඩියක් පමණි. කඩුගන්නාව දුර්ගය අදටත් ගමන්කරන්නේ ඉතා අසීරුවෙනි. එම ඉසව්ව තුළ දුම්රිය තිරිංග ක්‍රමයට අමතරව වැලි උපයෝගී කරගෙන අතිරේක තිරිංග ක්‍රමයක් පවා භාවිත කරනු ලබයි.

එහෙත් උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මාර්ගයේ නැග්ම වූයේ 1/24 නැතහොත් අඩි 24 (මීටර 7.31) තුළ දුම්රිය මාර්ගය අඩියක් ඉහළට එසවිය යුතු බවයි. මෙම නැග්ම අතිශය තියුණු වූවකි. මන්ද සෘජුවම දුර තියා කන්දක ගමන් කරන මාර්ගය අඩිය තද බෑවුමක් ඔස්සේ ගමන් කරනු දැකිය හැකිවීමකි. නමුත් මෙම ක්‍රමය බෲක්සයිඩ් සහ කඳපොල අතර තවත් දරුණු වූ අතර එහි නැග්මේ ප්‍රමාණය වූයේ අඩි 16 ක් (මීටර 4.87 ක්) තුළ දුම්රිය මාර්ගය අඩියක් ඉහළට එසවිය යුතු වීමයි. මෙම නැග්ම කොතරම් දරුණු ද කිවහොත් එය කඩුගන්නාව නැග්මේ ප්‍රමාණය මෙන් තුන්ගුණයකට ආසන්න ප්‍රමාණයකි. එම නිසාම මෙම දුර්ග තරණයේ දී දුම්රි​යේ සාමාන්‍ය වේගය වූයේ පැයට කිලෝමීටර් 9 ක් 10 ක් තරම් ප්‍රමාණයකි. මෙය කෙතරම් සෙමින් සීරුවට යන ගමනක්දැයි ඔබට සිතාගත හැකිය. මන්ද ලෝක සම්මතය පරිදි මිනිසෙකුගේ ඇවිදීමේ සාමාන්‍ය වේගය පවා වනුයේ පැයට කිලෝමීටර 5 කි. මෙවැනි අතිශය දුෂ්කර මාර්ග ඉතා ක්‍රමවත් ලෙස නිවැරදිව ගණනය කළ සාර්ථකව තැනූ දුම්රිය මාර්ගය කොතරම් සුන්දරව හා අභියෝගාත්මක ගමනක් දැයි සිතාගත හැකිය. රාගල දක්වා දුම්රියේ නැග්ම වූයේ මේ තරම් ප්‍රමාණයකි. දුම්රිය ගමන් කළ ආකාරය කොතරම් දුෂ්කරද කිවහොත් ඇතැම් අවස්ථාවල රාගලට පැමිණෙන දුම්රිය ඉහළට ගමන් කිරීමට නොහැකිව සමහර ස්ථානවල නැවතී තිබී ඇත.

වසර සියයකට පෙර අතීතයේ අද මෙන් කිසිදු විද්යුත් පරිගණකගත තාක්ෂණික දැනුමක් හෝ මෙවලමක් නොමැතිව මිනිස් ශ්‍රමයෙන් කායික හා බුද්ධිමය වශයෙන් තිබූ දැනුම සහ අත්දැකීම් අදටත් පුදුමය දනවන සුලුය. උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගය නැතිවී මේ වන විට වසර 60 ක් ගෙවී ගියද අද වනතුරු තාක්ෂණික යුගයක ජීවත් වන අපට මෙම මාර්ගය නැවත පිළිසකර කර වඩාත් සුරක්ෂිත ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට නොහැකිව තිබේ.

The only tunnel (Ahas Bokkuwa) situated in Kalegala. Photo taken in 4 years ago.

Curent-status-of-that-tunnel-which-was-using-as-a-Garbage-point

This-is-the-only-tunnel-that-we-can-see

Currently-this-land-belongs-to-a-villager

A-value-of-a-beautiful-railway-line-our-history

Inside-of-it

Inside-of-it

We-at-the-inside-of-it

Owner-of-this-land-is-not-always-permitting-to-see-this

This bend is named as Horse shoe bend according to the difficulty of it (Photo from Shivantha)

Another view of it (Photo from Shivantha)

කෙසේ හෝ අප කැලේගාල ප්‍රදේශයේ කරක් ගසා දැනට ඉතිරිව ඇති මෙම බිංගෙය සොයා ගන්නා ලදී. අද වන විට සමස්ත UPR මාර්ගයෙන්ම ඉතිරි වූ එම බිංගෙයට අත්වූ ඉරණම දුටු විට සිතට දැනුණේ පුදුම කලකිරීමක්. මන්ද එය අද වන විට දැවැන්ත කුණු ගොඩක් සහ කුණු දමන ස්ථානයක් බවට පත්ව ඇති හෙයිනි. පුද්ගලික නිවසකට හිමි එම ස්ථානය ඔවුන් කුණු දැමීමට භාවිත කරන අතර කෙසේ හෝ අප එම බිංගෙයහි ඡායාරූප ගන්නා ලදී.

මෙය අතීතයේ අහස් බෝක්කුව ලෙස හඳුන්වා ඇති බව අපි දැනගත්තෙමු. පිඩ්‍රෝ තේ වතුයාය ආශ්‍රිතව මෙම අහස් පාලම අපට දැකගත හැකිවිය. පාලම අදටත් සවිශක්තිමත්ව තිබෙනු අපි දුටුවෙමු. අප කලින් දුටු ආකාරයේ ගල් කුට්ටි යොදා පාලම සකස් කර ඇති බවත් ඒවායේ කිසිදු කැඩීමක් අබලන් බවක් නොමැති බවත් අපි දුටුවෙමු. මෙම බිංගෙය ඇතුළත කුණු හා අපද්‍රව්‍ය වලින් පිරී ඇති නමුත් අපි යම් පමණක් ඒ ඇතුළට ගමන් කළෙමු. එහිදී අපට වසර සිය ගණනක් ගිය ද කිසිදු අබලන් භාවයකට ලක්නොවුණු එම බිංගෙයහි නිමැවුම දැක ගැනීමට ලැබුණි.

එහි ඡායාරූප ගත් අප නැවතත් ගමන පිටත්වූයේ නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානය පිහිටි ඉසව්ව දක්වාය. ඉන්පසු මාර්ගය කැලේගාල පසුකරන විට අපූරු වංගුවක් සහිත ස්ථානයකින් ගමන් කර ඇත. එය අශ්ව ලාඩම වංගුව ලෙස හඳුන්වන අතර එහි ඉතා පැරණි ඡායාරූප 2 ක් අන්තර්ජාලය හරහා අපට සොයාගත හැකිවිය. මෙම ප්‍රදේශ අද වන විට අතුරු මාර්ග ඇතිවී දියුණුවට පත්ව ඇති හෙයින් ඒ පිළිබඳ කිසිදු මූලාශ්‍රයක් සොයාගත නොහැකිවිය.

නානුඔය සිට බ්ලැක්පූල් පසු කොට පැමිණෙන දුම්රිය කැලේගාල ආශ්‍රිතව නැග්මෙන් පසු නුවරඑළිය නගරයට ප්‍රවිශ්ට වන අතර ඒ ඉසව්ව වනුයේ කුරහපිටිය සහ ග්‍රෙගරි වැව හමුවන ස්ථානයයි. වර්තමානයේ ග්‍රෙගරි වැව අසලින් හාවාඑළියට සහ රාගලට යන මාර්ගය පිහිටියේ එම ඉසව්වේ වන අතර මෙතැන් සිට පවා දුම්රිය මග පැවතියේ බස් මාර්ගයට සමාන්තරවය. අතීතයේ මෙම බස් මාර්ගය ගල් බොරලු පිරි මාර්ගයක් වූ නමුත් අනෙකුත් ප්‍රවාහන මාධ්‍ය උපයෝගී කරගන්නා ලද්දේ එම මාර්ගයයි.

තුරඟපිටිය වම් පසෙනුත් ග්‍රෙගරි වැව පිහිටි පිට්ටනිය සහ ඉසව්ව දකුණු පසින් දැකගත හැකි වන පරිදි පුංචි කෝච්චිය නුවරඑළිය නගරය මැදින් ගමන් කළේ සමතලා බිමකය. අද වන විට මෙම ඉසව්ව තුළ එක පේළියට විශාල ගස් වවා ඇති අතර දුම්රිය මග පැවතියේ එම ගස් තිබෙන ඉසව්වේය. එය අප සනාථ කරගත්තේ මෙම නටබුන් සොයා යන ඉසව්වේ ඉතිරිව ඇති පළමු පාලමේ කොටස තිබු හෙයිනි.

This-is-where-the-UPR-line-situated-in-Nuwaraeliya-town

Near-to-the-Race-course

The only bridge situated in Nuwaraeliya

This-place-is-near-to-the-race-course-and-Gregory-park

It-is-still-storng

Train-was-gone-through-this-narrow-distance

Narrow-Guage-railway-line

Another-view-of-it

කුඩා දිය පහරක් උඩින් තනා ඇති මෙම පාලම මීටර 15 ක් තරම් දිගු විය. ඉතිරිව ඇත්තේ සම්පූර්ණ පාලම වන නමුත් එයද වල්බිහිවී ගොස් ඇත. අතරින් පතර යකඩ කිහිපයක් නොමැති එම පාලම පවා අකාලයේ සැඟවී නැතිවී යාමට ඉඩ සලසා ඇති අතර අපි එහි ඡායාරූප කිහිපයක් ගත්තෙමු. වර්තමාන ප්‍රධාන මාර්ගයට වැටී ඇත්තේ පාලමක අඩියක පමණ දුරක් අතරය. මෙම පාලම ඕනෑම කෙනෙකුට පැහැදිලිව දැකගත හැකි අතර අතීතයේ පුංචි කෝච්චිය නුවරඑළියේ සුන්දරත්වය සහ ඈතින් පෙනෙන කිකිළියමාන සහ පිදුරුතලාගල කඳුවැටිය දකිමින් ගිය වග සිතා ගත හැකි විය.

මෙම පාලම පවා ඉතා ශක්තිමත්ව ඉදිකොට ඇති ආකාරය අපි තවදුරටත් නිරීක්ෂණය කිරීමේ දී දැක්කෙමු. මන්ද වසර සියයකට අධික වුවත් මල බැඳීම අතින් අවම වී එහි ශක්තිමත් බව උපරිම විය. පාලම මත රේල්පීලි යුගලය තිබූ ආකාරය අප දුටු අතර එහි දුර අඩි 2 ක් පමණ කුඩා විය. සීතල මීදුම් සළු යට හැපෙමින් පිම්මට දුම් දමාගෙන තුරඟපිටිය හා ග්‍රෙගරි වැවට මැදිව ගමන් කළ දුම්රිය මෙම පාලම මතින් ගොස් නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානයට ළඟා විය. ඉන් පසු අප මෙම මාර්ගයේම ඉදිරියට ගියේ නුවරඑළිය ලංගම ඩිපෝව වෙතටය.

නුවරඑළිය විශේෂිත ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයට යාබදව තිබෙන ලංගම ඩිපෝව යනු වසර සියයකට පෙර අතීත උරුමය වූ නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානයයි. එම ගොඩනැගිල්ල බදුල්ල වර්තමාන දුම්රිය ස්ථානයේ සැකැස්මට සමාන විය. බ්‍රිතාන්‍ය ශිල්ප මත කඳුකර නිවාස සහ බංගලා ස්වරූපයෙන් නිර්මාණය වූ අතීත නුවරඑළි දුම්රිය ස්ථානය තරමක් විශාල ස්ථානයක් විය. එහෙත් අද වන විට එය ලංගම බස් ගාල් කරන ස්ථානයයි. එවකට රේල් පාර තිබූ ස්ථානය සහ පදික වේදිකාව යනු බස්රථ අලුත්වැඩියා කරන ස්ථානය විය.

විශේෂ අවසරය මත එහි ඇතුළුවී ඡායාරූප කිහිපයක් ගත් අතර අතීතයේ ඉතිරිව තිබූ මෙහි මීට වසර කිහිපයක් යනතුරු එල්ලා තිබූ නුවරඑළිය ලෙස සඳහන් දුම්රිය ස්ථාන නාම පුවරුව දක්නට ලැබුණේ නැත. ඒ පිළිබඳව එහි සේවය කරන කිහිපදෙනෙකුගෙන් විමසුව ද ඔවුන් එය නොදන්නා බව පවසන ලදී.

මදකට එම අලුත්වැඩියා කරන ස්ථානය අසල නැවතුණු මම වසර සියයක අතීතයට සිතින් ගමන් කළෙමි. අද කළු පාට වී මජං නාගෙන සිටින බිම එදා පුංචි කෝච්චිය පැමිණ නවත්වන ලද ස්ථානයයි. පුංචි කෝච්චියට නැගීමට පැමිණි ජනතාව රැඳී සිටි දුම්රිය වේදිකාවේ අද යකඩ අබිලි ද්‍රව්‍ය පුරවා තිබුණි. අදටත් වේදිකාවේ යකඩ කණු දක්නට ලැබුණි. ඩිපෝව ඇතුළත කාර්යාලයේ පවා දුම්රිය ගොඩනැගිල්ලේ තිබූ යකඩ ආධාරක තිබුණි.

වර්තමානයේ දෙස් විදෙස් ජනතාව බොහෝ ලෙස තැවෙන නානුඔය සිට නුවරඑළියටත් දුම්රියක් තිබුණා නම් යැයි සිතන සිතුවිල්ලේ වසර සියයකට පෙර උරුමය තිබුණු ඒ නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානය අද නැතිවී ගොසිනි. දුම් දමාගෙන හූ හඬ නගමින් පැමිණි පුංචි කෝච්චිය නැවතු දුම්රිය වේදිකාව අද බස් රථ අලුත්වැඩියා කරන ස්ථානයකි. මෙම ගොඩනැගිල්ල තරමක් දිගු විය. අතීතයේ දුම්රිය ස්ථානය තිබූ ස්වභාවය හැඩය සහ ස්වරූපය අදටත් වෙනස් වී නොමැත. ත්‍රිකෝණාකාර වහල ත්‍රිත්වයකින් සමන්විත ගොඩනැගිල්ල අදටත් එලෙසම විය.

කෙසේ හෝ වසර සියයකට පෙර අතීත උරුමය සොයා යන ගමනේදී එම උරුමයේ නටබුන්වල අද තත්ත්වය දකින විට යම් කනගාටුවක් දැනෙන නමුත් කාලානුරූපීව සමාජක්‍රමය දියුණුවත්ම අතීතය වියැකී යන බව මට වැටහුණි. අපගේ ගමන මෙතැන් සිට කඳපොළ බලා නැවතත් ආරම්භ කරන ලදී.

Current status of Nuwaraeliya Railway Station

At present is using as the CTB Depot Nuwaraeliya

This place is same as Badulla railway station

This is the only evidence for Nuwaraeliya Railway station but this was missing now

CTB Depot in 2011 (Photo by Shivantha)

Ruins of Nuwaraeliya station

Ruins-of-the-railway-station

Where-the-platform-located

This-was-the-platform-about-115-years-ago

Article – 3

‘කඳු ගැට නැග නැග පල්ලම් බැස බැස සද්දෙට හූ හඬ කෝච්චි යනවා’. දුම්රිය ගමනක දුෂ්කරතාවයත් සුන්දර බවත් එකම අරුත් අතර සැඟවුණු මෙම කවිය අතීතයේ නුවරඑළිය සිට රාගල තෙක් දුම්රිය මාර්ගය නිසා දුවා දරුවන්ට කීමට පවා හැකි කාලයක් තිබුණා නම් ඒ ඔවුන් එකල පුංචි කෝච්චිය දෑසින් දුටු නිසාවෙනි. නමුත් මීට වසර 60 කට පමණ පෙර ආර්ථික අලාභ සහ මහා මාර්ග පද්ධතියේ දියුණුව හේතුවෙන් වසා දැමුණු ලංකාවේ පටු දුම්රිය මාර්ගයක් වන උඩුපුස්සැල්ලාව (UPR) දුම්රිය මගේ නටබුන් සොයා යන චාරිකාවේ තෙවන දිගහැරුම මෙසේය.

පෙර සතියේ දෙවන දිග හැරුමේ පරිදි අප එවකට නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානය වූ නමුත් අද වන විට නුවරඑළිය ලංගම ඩිපෝව ලෙස භාවිත කරන ඉසව්වේ සිට ගමන් ඇරඹියේ කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය සොයා ගෙනය. කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය යනු මෙරට දුම්රිය පද්ධතිය තුළ වැදගත් ස්ථානයක් ලෙස එවකට පැවතුනි. මන්ද කඳපොළ යනු එවකට මුහුදු මට්ටමේ සිට වැඩිම උසකින් පිහිටි දුම්රිය ස්ථානය වූ හෙයිනි. වර්තමානය වන විට ලංකාවේ ඉහළින්ම ඇති දුම්රිය ස්ථානය යනු කොළඹ සිට පැමිණෙන විට උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ පිහිටි පට්ටිපොළ දුම්රිය ස්ථානයයි. උසින් අඩි 6204ක් නොහොත් මීටර් 1891ක් ඉහළින් පිහිටි පට්ට්පොළ දුම්රිය ස්ථානයේ අතීතයේ දෙවැනි වූයේ කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානයටයි.  කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය පිහිටියේ මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 6316ක් නොහොත් මීටර් 1925ක් ඉහළිනි. වර්තමානයේ උඩරට දුම්රිය මාර්ගය අඩි 6226ක් ඉහළක පවා උපරිම උසකින් ගමන් කළද අතීතයේ එ් සියල්ලම වඩා උසින් කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය වැජඹුණු බව නොරහකි. එපමණ ඉහළින් කඳපොළ පැවතුන ද රථ වාහන ගමන් කරන මාර්ගයක් ඊට සමීපව පැවතුණි. නමුත් ලංකාවේ උසින්ම පිහිටි දුමිරිය ස්ථානයට උරුමකම් කී කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය අද දැඩි ලෙස අබලන් වූ ගොඩනැගිල්ලකි.

පුද්ගලික අංශයකට අයත් එම ගොඩනැගිල්ල අද ජරාජීර්ණ වී සුන්බුන් ගොඩක් වැනිය. හාවාඑළිය පසු කොට අප වලපනේ මාර්ගයේ ඉදිරියටම ගමන් කළේ මද වැස්සක් අතරතුරය. වංගු ගැසී යන මාර්ගය අවට තේ වතුවලින් පිරී තිබුණි. පසෙකින් කන්දක් සහ අනෙක් පසින් හෙලත් පිහිටි මෙම මාර්ගය වැසි දිනවලදී එකම වතුර ගලා යන ඉසව්වක් බඳුය. උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මඟේ දුම්රිය ස්ථාන දෙකක් අතර වැඩිම දුර පවතින්නේ නුවරඑළිය සහ කඳපොළ අතරය. එය ආසන්න වශයෙන් සැපතපුම් පහමාරක් වන අතර එම දුර වැඩි බව නිසාම ඒ අතර දුම්රිය නැවතුම්පොළවල් තුනක් ඉදි කරන ලද්දේ තේ ප්‍රවාහනයේ අවශ්‍යතාව තිබූ බැවිනි.

නුවරඑළියේ සිට සැතපුම් දෙකක් දුරින් ප්‍රථම දුම්රිය නැවතුම්​ෙපාළ වූ පීඩ්රූ නැවතුම්පළ ඉදි වූ අතර ඊට සැතපුම බැගින් දුර අතර සමර්හිල් සහ පෝර්ට්වුඩ් දුම්රිය​ෙපාළවල් ඉදි වුණි. පෝර්ට්වුඩ් සිට සැතපුම් එකහමාරක් දුරින් කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය ඉදිවිණි. අතීතියේ දුම්රිය ගමන් කළේ වර්තමාන මාර්ගයට වම් පසිනි. කඳු වැටි අතරින් වංගු ගැසී ගිය පුංචි කෝච්චිය දොස්තර පීල්ල සහ ගල් පාලම අතර තවත් දුම්රිය පාලමක් උඩින් දිව ගියේය.

ගල් පාලම යනු වර්තමාන නුවරඑළිය කඳපොළ ප්‍රධාන මාර්ගය යා කරන දැවැන්ත පාලමකි. එය ගල් මගින් සෑදූ අලංකාර පාලමක් වන අතර, ඒ යටින් කුඩා දියදහරාවක් ගලා ගෙන එයි. ඊට මීටර් සියයක් පමණ වම් පසින් දුම්රිය ගමන් කරන ලද පාලමක් වූ අතර එය තුරඟ පිටිය අසල හමු වූ පාලමට වඩා පැහැදිළි සහ ඉහළකින් පිහිටි පාලමක් විය. අප එහි යන දිනයේ ප්‍රචණ්ඩ වර්ෂාවක් පැවතුණු අතර පාලම යටින් ගලා යන වියරු ජල කඳ හේතුවෙන් මඩේ එරීගෙන ඉවුර අසලට ගොස් පාලමේ ඉදිරිපස ඡායාරූපයක් ගත්තේ අවද‌ානමකිනි. ඒ අසල කුඩා නිවාස කිහියක් වූ අතර පාලම නිවාසවලටත් ඉහළින් පිහිටා තිබුණි. ජලයේ සැඩ පහර හා අවද‌ානම ගැන දෙවරක් සිතාම සිය වසකට වඩා පැරණි පාලම මතට නැගීමට අප සැරසුණෙමු. පාලමේ සමහර යකඩ කැබලි ඇතැමුන් ගලවා ගෙන ගොස් තිබූ නමුත් අපි හෙමි හෙමින් යන්තමින් තිබූ කුඩා යකඩ තීරුවක් දිගේ පාලමේ මැදට ගියෙමු. එලෙස අප ගියේ පාලමේ මැද තිබූ ලාංඡනයක සමීප ඡායාරූපයක් ගැනීමටයි.

An old photo about Nuwaraeliya Railway Station

This is the real Nuwaraeliya Station long time ago (Photo by Shivantha)

This is the other bridge situated near Stone Bridge after passing Hawa Eliya

Reaching to this is bit difficult during a rainy day

The only other evidence about the Narrow Guage

Most of items theft

This was also too strong as we got it to this bridge

We were on the bridge

This was made in 1901 by Stafford Shire Engineers England

See how small the railway line

රක්ත පැහැ ගැන්වූ විශෘල යකඩ ඇඳි සහිත පාලම ඉතා ශක්තිමත්ය. සීල් කරන ලද ඇණ තවමත් එලෙසය. විශාල ලෙස මල බැඳීමක් සිදුව නොමැති අතර, පාලම මතින් පිටතට එබී අප එම ලාංඡනයේ ඡායාරූපයක් ගත්තෙමු. එහි ලියා තිබුණේ මෙම වදන් පෙළ විය.

“The Horseley Co.Ltd. Engineers. Tipton Stafford Shire England 1901.”

එහි පැහැදිළිවම පාලම තැනූ වර්ෂය සහ එහි එංගලන්තයේ සමාගමක් විසින් කර වූවක් බව සඳහන් විය. තුරඟ පිටිය අසල පිහිටි පාලමට වඩා මෙම පාලම ඉතා පැහැදිලිව තිබුණි. නමුත් එයද වල් වැදීමට පසෙකට කරලූවකි. පුංචි කෝචිචිය නුවරඑළිය පසු කොට ඉහළට යන මඟේ හමුවන අවසන් පාලම වූයේ මෙයයි.

මේ අවට වැසියන් මෙම පාලම පුංචි කෝච්චිය ගමන් කළ පාලම බව දන්නා මුත් ඔවුන් හට එහි කිසිදු වටිනාකමක් දක්නට නොලැබෙන බව පැවසීය.

කෙසේ හෝ මද වේලාවක් පාලම අසල හිඳිමින් වර්ෂාවට අසු වෙවී එහි සුන්දරත්වය චිත්තරූප මවා ගත්තේ අතීතයේ දුම් ද ද‌ා හූ හඬ නගමින් අඩි දෙකහමාරේ රේල් පීල්ල උඩ ඉබි ගමනින් යන පුංචි කෝච්චියයි. මීළඟට අපි අපේ නැවතුම්පළ වූ කඳ‌පොළ දුම්රිය ස්ථානය සොයා මාර්ගය දිගේ ගමන් කළෙමු. කඳපොළ සිට රාගලට යන වර්තමාන මාර්ගයේ අතීතයෙන් පුංචි කෝච්චිය ගමන් ගත් මාර්ගය වූ අතර ප්‍රවාහනයේ දියුණුව තුළින් පුංචි කෝච්චිය අද නටබුන් බවට පත්ව ඇත.

කඳපොළ නගරය ආසන්නවත්ම මාර්ගයේ දකුණු පසින් තවත් වැදගත් ගොඩනැගිල්ලක් දුටුවෙමු. එය කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානාධිපති නිල නිවස විය. එය තවමත් හොඳ තත්ත්වයේ ඇති නමුත්, කිසිවෙකුත් එහි වාසය නොකරන බව පෙනුණි. ළා කොළ වර්ණයෙන් ආලේපිත ලෑලි ක්‍රමවත්ව තබා සෑදූ විශාල නිවසක් හා කුඩා ඉඩමක් එහි වූ අතර, ඊට මීටර් 150ක පමණ දුරින් අපට හමු වුණේ අභාවයට යන කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානයයි. අතීතයේ ලංකාවේ උසම දුම්රිය ස්ථානය වූ කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය අද වන විට කස්තුරි ප්‍රවාහන සේවය නමින් පුද්ගලික අංශයකට අත්ව ඇත. පෙර අප දුටු දුම්රිය නිල නිවාසය ද ඔවුන්ටම අයත් බව ඒ අසල සිටි පිරිස අපට පැවසීය.

නුවරඑළිය දුම්රිය ස්ථානය මෙන් නොව කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය බෙහෙවින් ජරා ජීර්ණ වී තිබුණු අතර දැඩි ලෙස ඉදිරිපස කොටස අබලන්ව තිබුණි.

Kadapola Railway quarters at Kadapola

Made by strong wood

The only accident happened on UPR track near Nuwaraeliya

Note this is the engine I mentioned in first photo of this article

This was the highest located Railway station in Sri Lanka, Kadapola

What happened to the Highest located Railway station. Currently owned by Kasthuri Transportation

Back side of Kadapola Station

Here was the platform of Kadapola

The old railway line situated paralell to the main road. This is from Kadapola to Ragala (Photo by Shivantha)

විස්තර දැන ගැනීමට කිසිවකුත් එහි නොසිටි අතර, පැරණි ලොරියක් සහ වාහනයක් එම වහළ යට නතර කොට තිබුණි. පසෙකින් වෙල්යායක් වූ අතර ගල් කනු මත මෙය ඉදි කර තිබුණි. දුම්රිය ස්ථාන ගොඩනැගිල්ල සම්පූර්ණයෙන්ම දුර්වර්ණ වී අපිරිසිදු තත්ත්වයේ පැවතුනන් එහි ශක්තිමත් බවේ අඩුවක් නොවීය. අතීතයේ පුංචි කෝච්චිය තේජාන්විතව දුම්රිය ස්ථානයේ නැවතූ අයුරු සිහි වූ අතර තවදුරටත් මෙම සුන්බුන් අතර යම් හෝඩුවාවක් සොයා ගැනීමට අපි උත්සහා කෙරුවෙමු. අතීතියේ වූ පරිදි දොරවල් සහ දුම්රිය වේදිකාව යැයි සිතිය හැකි ස්ථාන පවා දක්නට ලැබුණු අතර පෝර්ඩ් වුඩ් පසු කර පැමිණි පසු හමුවන කඳපොළ දුම්රිය මඟ අද වන විට ප්‍රධාන මහා මාර්ගය බවට පත්ව තිබුණි.

ප්‍රධාන මාර්ගයෙන් මදක් ඔබ්බට ගොස් දුම්රිය ස්ථානය පිටුපසට ගොස් බැලුවද එහි වහළයක් පවා කැඩී ගොස් තිබුණි. පසුව අපි ඒ අවට ඡායාරූප කිහිපයක් රැගෙන බෲටන් සයිඩ් දුම්රිය ස්ථානය සොයා පිය මැන්නෙමු. කඳපොළ සහ බෲක් සයිඩ් අතර දුම්රිය පොළවල් 2ක් තිබූ අතර ඉන් පළමු වැන්න වූ 1240 නමැති දුම්රිය ස්ථානය වූ අතර අනෙක නානුඔය සිට සැතපුම් 14.5ක් දුරින් එනම් කඳපොළ සිට සැතපුම් දෙකහමාරක දුරින් පිහිටි ශාන්ත ජෝන් නැවතුම්පොළ විය. මේ නැවතුම්පොළ යුගලය සහ නුවරඑළිය කඳපොළ අතර පිහිටි නැවතුම්පොළ ත්‍රිත්වය සමග සමස්ත නැවතුම්පොළවල් 5ක් උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයේ තිබූ අතර ඒවායේ ප්‍රධානතම කාර්යය වූයේ තේ ප්‍රවාහනය කිරීමයි. මන්ද පුංචි කොච්චියේ සෑම විටම භාණ්ඩ ගෙන යන පෙට්ටි තිබූ අතර තේ ප්‍රවාහනය මූලික අවශ්‍යතාවය වූ හෙයින් වතුවල එක් රැස් කරන තේ මෙම නැවතුම්පොළවල් මගින් ලබා ගෙන දුම්රිය ඉදිරියටම ගමන් කරන ලදී.

වර්තමාන නුවරඑළිය වලපනේ ප්‍රධාන මාර්ගය අතීතයේ පුංචි කෝච්චිය ගමන් ගත් මාර්ගය බවට පැහැදිළි සාක්ෂියක් මීට වසර කිහිපයක් යන තුරු තිබුණි.

එනම් කඳපොළ හා බෲක් සයිඩ් අතර මාර්ගයේ තාරවලට වැහෙමින් ඉතිරිව තිබූ රේල් පීල්ලක කොටසයි. නමුත් අවාසනාවකට මීට වසර කිහිපයකට පෙර මෙම මාර්ග කාපට් ඇතිරූ හෙයින් එම පීලි කොටස තාරවලට යට වී කාපට් කර ඇති නමුත් ශිවන්ත සොයුරා මීට වසර 8 කට පමණ පෙර ගිය ගමනේ ගත් එහි ඡායාරූපයක් මා හට සොයා ගත හැකි වුණි.

Brookside Railway Station

Currently this building owned by Jayalath Liqour shop

See the foundation

Entrance to the station long time ago. Not the middle box the Ticket counter

Brookside-Station-masters-quarters

Ticket counter of Brookside station (Photo by Shivantha)

Brookside Warehouse

See the ruins of a railway track situated at Ragala Kadapola main road. Currently this place was carpeted (This photo by Shivantha in 2011)

Ragala Railway Station (Photo by Shivantha)

The last Station Master of Ragala Mr H.A.Fernando. He serviced around 1970

Ragala station quarters

Ruins of the railway line at Ragala

Currently this area under the market

The only memory of Narrow Guage train in SL

මන්ද ප්‍රථම ලිපියේ පැවසූ පරිදි නානුඔය දුම්රිය ස්ථානයේ ආපනශාලාව ඉදිරිපිට තිබූ UPR මං සලකුණ දුම්රිය බලධාරීන් විසින් කොන්ක්‍රීට් ලෑලි දමා වසා ඇති අතර, රාගල කඳපොළ වර්තමාන ප්‍රධාන මාර්ගයට සමානාන්තරව අතීතයේ තිබූ දුම්රිය මගේ ඉතිරිව තිබූ එකම දුම්රිය පීලි කොටසත් මාර්ගයට කාපට් ඇතිරීමේදී වසා දමා තිබුණි. තවද නානුඔය පොලිසියට යන මාර්ගය අසල පිහිටි UPR වංශකතාවේ ප්‍රධාන සලකුණ වන නාමපුවරුවත් කැලෑවැදී සංරක්‍ෂණයකින් තොරව තිබෙන අතර, කැලේගාලේ පිහිටි එකම බිංගෙයත් නිවැසියන් කුණු දමන ස්ථානයක් බවට පත්කර ගෙන පවතියි.

උරුමයක අරුමය සොයා ගිය අප දුටුවේ එවැනි අන්දමට ඉතිරිව තිබෙන අවසන් නටබුන් කිහිපයක් සඳහටම වැළලී යන ආකාරයයි. තවදුරටත් මෙම නටබුන් සොයා යන ගමනේදී රාගල පිහිටි වෙළෙඳසල් පොළක තිබූ දුම්රිය පීල්ලක් අප සොයා ගන්නේ මීට පෙර එය ඡායාරූපයකට ගත් පුද්ගලයකු මාර්ගයෙනි. තවද මෙම මාර්ගය භාවිත වූ දුම්රිය මැදිරියක් අදටත් සුරක්‍ෂිතව තිබෙන ස්ථානයක් ගැන අප දැනගත් බවත් එහි ජීවත් වුණ වසර සියයකට ආසන්න උරුමයේ ඉතිරිය නැරඹීමටයි.

කඳපොළ ආශ්‍රිතව තිබෙන හෙරිටන්ස් ආයතනයට අයත් Tea Factory කියන හෝටලයේ එම දුම්රිය මැදිරිය තිබෙන අතර එය අද වන විට හෝටලයට පැමිණෙන අමුත්තන් හට ආහාර ලබා ගැනීමට හැකි ස්ථානයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ. එම දුම්රිය මැදිරිය ක්‍රමවත්ව ඇති අතර එය හෝටලය අසල වෙනමම ස්ථානයක හොඳින් නඩත්තු කරමින් පවතියි. එහි ඇතුළු වූ පසු අප දුටුවේ කිහිප දෙනෙකුට ආහාරපාන ලබාගත හැකි ලෙස සකස් කරන ලද TCK 6685 දරන දුම්රිය මැදිරි කොටසයි.

තවද නටබුන් සොයා යන මෙම ගමනේදී කොළඹ පිහිටි දුම්රිය කෞතුකාගාරයේ තිබෙන UPR මාර්ගයේ භාවිත කරන ලද පොල්තෙල් ප්‍රවාහන මැදිරියක් දැක ගැනීමට හැකි වුණි. එය කෞතුකාගාරයේ පිටුපස රඳවා තිබුණ ද මා යන විට අලුත්වැඩියා කටයුතු කරන හෙයින් කෞතුකාගාරයේ සුන්බුන් අතර තිබෙන එම පොල්තෙල් ප්‍රවාහන ටැංකිය ඡායාරූප ගත කළේ කෞතුකාගාර පාලිකාවගේ අවසරය මධ්‍යයේය. එම ටැංකිය ඉදිරිපිට කුඩා කොළයක මෙය උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයේ භාවිත කරන ලද පොල්තෙල් ප්‍රවාහන ටැංකියක් ලෙස සඳහන් කොට තිබුණි.

This is currently at Tea Factory hotel

Inside of it

The only Coconut oil tank at Colombo Railway Museum

This Museum currently under renovations

Top of the Tank

This photo taken in 2011 by Shivantha

Evidence of it

මැදිරිය හොඳ තත්ත්වයේ තිබුණ ද එයද තරමක් විනාශ වී තිබුණි. දුම්රිය කෞතුකාගාරය සතුව උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මග පිළිබඳව කිසිදු විස්තරයක් නොතිබුණු බැවින් තවදුරටත් දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුව හරහා මෙම මගේ විස්තර සොයා ගැනීමේ අදහස අත්හැර දමන ලදී.

කෙසේ නමුත් අතීතයේ දුම්රිය මග සහ දුම්රියේ ගමන පිළිබඳ සජීවී අත්දැකීම තිබූ අප්පු සිං​ෙඤා් මහතා විසින් ඔවුනට කියා තිබූ පටු දුම්රියේ ගමන පිළිබඳව රස කතා සහ අත්දැකීම් සොයා ගැනීමට හැකි වුණි. තවද එම කතාවලට සමගාමී අත්දැකීම් මා අන්තර්ජාලය හරහා සොයාගන්නේ ඉන්දියාවේ කඳුකර ප්‍රදේශවල පිහිටි පටු දුම්රිය මාර්ග මගිනි. ඊට හොඳම නිදසුනක් ලෙස එම වසර කිහිපයකට පෙර තිරගත වූ හින්දි සිනමා පටයක් වන බෆ්රි (Bafri) හි මුල් කොටස් මතකයට නැගුණි. දුම්කැරලි දමාගෙන හෙමිහිට දුවන පුංචි කෝච්චියට වඩා වේගයෙන් පාපැදිකරුවන් මාර්ගයේ ගමන් කරන ආකාරයයි.

“පුංචි කෝච්චිය තිබ්බ කාලේ යන්තං මට වයස අවුරුදු දොළහක් විතර ඇති. අපි ඉස්සර කඳපොළ පැත්තෙන් එන කෝච්චිය රාගල යන හැටි වගේම රාගල ඉඳන් ආයේ කඳපොළ යනවා බලන්න හරි ආසයි. මාත් ඕකේ කිහිප වතාවක්ම ගියා. මේක දුම් කන කෝච්චියක්. හරිම පුංචි කෝච්චියක් හින්ද‌ා මිනිස්සු හිටියේ බොහොම ප්‍රමාණයට. අපේ තාත්තා කියන විදිහට ඕක පටන් ගත්ත මුල්ම කාලේ මිනිස්සු වැඩිය යන්න හදලා නෑ. ගොඩක් අය බය වෙලා අර කැලේගාල පැත්තේ දුර්ග නගින කොට. මේ කෝච්චිය ගියේ හරියට ඉබ්බෙක් වගේ ​​බොහොම හෙමින්. වංගු වැඩීයි, නැග්ම වැඩියි හින්ද‌ා කෝච්චියට හයියෙන් යන්න බෑ.

සමහර වේලාවට කඳපොළ-රාගල අතර පාපැදිය යනවා කෝච්චියට වඩා ඉක්මනට පාරේ. අනික මට හොඳට මතකයි ඉස්සර රාගල ඉඳලා කඳපොළ එන හරිය ලොකු නැග්මක් තිබ්බේ. සමහර දවස්වල කෝච්චිය අදින් නැතුව නැවතුණා. කන්දේ නැග්ම වැඩි නිසාම කෝච්චිය අදින්න හදන කොට ඇංජිම උඩ ගහනවා. රේල්පීලිවලට වැලිගහලා වගේ තමයි කෝච්චිය හිමිට උඩට නැග්ගේ.

රාගල ඉඳලා යන්න ලේසිම වුණ කෝච්චිය. ඒත් නුවරඑළියේ වුණු අනතුරින් පස්සේ රජය ව​ෙග්ම මිනිස්සුත් ටිකත් බය වුණා. මොකද ඒවගේ අනතුරු වැඩිය අපට තිබුණෙ නැති නිසා. පස්සේ ලොරි බඩකෑලි ආපු හින්ද‌ා තේ ගෙනියන්න ලොරිය ඉක්මනට යන හින්දම කෝච්චියේ තේ ගෙන යන එකත් අඩු වුණා. පස්සේ මම කොල්ලා කාලේ එතකොට ඔය පාර වහලා දැම්මා. රේල් පීලි ටැංකි කණු ඔක්කොම ගලවාගෙන ගියා. හැත්තෑ ගණන් වෙනකන්ම ස්ටේෂන් ටික නම් තිබුණා නිකං නමට වගේ. පස්සේ එවත් රජයෙන් අයින් කරලා දැම්මා” අප්පු සිං​ෙඤා සීයාගේ සුන්දර මතකය එලෙසින් දිගහැරුණේ යම් දුක්බර මුහුණක් සමගිනි.

පුංචි කෝච්චිය එවකට තිබූ තාක්‍ෂණය හා සීමිත පහසුකම් මැද නිමවුණේ පරිගණකගත ලෝකය එළි දකින්නටත් කලිනි. ලක්‍ෂ 16ක් පමණ වැය කර වර්ෂ 1900 දී ඉදිකිරීම් ආරම්භ කර 1903 දෙසැම්බර් 14 වන විට නානුඔය සිට නුවරඑළිය දක්වා ඉදි කරන ලද පටු දුම්රිය මාර්ගය පසුව රාගල දක්වා අවසන් වූයේ වර්ෂ 1904 දී වසර 4ක පමණ කාලයක් තුළ වර්තමානයේ පවතින අධිතාක්‍ෂණික දැනුම හා ශ්‍රමය නොමැතිව මිනිස් ශ්‍රමය මත පදනම් කර ගෙන සැතපුම් 19ක් පමණ දිගට මෙම දුම්රිය මග නිර්මාණය වීම සැබැවින්ම පුදුමයකි.

මන්ද නුවරඑළිය හා රාගල අතරත් නානුඔය සිට නුවරඑළිය අතරත් අැති නැග්ම සහ කඳුකර භූමි ලක්‍ෂණ මැනවින් අධ්‍යයනය කර එය ඉදි වූ හෙයිනි. ප්‍රධාන දුම්රිය ස්ථාන 5ක් සහ අතරමැදි දුම්රිය නැවතුම් පොළවල් 5ක්ද සමගින් හැඩ ගැසුණු උඩුපුස්සැල්ලාව පටු දුම්රිය මග අද වන තුරුත් දුම්රිය ඉතිහාසයේ දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂීම නිර්මාණය බව නොඅනුමානය. ලංකාවේ උසින්ම පිහිටි එනම් අඩි 6316ක් උසින් පිහිටි කඳපොළ දුම්රිය ස්ථානය පිහිටි එම මාර්ගය කඩුගන්නාවටත් වඩා දුෂ්කර වූ දුර්ගවලින් සමන්විත වූවකි. ලංකාවේ අනෙකුත් සම්මත දුම්රිය නැග්මයන්ට වඩා තියුණු වූ අඩි 24ට එක් අඩියක් ලෙස ඉහළට එසවුණු දුම්රිය මාර්ගයේ පුංචි පෙට්ටි 12ක් පමණ ගැට ගසා ගෙන එවකට යන ලදී. මෙතරම් දුෂ්කරතා බාධක මැද සාර්ථකව ඉදි වුණු මගේ දුම්රියේ නැග ගමන් කිරීම කොතරම් සුන්දර වී දැයි සිතා ගත නොහැකි තරම්ය. මන්ද එය ලංකාවේ උසින්ම තනන ලද දුම්රිය මඟ වූ හෙයිනි.

වර්ෂ 2018ක් වන වර්තාමනයට පවා තවමත් අභියෝගයක් වන උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගය මෙලෙසින්ම පුංචි කෝච්චියක් ලෙස පටු දුම්රිය මඟක නැවත කළඑළි බැසීමට ඇත්නම් එය ලංකාවේ සංචාරක ආකර්ෂණය දිනන කදිම ඉසව්වක් වනු නොඅනුමානයි. නමුත් ප්‍රායෝගික ගැටලු සහ දේශපාලන කඹ ඇඳිලිවලට යටවෙමින් දූෂිතව මෙය ඉදි වනු හැකි වුවහොත් එය කෙතරම් අභාග්‍යයක් වනු දැයි සිතේ. මන්ද සිය වසකට පෙර මිනිස් ශ්‍රමයෙන් නිම වූ මෙය හැකියාව ඇතොත් වසරකින් නිම කිරීමට වර්තමානයේ පුළුවන. මීට වසර කිහිපයකට පෙර විටින් විට උඩුපුස්සැල්ලාව දුම්රිය මඟට පණ දීමට කොතෙකුත් කතිකා හා යෝජනා පැමිණිය ද ඒ සියල්ල යට ගැසුණි. කෙසේ හෝ නැවත මෙම සුන්දර ඉසව්ව හා සුන්දර ගමන අපට දැක ගැනීමට විඳ ගැනීමට නොහැකි වන බව නම් විශ්වාසයි.

නමුත් නුවරඑළිය නගර සභාව හෝ දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුව මගින් කටයුතු කරමින් හැකි නම් උඩුපුස්සැල්ලාව මාර්ගයේ දැනට ඉතිරිව ඇති නටබුන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට යම් වැඩපිළිවෙළක් සැකසුවහොත් ඵලද‌ායි වනු නොඅනුමානයි. දැනට ඉතිරිව ඇති චලනය කළ හැකි නටබුන් එකතු කර පුංචි කෝච්චියේ කෞතුකාගාරයක් නුවරඑළියේ ඉදිකිරීමට හැකි නම් මෙම අතීත උරුමයේ අරුමය හෙට දවස වියැකී නොයනු ඇත. ඊට ගල්පාලම සෙනඟපිටිය අසල ඇති පාලමේ නැවත දුම්රිය පීලි සවි කර සියවසකට පර තිබූ අත්දැකීම දැක ගැනීමට හැකි නම් එහි පොල්තෙල් ප්‍රවාහන ටැංකිය රඳවා පුංචි කෝච්චියේ අරුමය පෙන්වීමට හැකි නම් අගනා ක්‍රියාවක් බව පුංචි කෝච්චිය ගිය පාරට ලෝබ වන රසිකයන්ගේ පැතුමයි. නුවරඑළියට පුංචි කෝච්චිය ගිය ලිපි පෙළේ 4 වන ලිපිය වූ මෙමගින් එම සුන්දර ඉතිහාසයේ කතිකාව නිමා වුවද ඒ හා සමානව අපට අහිමි වූ යටියන්තොට සහ ඕපනායක පටු දුම්රිය මග ගැන නුදුරේදීම ඔබ හා හමුවෙමු.

Thanks for reading

All Rights Reserved ©

Sobasiri Team © 2018

Lankadeepa Article No -1 on 2018-12-02

Lankadeepa Article No -2 on 2018-12-09

Lankadeepa Article No -3 on 2018-12-16

Lankadeepa Article No -4 on 2018-12-23

Leopard’s rock is another small view point towards Nuwera Eliya town, situated at Piduruthalagala range. People have seen a Leopard frequently visits the place to spend the time, naming the place as Leopard’s Rock.
I was planning to visit the place after reading Lakdasun trip report on Leopard’s Rock. Shashi who is my contactable person in Nuwera Eliya also not been there. Luckily Upul Nandana who was the writer of the report lives in Nuwera Eliya these days. He liked to accompany us to Leopard’s Rock.
This was a part of two days trip to Nuwera Eliya. We have spent a hard day at Chariot’s path and nearby mountain in previous day. Overnight spend at Nuwera Eliya was not bad as cold was not that much though we expected. Upul has joined with four of us in the morning and we had breakfast together. Then we walked from Nuwera Eliya town towards Jetwing Andrew Hotel. Pasindu has joined with us here and he had a sound knowledge about the area. We have followed the road closer to Andrew’s hotel (Andrew’s Drive) and entered the forest.

Leopard’s Rock in Google map

Residents of Nuwera Eliya: Shashi, Upul and Pasindu

Nuwera Eliya town was seen when we ascend. Hakgala pops up behind the town

Wind castle hotel in white and Golden Ridge hotel is above it.

Familiar Hills: Hakgala, Hortain plains, Conical Hills and Single tree…

There was a clear path inside the forest. But one can mislead the correct path as there are a lot in different directions. Under growth vegetation consists on Nelu and Bamboo bushes. It seems nearby people frequently visits this area to collect firewood. The foot path gradually ascend and we entered an area with ample of mosses on tree.

Get into the wild… Note the clear foot path

Shashi and Upul….

Foot path…

Mushroom

Mountainous forest

Under tree canopy

Dry Nelu…..

Fairly flat terrain…

A lot of curvatures

Mosses

Nelu….

Busy with snaps…

Close up….

The area with overgrown and hanging mosses-“Pasi” on trees had added some beauty to our pictures. We spent much time to get snaps here. There was a small cave but not spacious to spend the night. Humidity of the area is satisfactory for growth of mosses.

The area of mosses

The area of mosses

The area of mosses

Group photo….. Pasindu (left), Isuru, Kasun, Shashi and Upul (right)

.	Under mosses

Overgrown mosses…..

Lost in beauty…..

Wow….

Jurassic Park world….

Macro….

Decorated…..

Green background….

Wow….

The cave…but not enough to stay

The path surrounded by Nelu….

Last ascend….

Here the foot path is closer to the rock and winds around it….

After the last ascend of the path we have come out of the forest. Nuwera Eliya town and surrounding were clearly visible above bushes. The foot path ends at nice flat rock where whole area is visible. This is so called rock where Leopard was used to come and sleep.
Let me list the mountains and places were visible to the Leopard’s rock: Hakgala with it’s dual peaks, Gregory Lake, Nuwera Eliya town, Hills at Hortain plains, Ambewela wind mills, Conical Hills, Single Tree Hills, Kikiliyamana with towers and Nuwera Eliya-Kandy road. Rest of Piduruthalagala forest reserve was appeared behind us.

Photographers in action on so called Leopard’s rock

Towards Kikiliyamana and Shanti Pura

The edge….

A5 road is entering to Nuwera Eliya town. Wind Castle hotel and Golden Ridge Hotel

The classic picture seen to Leopard’s Rock

Gregory Lake, Nuwera Eliya town and Race course

Gregory Lake, Hakgala, Hortain plains (covered with clouds). Ambewela wind mills also seen

Nuwera Eliya Town. Bus stand and post office are clearly seen

Twin peaks of Hakgala

Hortain Plains covered with clouds….

Single tree hills with towers. Conical Hills is situated behind Single Tree Hill

Single Tree Hill

Nuwera Eliya town over Piduruthalagala forest reserve

Kuda Oya area

Rest of Piduruthalagala Forest Reserve

Winding A5 road

The area we passed…

Forest top

Bushes on top….

The team on top of Leopard’s Rock

We were on top of Leopard’s Rock

Bird’s Eye view….

Mist is coming up…..

Scenery is covering

It was the time to move down as mist was covering the surround. We were rushed in return journey to find a shelter before rain. But rain clouds were faster than us to make rain before we reached the trail head. It ends the short hike to Leopard’s rock.

Leaves

.

The path is covered with mist

Good bye Leopard’s Rock.

Thanks for reading

Meeriyathenna (මීරියතැන්න) and Udaweriya (උඩවේරිය) are two peaks situated closer to each other at the edge of Udaweriya estate. The credit of introduction of these two peaks, should go to Ranshan who has marked them as Udaweriya-1 and Udaweriya-2. When I carefully examine the metric map, it says one of this peak as Meeriyathenna. Further searching on maps revealed the lower peak has mentioned as Meeriyathenna in peakery.com. Therefore I would like to call them Meeriyathenna (2032m) and Udaweriya (2069m) rather than Udaweriya-1 and Udaweriya-2 as there are evidences.

Meeriyathenna and Udaweriya peaks in Google map.

Udaweriya and Meeriyathenna peaks in peakery.com map.

I have been at these two peaks as a part of trip to Hortain plains. It was a half a day hike to both peaks which have attitude gain around 100m from base.
We have reached Ohiya railway station by night mail. None of the shops at Ohiya was opened and we hang around the station for snaps. After having breakfast from Gamini Ayya’s shop we hired a three wheeler to Ohiya line houses. It was the same road to Hortain plains and then turned down to line houses. Weather was perfect and we got down at Ohiya line houses where two peaks were visible clearly. Even at the entrance of line houses was a nice view point towards southern plateau and Hortain plains.

Good morning Ohiya

Sun rise over rail trek…

Sun rise over rail trek…

Concrete road from Udaweriya to Ohiya line houses.

Known peaks: Wangedigala, Wangedikanda, Balathuduwa, Gommolliya and Adara Kanda

Enjoying the view….

Meeriyathenna peak

Towards Hortain Plains. Ohiya Line houses can be seen.

The estate road continues between two peaks. Meeriyathenna was the lowest and covered by tea bushes, situated more towards south. Udaweriya peak has clear estate road till the top. We first hiked to Meeriyathenna to enjoy the view. It was just 30 minutes hike to the top of Meeriyathenna. A shrine was placed on top of Meeriyathenna. This place provides amazing view towards southern plateau, Adara Kanda, Balathuduwa, Gommolliya, Wangedigala, Wangedikanda, Bambara kanda waterfall, Hortain plains. Samanala Wewa reservoir, Sabaragamuwa University, Kuragala and southern border of Sabaragamuwa hills were also seen. In a clear day you can see Udawalawa reservoir, Wellawaya area, Southern plateau and even sea as well.

At base of Meeriyathenna peak

Idalgashinna range and Nayabedda (behind)

Nayabedda with towers

Hidden

Heading to Meeriyathenna

Shrub area at the lower part

Breathtaking view…

Top of Meeriyathenna peak

Shrine….

Sabaragamuwa University and Samanala Wewa reservoir

Udawalawe reservoir and southern border of Sabaragamuwa Hills

Colombo-Badulla road gets bends

Can you notice upper part of Bambarakanda Falls?

Wangedigala and Wangedikanda

Ohiya Line houses

Ohiya line houses

Udaweriya tea factory

Rainbow over Hortain plains. Rainy clouds crowded over the hills to make the rainbow. This is a bad sign. We had torrential rain at HP when we camped there.

Enjoying the view

Hands stand….

Top of Meeriyathenna peak

Ohiya line houses

Whole Udaweriya in one picture

Let’s move to the structures of other side. Udaweriya peak was appeared right opposite to Meeriyathenna. Namunukula, Nayabedda, Haputhale town, Piduruthalagala range and some highest points of central were appeared on that side.

Giant of Uva province. Namunukula.

Towards highest peaks of central hills

Central Hills-Piduruthalagala range…

Rest of Uva

Udaweriya peak is seen to Meeriyathenna

Namunukula

Nayabedda

Rahangala and? Hakgala

Ohiya-Idalgashinna short cut…

Getting down….

Attitude at Meeriyathenna

After enjoying the view from Meeriyathenna peak, we have moved to the base of the mountain and followed the estate road towards Udaweriya peak. There was a clear path up to the top of Udaweriya peak. It was another 30minutes hike to the peak of Udaweriya Mountain. The view of Udaweriya Mountain is obstructed by the forest patch at the top. We had a same view like Meeriyathenna including more clear view of Haputhale, Idalgashinna, Beragala and Boralanda.

Heading to Udaweriya peak…

View of Meeriyathenna from Udaweriya peak

Bird’s eye

How southern plateau is seen over Meeriyathenna

Towards Wellawaya

.

.	Gommolliya range and World’s end. Hawagala is seen behind.

Meeriyathenna and Wangedigala

Beragala and houses at Idalgashinna

Idalgashinna proper peak. Beragala is situated behind Idalgashinna peak.

Haputale town.

Boralanda

Attitude at Udaweriya

Idalgashinna proper peak (=1950m)

Idalgashinna is other railway station situated next to Ohiya. The peak with Pinus top is situated on the side of the railway line of Idalgashinna, is popular as Idalgashinna peak among travelers. It is just a small hike of 30min-1 hour. But actual peak of Idalgashinna range is situated somewhere away from Idalgashinna peak towards Ohiya station. When you carefully look at the terrain map, highest peak of Idalgashinna can be noted.

True peak and famous peak in map

Harinda was the one who pointed out this fact for me and he has been at this place with Sri few months ago. They have started from Idalgashinna railway station and trekked to the highest point of the range. Then they have descend to Ohiya line houses. There was a foot pathway from Idalgashinna to Ohiya which was named as short cut from Idalgashinna to Ohiya. Hari and Sri followed this route in their trekking.
Idalgashinna true peak can be seen from Meeriyathenna and Udaweriya peaks. I have planned to do this trek in other way round. (Ohiya line houses to Idalgashinna proper peak).

Sumedha has joined with me for this journey as his first trip with me. I followed the same plan as previous trip. The short cut follows the border of the Udaweriya peak first and vanished through tea bushes. We have noted another set of line houses along this foot path. These houses were abounded few years ago due to threaten of landslides.

Beginning of the short cut. This is situated between Udaweriya and Meeriyathenna peaks. Actually it is an estate road.

Idalgashinna true peak is seen to Upper Ohiya line houses. Note it has two separate peaks.

Close up of Idalgashinna proper Mountain. You can easily work out of the path to the top.

Abounded line houses.

Actually estate road has become a foot path.

Invasive plant. Yoda Nidikumba (Mimosa Pigra)

Remaining land marks of the estate road.

The tea estate was also abounded as the line houses were removed and foot pathway got vanished after a time. We have entered the forest patch where a fainted foot pathway was descend at the edge of the mountain. Here I have disturbed Hari for several times to clarify the path. (Actually they had a clear foot path). At the end of the descend we have reached the base of Idalgashinna true peak where Pinus patch started with an opening area. Compared to few months ago (according to Harinda’s experience) foot pathway was not clear as large trees were cut by someone.

Get into the wild…..

Signs of human visits….

Kuragala and Udawalawa reservoir

Sooriyakanda

Reached the base of Idalgashinna true peak

Here onwards the direction was straight forwards along the ridge through the Pinus forest. I had the same view towards Sabaragamuwa on my ascend. Especially I was able to identify Pettigala and Sooriyakanda.

Along the ridge of Idalgashinna true peak.

Along the ridge of Idalgashinna true peak.

He is happy with his first hike with me.

I had same view like Meeriyathenna.

Meeriyathenna (left) and Udaweriya (right)

In between two peaks….Upper Ohiya line houses.

Hidden fall

The edge of the mountain was a nice view point

The path we passed

Some more to the peak….

Is this Kiribathgala??

Pettigala with it’s awkward appearance

Samonala Wewa reservoir

Highest waterfall of SL

Reaching the top of Idalgashinna true peak

Idalgashinna true peak has a flat summit with nice view. We have noted signs of camping there. You can have the view towards Idalgashinna village, popular Idalgashinna peak, Beragala, Haputhale, Nayabedda and Boralanda areas. Other peak of this mountain is situated about 100-200m away from this point and seems about 10-20m higher than this point, but has no view point. As rainy clouds gathered around the mountain we rushed to leave the place without going to other peak. It was around 45minutes hike from the base of the mountain to the top.

The flat summit of Idalgashinna true peak

People have camped there

Top of Idalgashinna true peak

Towards Ohiya

Railway line and estate road

Idalgashinna Tea factory

Towards Idalgashinna station

Towards Ohiya and Boralanda.

Beragala and Idalgashinna famous peak

The flag on top…..

Two men team on top of Idalgashinna proper peak

When we were at top. Here I have marked the highest point as Idalgashinna highest point.

When we were at top….. Please not actual highest point has no view point. Covered with forest.

Next part of the journey was to descend to Idalgashinna station. There was a fairly clear foot path from the base of the mountain through Pinus patch. Mist has mixed with Pinus to record beautiful moments in my camera. We have met a group of foreigners with a guide following the foot path to Idalgashinna. Later we reached the tea estate and descend to the railway track. It was about 1-1.5km walk along the rail track to reach Idalgashinna station.
We had a cup of tea from Idalgashinna to wind up the journey.

Mist with Pinus….

Following the foot pathway

Clear foot path

Clear foot path

Beautiful back ground for captures

Foreigners at estate-forest border

Descend along the tea estate

Famous peak of Idalgashinna

Line houses at Idalgashinna

Might be seasonal….

New Sleepers….

End of the journey….

Destination….

Thanks for reading….

Chariot path is one of the famous travel destination among locals. It is a plain which is situated at Piduruthalagala forest reserve surrounded by hills in two sides. It slopes to Pussellawa (පුස්සැල්ලාව) in one side and Mool Oya (මූල් ඔය) in other side. Chariot path is a loving place among campers and it is not hard to see at least a single group is camping at this plain in every weekend. The breath taking view over the plain is a good source for snaps. Folklore said King Rawana has brought Sita from his capital city Lankapura (ලoකාපුර) to Asoka Vatika (අශෝක වතිකාව) along Chariot Pathway. King Ravana is believed to have taken this passage on top of these hills to show Sitadevi the beauty of his Kingdom.
Frotofot estate / Perattasi (පෙරට්ටාසි) is situated at base of the hills of Chariot Pathway, which is accessible from Pussellawa by public transport. We selected an alternative way to reach Frotofot estate to hike Chariot Pathway.
Our plan was to hike from Upper Ramboda Falls to the trail head of Chariot pathway. Early morning we got down at Ramboda and followed steps to the observation point at Upper Ramboda Falls. Upper Ramboda Falls was in her maximum beauty with last night rain. Kotmale reservoir appeared at Kotmale valley behind us. There is a line houses and a gravel road situated above the fall. We have hiked through bushes to connect with this gravel road and ended up at cement steps starting from Ramboda.

Upper Ramboda Falls –View from observation point

There are few minor cascades above Upper Ramboda Falls

Cascades above Upper Ramboda Falls

Karunagala / Kattarawala (middle)

Unknown cascade

When we reached a set of line houses.

Next part of the journey was to Perattasi division of the estate where trail head to Chariot path is situated. Here we have used Google maps to follow short cuts through tea estates. Weather was perfect on that day. Kotmale Valley with Kotmale reservoir is margined by Peacock Hills in one side and Karunagala in other side. Some of the peaks of Piduruthalagala range were seen clearly. There were some unknown waterfalls, might be seasonal in nature.
It was around 8.30 am when we reached the trail head of Chariot path. As Isuru and Kasun have been here before, it was not difficult to find the starting point of the foot path.

Along estate road…..

Isuru….

Kotmale Valley boarded by Peacock Hills (right) and Karunagala (left)

Peacock Hills with towers

Kotmale reservoir and Mahaweli Maha Seya

Kotmale reservoir